Το έθιμο της Τούμπας – Εορτασμός της Αποκριάς στο Λιθί της Χίου

Με κέφι και έντονο ενθουσιασμό πραγματοποιήθηκε το πρώτο Ψυχοσάββατο κατά το αποκριάτικο εορτολόγιο το καθιερωμένο έθιμο στο Λιθί της Χίου με την παρουσία μικρών και μεγάλων γύρω από την φωτιά υπό τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Με αφετηρία το άναμμα της φωτιάς νωρίς το απόγευμα, αρχίζει η προσέλευση των κατοίκων αλλά και φίλων που θα πλαισιώσουν την γιορτή αυτή με άφθονη σούμα και τα συνοδευτικά εδέσματα, ώσπου να ανάψουν τα αίματα και να αρχίσει ο χορός, με τις κοπέλες του χωριού, ενώ οι νεαροί θα χορέψουν με την σειρά τους τον αποκριάτικο παραδοσιακό χορό της τούμπας, όπου μετά από κάθε δίστιχο, ο οδηγός του χορού καλείται να κάνει μια τούμπα στο έδαφος, δίνοντας την σειρά του στον επόμενο χορευτή.

Το αρχαίο έθιμο της Αποκριάς, συνιστά ένα ενδεικτικό και σημαντικό κεφάλαιο της κουλτούρας των Ελλήνων με βαθιές ρίζες στον αρχαίο ελληνορωμαικό κόσμο και συνδέεται με τις βακχικές εορτές προς τιμήν του Θεού της αναπαραγωγής και των
μεταβολών της φύσης Διονύσου αλλά και με τα Σατουρνάλια προς τιμήν του Τιτάνα Κρόνου.

Βασικό χαρακτηριστικό της περιόδου των αποκριών είναι η πολυφαγία, η πολυποσία, οι διασκεδάσεις, οι μεταμφιέσεις, οι άσεμνες φράσεις, και γενικά ένα πνεύμα ευθυμίας που ξεφεύγει από τα χριστιανικά δεδομένα, όπως αναφέρει στο βιβλίο του “Χιακῆς
ἀρχαιολογίας ὕλη”, ο Αδαμάντιος Κοραής λέγοντας επιγραμματικά: «Ἡ ἑορτή τοῦ οἰνοπότου Θεοῦ, τοῦ Φλίου Διονύσου, τά Διονύσια, ἑορτάζετο εἰς τὴν οἰνοφόρον Χίον κατά τόν ᾿Ανθεστηριῶνα μῆνα (Φεβρουάριον) μέ τήν λαμπρότητα, πιθανόν ὅτι καί μέ τήν αὐτήν πολυποσίαν, ὡς καί εἰς τήν μητρόπολιν, τάς ᾿Αθήνας. Τοῦτο μόνον εἶχεν ἴδιον παρ᾽ αὐτὰς τὰς ᾿Αθήνας καί κοινόν μέ τήν Τένεδον ὅτι
ἐθυσίαζαν εἰς τόν Θεό Διόνυσον καί πλαστόν ἄνθρωπον εἰς ἀνάμνησιν τοῦ φονευθέντος ἀπό τούς Τιτᾶνας Διονύσου».

Αφετηρία για το αποκριάτικο γλέντι και πανηγύρι είναι η Πέμπτη της Κριατερής – η Τσικνοπέμπτη, ονομαζόμενη από την τσίκνα ή την κνίσσα όπως την έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, που μοσχοβολούσε, όταν έψηναν τα σφαχτά της θυσίας, και σύμφωνα με τον μύθο έφτανε έως την κορυφή του Ολύμπου που κατοικούσε ο Δίας και οι άλλοι Θεοί. Από το πρώτο Ψυχοσάββατο και μέχρι το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας, το Λιθί όπως και τα υπόλοιπα χωριά της Χίου, βρίσκεται σε συνεχή αποκριάτικη διέγερση με κρασοποσίες, χορούς, και ελευθεροστομίες βακχικών ενθουσιασμών.