Το άγνωστο εργαστήρι ζωγραφικής του Νίκου Εγγονόπουλου

Συνηθισμένο φαινόμενο ήταν και παραμένουν οι μετοικήσεις Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών από το ένα εργαστήριο στο άλλο για ευνόητους λόγους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατά το δυνατόν χαρτογράφηση αυτών των μετακινήσεων, πολύ περισσότερο εάν πρόκειται για αξιομνημόνευτους δημιουργούς. Καλοί μάρτυρες των κατά καιρούς εργαστηρίων τους συνιστούν κατάλογοι εκθέσεών τους. Μέσω αυτών φθάσαμε στο άγνωστο εργαστήρι του Εγγονόπουλου.

Έτσι ο υπερρεαλιστής ζωγράφος το επάγγελμα —«θεωρώ άλλωστε την ποίηση σαν ζήτημα εντελώς προσωπικό», ομολογούσε— Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985) δεν είχε ένα, το τελευταίο εργαστήριό του στην οδό Αναγνωστοπούλου 69, στο Κολωνάκι, όπου έζησε και δούλεψε από τη δεκαετία του 1960. Πριν από αυτό, είχε περάσει από δύο άλλα εργαστήρια στο κέντρο της Αθήνας: από την οδό Γ’ Σεπτεμβρίου 138 στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 και από την οδό Ομήρου 45 στην αρχή της δεκαετίας του 1950. Στην οδό Αντιοχείας 30, γωνία με την οδό Κεφαλληνίας, κοντά στην Πλατεία Αμερικής, τον βρίσκουμε κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1950.

 

Ένα λιγότερο γνωστό εργαστήριο διατηρούσε, σύμφωνα με μαρτυρία του γιου του Πάνου (γ. 1951), στην οδό Μιχαήλ Κόρακα 31, κάτω από την οδό Αχαρνών, στο ύψος του ναού του Αγίου Νικολάου, στη συνοικία με τη σημερινή Πλατεία Αθανασίου Διάκου, γνωστή ως Θυμαράκια. Πρόκειται για μεσοπολεμικό διώροφο κτήριο, το οποίο διατηρείται ακόμα.

 

Να σημειώσουμε ότι στην οδό Μιχαήλ Κόρακα 39 κατοικούσε ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) από τη δεκαετία του 1970 έως τον θάνατό του. Ποιος ήταν όμως ο άνθρωπος που έδωσε το ονοματεπώνυμό του στη συγκεκριμένη οδό από το 1938 (πράξη 4640 Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων); Ο καπετάν Μιχάλης Κόρακας (1797-1882) υπήρξε Κρητικός αγωνιστής, με συμμετοχή στις επαναστάσεις του 1821, του 1841 και του 1866 στην Κρήτη. Η μετακίνηση του Νίκου Εγγονόπουλου προς περιοχές που βρίσκονταν κοντά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σχετίζεται ίσως και με τη θητεία του από το 1946 μέχρι το 1956 ως βοηθού στο Εργαστήριο Διακοσμητικής και Ελευθέρου Σχεδίου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ, όπου καθηγητής ήταν ο σημαντικός για τις ιδέες του και για την υλοποίησή τους αρχιτέκτων Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968).