Τσακίστρα, μία ξεχωριστή Σμυρνιά…

Τη μουσική του τραγουδιού αλλά και ολόκληρης της ταινίας υπογράφει ο Νίκος Πλατύραχος, ο οποίος συνθέτει με τον πλέον αυθεντικό τρόπο μια μελωδία για τη γυναικεία γοητεία της Σμύρνης, όπως γράφει το mousikogramma.gr. Οι στίχοι του τραγουδιού είναι του Μιχάλη Καφαντάρη, σκηνοθέτη και σεναριογράφου της ταινίας “Behind the sins” -“Πίσω από τα αμαρτήματα”. Όμως ο τίτλος έμμεσα παραπέμπει και στο behind the scenes, το παρασκήνιο που κρύβεται πίσω από την καθεστηκυία επιφάνεια και το λούστρο της.

Η ερμηνεύτρια Κλεονίκη Δεμίρη εμφανίζεται στο βιντεοκλίπ αλλά και στην ταινία ως μία από τις δεκάδες τραγουδίστριες που κατέφθασαν από τη Σμύρνη, μετά την καταστροφή. Ο σκηνοθέτης Μιχάλης Καφαντάρης αναφέρεται σε συνέντευξή του «σε ηρωίδες β διαλογής, σε εκείνα τα κορίτσια που η ζωή τους τροφοδότησε κατά κόρον το παγκόσμιο σινεμά με συναρπαστικές ιστορίες, όπως “Η γέφυρα της αμαρτίας” με την Βίβιαν Λι, καθώς οι ιερόδουλες τροφοδότησαν με αριστουργήματα το σινεμά. Στην ταινία παρουσιάζονται τρεις γυναίκες που με τον τρόπο τους  αντεπιτίθενται σε έναν σκληρό ασπρόμαυρο ανδροκρατούμενο κόσμο που είναι το σινεμά -όλα τα  σενάρια γράφονταν τότε από άνδρες και ως επί το πλείστον συνεχίζονται να γράφονται από εκείνους».

Όπως λέει «το θέμα της ιερόδουλης αντιμετωπίστηκε στο σινεμά ρομαντικά ή επικριτικά, όχι στη σωστή του βάση. Η ταινία φιλοδοξεί να ξαναθέσει κάποια ζητήματα. Είναι τρεις ιστορίες, με κοινό τόπο την Δραπετσώνα, που ήταν νεκροταφείο και έγινε βάλτος, και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν τα “κορίτσια” που εκτοπίστηκαν εκεί για να μην τα βλέπει η “καλή κοινωνία”. Όμως το 1922 με την έλευση των προσφύγων, η Δραπετσώνα γεμίζει με ανθρώπους κάθε ηλικίας και φύλου, και κυρίως γυναίκες. Όταν ένας πόλεμος τελειώνει, ο κόσμος γεμίζει από γυναίκες που πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνες τους. Οι περισσότερες έχασαν άντρες, γιους, οικογένειες και έπρεπε να επιβιώσουν. Ήρθαν και καλλιτέχνες. Όταν η Ελλάδα είχε όλη κι όλη μια όπερα, η Σμύρνη είχε τρεις. Η ηρωίδα Κλεονίκη, που ειναι μέτζο σοπράνο, είναι και τσακίστρα, που στο σμυρναίικο ιδίωμα είναι εκείνη που λικνίζεται τσακίζοντας τη μέση και τσακίζοντας καρδιές».

“Η Τσακίστρα”

Ο σκηνοθέτης δίνει μια γενική ιδέα για το έργο του, όπου η Δραπετσώνα είχε πόνο και σκληρότητα, αλλά και ζωή, και η βασική ερμηνεύτρια, η Κλεονίκη Δεμίρη, «αντεπιτίθεται στην ουσία ως Σμύρνη, ως ένας σημαντικός πολιτισμός που βρέθηκε στον ανδροκρατούμενο πολιτισμό του Ελλαδικού χώρου. Εκείνη και οι άλλες δύο ηρωίδες θα ονειρευτούν, θα παλέψουν, θα κοντραριστούν, θα υπερασπιστούν το ρόλο τους. Η μία είναι πόρνη ναρκομανής της Δραπετσώνας και αποφασίζει να εκδικηθεί τον εραστή της όταν την εγκαταλείπει “για μια καλή κοπέλα”.

Η άλλη ηρωίδα πέφτει θύμα συμμορίας προαγωγών που εμφανίζονται ως κινηματογραφική παραγωγοί που λένε ότι κάνουν κάστινγκ, αλλά τελικά σέρνουν τα κορίτσια στην πορνεία και η γυναίκα αυτή κάποια στιγμή αντιστέκεται. Η τρίτη είναι η ιστορία μιας Ιταλίδας που την έφεραν στην Ελλάδα για να γυρίσει ταινία. Η Ιταλίδα ήταν πόρνη κάποτε και όταν ανακαλύπτει ότι συνεχίζουν να της συμπεριφέρονται σαν να είναι πόρνη, επαναστατεί.»

Το βιντεοκλίπ, όπως και όλο το φιλμ, γυρίστηκε με τις τεχνικές του παλιού ασπρόμαυρου σινεμά και είναι γεμάτο από στοιχεία της Σμυρναίικης ιστορίας και παράδοσης που αφήνονται να τα ανακαλύψει ο θεατής. Για παράδειγμα, προς “ανακάλυψη” είναι ο αριθμός 13 που εμφανίζεται στιγμιαία, για να υπενθυμίσει την ημέρα που η Σμύρνη παραδόθηκε στις φλόγες ή η ξαφνική εμφάνιση μιας “Σμυρνιάς στο Παραθύρι”, ίσως ο διασημότερος στίχος που γράφτηκε ποτέ για Σμυρνιά “τσακίστρα” και που τραγουδιέται ακόμη και σήμερα.

Συνεπώς από μία τέτοια δημιουργική δουλειά δεν θα μπορούσε να λείπει το σύμβολο αυτής της τεράστιας μουσικής παράδοσης, το “σμυρναίικο βιολί”, το οποίο ζωντανεύει ο σπεσιαλίστας του είδους βιολιστής Γκουβέντας, πλαισιωμένος από επίσης κορυφαίους μουσικούς.

Πηγή: mousikogramma.gr και ertecho