“Βάκχες” στην Επίδαυρο: Μια καλοδουλεμένη παράσταση
04/08/2024Με ένα ευφυές πλέξιμο μετάφρασης, ερμηνείας, σκηνοθεσίας, φωτισμού, μουσικής και των ιδιαίτερων κουστουμιών, επιτεύχθηκε «ο σπαραγμός της μεταμόρφωσης», που θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της συγκεκριμένης παράστασης.
Τα κοστούμια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ακραία, καθώς ο Διόνυσος βγήκε με φράκο και γόβες, ο Τειρεσίας γυμνόστηθος με φούξια τουαλέτα με ουρά, ο χορός ελάχιστα ντυμένος με χρωματιστές πινελιές σε σώμα, πρόσωπο και μαλλιά. Το αποτέλεσμα όμως ευρηματικό και αρμονικό!
Η ιστορία που θα δείτε στις “Βάκχες”
Ο θεός Διόνυσος φτάνει από την Ασία στη Θήβα για να επιβάλει την λατρεία του, ακολουθούμενος από τις πιστές του μαινάδες. Ο βασιλιάς Πενθέας χάνει τον έλεγχο, καθώς οι γυναίκες της πόλης φεύγουν από τα σπίτια τους και οργιάζουν στον Κιθαιρώνα, γοητευμένες από την άφιξη του νέου θεού. Μέσα σε όλες αυτές είναι και η μητέρα του βασιλιά η Αγαύη με τις τρεις αδερφές της. Ο Διόνυσος, γεννήθηκε δύο φορές, μία από την μήτρα της μητέρας του και μια από το μηρό του πατέρα του Δία, που τον έραψε εκεί για να τον σώσει.
Επιστρέφοντας λοιπόν στην πόλη της μητέρας του, μεταμορφωμένος σε ξένο από την Λυδία, καταφέρνει και γελοιοποιεί τον βασιλιά Πενθέα στα μάτια των πολιτών του και τον αναγκάζει να μεταβεί στον Κιθαιρώνα να παρατηρήσει κρυφά τα όργια των Βακχών. Εκεί θα συναντήσει φρικτό θάνατο από τα χέρια της ίδιας του της μητέρας, η οποία τον βλέπει σαν μικρό λιοντάρι και τον κατασπαράζει, ξεριζώνει το κεφάλι του και το περιφέρει στην Θήβα να δείξει το κατόρθωμά της.
Εκεί η Αγαύη, συναντά τον πατέρα της τον Κάδμο, ο οποίος την βοηθά να βγει από την μανία που την είχε καταλάβει και ν’ αντιληφθεί τίνος είναι το κεφάλι που κρατάει με τόση υπερηφάνεια στα χέρια της. Μετά την τραγική διαπίστωση, γκρεμίζεται ο κόσμος της όλος και ο θρήνος ξεσπά.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω, πως, ο θρήνος αυτός, ερμηνευτικά δεν αποδόθηκε ικανοποιητικά σε ένταση και σε διάρκεια, όπως θα περίμενε ο θεατής, ανάλογος με την φρίκη της τελεσμένης πράξης και του αποτελέσματος. Παρά, ήταν μεγαλύτερος εκείνος της ανακοίνωσης της εξορίας και του αποχωρισμού της Αγαύης από τον πατέρα και την πόλη της.
Οι “Βάκχες” είναι μια καλοδουλεμένη παράσταση
Επίσης, υποτονική ερμηνευτικά, ίσως και σκηνοθετικά, ήταν η παρουσία των αγγελιοφόρων, καθώς όλοι γνωρίζουμε τη σημαντικότητα τη ύπαρξής και των λόγων τους εκείνη την εποχή. Η Βακχεία οδηγεί στην έκσταση και η έκσταση έξω από τον εαυτό. Σε αυτή την κατάσταση οι συμμετέχουσες βλέπουν οράματα και αισθάνονται ότι τίποτα δεν είναι πέρα από τις δυνάμεις τους.
Ο χορός τους είναι μανιακός και μεταδοτικός εξαπλώνεται σαν αδέσποτη φωτιά. Η αποκορύφωση του Διονυσιακού χορού ήταν το ξέσκισμα ενός ζώου, ο σπαραγμός και η ωμοφαγία. Οι Βάκχες είναι το τελευταίο έργο του Ευριπίδη, γραμμένο στην Μακεδονία, όπου αυτοεξορίστηκε στο παλάτι του Αρχέλαου, όπου και εκεί πέθανε.
Στις Βάκχες το θέατρο λειτουργεί μέσα στο θέατρο, η επιτελεστικότητα, η αλλαγή των ρόλων, αναδεικνύονται ως μέσα εξερεύνησης και αφομοίωσης του άλλου. Κοστούμια, μουσική, χορός, τραγούδι, αυτά είναι τα όπλα που χρησιμοποιεί ο θεός Διόνυσος να φανερωθεί στους κατοίκους της Θήβας.
Οι άνθρωποι, πρέπει να δεχτούν την θνητή τους κατάσταση, να ξέρουν ότι δεν είναι τίποτα μπροστά στις δυνάμεις οι οποίες του ξεπερνούν από παντού και που μπορούν να τους συντρίψουν. Οι Βάκχες του Ευριπίδη στην Επίδαυρο στις 2 Αυγούστου του 2024 από το Εθνικό Θέατρο, ήταν μια καλοδουλεμένη και τίμια παράσταση, που πρόσφερε ικανοποίηση και πληρότητα στην ψυχή του θεατή!
«Βάκχες» του Ευριπίδη από το Εθνικό Θέατρο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου
- Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
- Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
- Παίζουν οι ηθοποιοί: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Διόνυσος), Μαριάννα Δημητρίου (Τειρεσίας), Αλεξία Καλτσίκη (Αγαύη), Θέμης Πάνου (Κάδμος), Αργύρης Πανταζάρας (Πενθέας), Γιάννης Κόραβος, Διονύσης Πιφέας, Φώτης Στρατηγός (Αγγελιαφόροι)
- Χορός: Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Στελλίνα Βογιατζή, Χρυσιάννα Καραμέρη, Ελένη Κουτσιούμπα, Μαρία Κωνσταντά, Κλεοπάτρα Μάρκου, Ελένη Μολέσκη, Ειρήνη Μπούνταλη, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Ιοκάστη-Αγαύη Παπανικολάου, Θάλεια Σταματέλου, Δανάη Τίκου
- Μουσικοί: Θοδωρής Βαζάκας, Μαρία Δελή, Αλέξανδρος Ιωάννου, Γιάννης Καΐκης
- Δραματουργική Επεξεργασία: Ιωάννα Ρεμεδιάκη
- Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
- Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρης Σκύλλας
- Χορογραφία: Νάντη Γώγουλου
- Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
- Δραματολόγος παράστασης: Έρι Κύργια