Κροατία, Βοσνία, Αλβανία για τα ισόβια σε Κάρατζιτς

Ως προειδοποίηση για τους ιδεολόγους της “Μεγάλης Σερβίας” χαρακτήρισε η πρόεδρος της Κροατίας Κολίντα Γκράμπαρ Κιτάροβιτς, την απόφαση του Εφετείου των Ηνωμένων Εθνών, με την οποία ο Ράντοβαν Κάρατζιτς καταδικάστηκε σε ποινή ισόβια κάθειρξης.

“Η τελική ετυμηγορία εναντίον του Ράντοβαν Κάρατζιτς δεν μπορεί να επαναφέρει στη ζωή τα δεκάδες χιλιάδες θύματα ή να ανακουφίσει τον πόνο των οικογενειών τους, αλλά πρέπει να χρησιμεύσει ως μόνιμη προειδοποίηση για τα θανατηφόρα αποτελέσματα της πολιτικής της “Μεγάλης Σερβίας” ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πρόσθεσε, δε, ότι, “είναι μία απόφαση εναντίον ενός από τους βασικούς ιδεολόγους και εκτελεστές της πολιτικής της “Μεγάλης Σερβίας” οι οποίοι δεν απέφυγαν τη γενοκτονία και άλλους σοβαρότερους τύπους διεθνών εγκλημάτων εναντίον Κροατών και Βοσνίων, με στόχο τη δημιουργία μιας “Μεγάλης Σερβίας”.

Εξάλλου, το γραφείο Τύπου της κροατικής κυβέρνησης εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία χαιρετίζει την απόφαση του Εφετείου των Ηνωμένων Εθνών. “Ελπίζουμε ότι η επιβεβαίωση της προσωπικής ευθύνης του Ράντοβαν Κάραζιτς για ορισμένα από τα πιο τρομερά εγκλήματα που διαπράχθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως η γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα, όπου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 7.000 Βόσνιοι άνδρες και αγόρια ή η πολιορκία του Σαράγεβο, θα δώσει τουλάχιστον την ελάχιστη ικανοποίηση για τα θύματα και τις οικογένειές τους” επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Στην ίδια ανακοίνωση υπογραμμίζεται, επίσης, ότι “η ετυμηγορία ήταν ένας ακόμα λόγος για να αντιμετωπιστεί το παρελθόν και να απορριφθεί η πολιτική και η ιδεολογία της “Μεγάλης Σερβίας”, οι κύριοι στόχοι και οι μέθοδοι της οποίας περιγράφηκαν στην ετυμηγορία ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας”.

“Γι’ αυτόν τον λόγο λυπούμεθα για το γεγονός ότι, το Εφετείο δεν κατάφερε να αποδείξει την ευθύνη του Ράντοβαν Κάραζιτς για γενοκτονία σε άλλες περιοχές της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, εκτός από τη Σρεμπρένιτσα, η οποία πιστεύουμε ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εγκληματικής πολιτικής του”.

“Με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν και άλλες αποφάσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY), πιστεύουμε ότι στη διαδικασία προσφυγής θα έπρεπε να έχει συνδεθεί η συμμετοχή του Ράντοβαν Κάρατζιτς στη συνολική εγκληματική επιχείρηση στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της τότε Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, υπό την ηγεσία του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς”.

Ποκίλες αντιδράσεις στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη

Η απόφαση του Εφετείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Ράντοβαν Κάρατζιτς προκάλεσε “κύμα” αντιδράσεων στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Ο προεδρεύων του συλλογικού προεδρείου της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, Μίλοραντ Ντόντικ και ο Βόσνιος συμπρόεδρός του Σεφίκ Ντζαφέροβιτς, εξέφρασαν αντίθετες απόψεις. Ο κ. Ντόντικ, δήλωσε ότι η ετυμηγορία στόχευε να βλάψει στους Σέρβους, ενώ ο κ. Ντζαφέροβιτς είπε ότι ο Κάραζιτς άξιζε την ποινή.

Χαρακτηρίζοντας ως “κυνική και αλαζονική” την απόφαση, ο κ. Ντόντικ, εξέφρασε την αντίθεσή του σ’ αυτήν, τονίζοντας πως “η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (σ.σ. πρόκειται για μία εκ των δύο “συστατικών” οντοτήτων της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης) δεν εμπιστεύεται το (Διεθνές Ποινικό) Δικαστήριο της Χάγης”.

Με την δήλωση του κ. Ντόντικ συμφώνησε η πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς, λέγοντας πως “δεν θα δικαιολογούσα, ποτέ κανένα έγκλημα, θέλω μόνο να πω ότι (…) όλοι οι δράστες θα πρέπει να τιμωρούνται ανεξάρτητα από την εθνότητα στην οποία ανήκουν”. Σύμφωνα με την ίδια, “στην περίπτωση της ετυμηγορίας του Κάρατζιτς δεν συνέβη κάτι τέτοιο, άτομα που ανήκουν στις σερβικές πολιτικές ή στρατιωτικές δομές καταδικάστηκαν, ενώ οι πολιτικές ή στρατιωτικές δομές των άλλων εθνοτήτων αθωώθηκαν”.

Στον αντίποδα, ο κ. Ντζαφέροβιτς, δήλωσε ότι η απόφαση του Εφετείου των Ηνωμένων Εθνών ικανοποιεί τα θύματα και ταυτόχρονα, επιβεβαιώνει εγκληματικά γεγονότα της περιόδου του πολέμου 1992-95.

“Ένας από τους “αρχιτέκτονες” και ηγέτες μιας κοινής εγκληματικής επιχείρησης που οδήγησε σε γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχει καταδικαστεί σε ισόβια. Τα θύματα των εγκλημάτων του, όλοι εμείς που έπρεπε να υπομείνουμε την τετραετή επιθετικότητα και τρομοκρατία, καθώς και ολόκληρος ο πολιτισμένος κόσμος, μπορεί να ικανοποιηθεί”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ντζαφέροβιτς.

Εξέφρασε δε, την λύπη του για το γεγονός ότι, «το Εφετείο εκτίμησε ότι, εκτός από τη Σρεμπρένιτσα, η γενοκτονία δεν διαπράχθηκε επίσης σε επτά άλλες πόλεις της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Ο ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Δράσης (SDA), Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς, δήλωσε ότι “η δικαστική απόφαση για τον Ράντοβαν Κάρατζιτς ήταν ένα βήμα προς τη δικαιοσύνη για τη γενοκτονία που διαπράχθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη”.

Χθες, στη Σρεμπρένιτσα, οι χήρες παρακολούθησαν την μακρά ανάγνωση της δευτεροβάθμιας ετυμηγορίας για τον Κάρατζιτς από το μνημείο της γενοκτονίας, σε απόσταση μερικών μέτρων από τους τάφους των δικών τους ανθρώπων: όταν ανακοινώθηκε η ποινή των ισοβίων, οι χήρες άρχισαν να χειροκροτούν και να προσεύχονται. Οι γυναίκες αυτές δεν περίμεναν τίποτε άλλο παρά μια επιβεβαίωση ότι ο πρώην πολιτικός αρχηγός των Σέρβων της Βοσνίας δεν θα ανακτήσει ποτέ την ελευθερία του.

Αλβανία: “Έχει αποδοθεί η διεθνής δικαιοσύνη”

“Η διεθνής δικαιοσύνη έχει αποδοθεί», δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας Ντιτμίρ Μπουσάτι, σχολιάζοντας την απόφαση για τον Ράντοβαν Κάραζιτς από το Εφετείο του ΟΗΕ.

“Ο Κάραζιτς, το τέρας που προσπάθησε να δημιουργήσει τη “Μεγάλη Σερβία”, καταδικάστηκε από τη διεθνή δικαιοσύνη σε ισόβια για γενοκτονία, τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα και άλλα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη Βοσνία -Ερζεγοβίνη”, υπογράμμισε ο κ. Μπουσάτι. Επισήμανε δε, ότι αυτή η απόφαση “δημιουργεί ένα αίσθημα δικαίωσης για τις οικογένειες των θυμάτων και αποτελεί προειδοποίηση ενάντια στις περιπετειώδεις πολιτικές στα Βαλκάνια”.

Το χρονικό της απόφασης

Χθες, το Εφετείο του ΟΗΕ αύξησε σε ισόβια την ποινή κάθειρξης 40 ετών που είχε επιβληθεί πρωτοδίκως στον πρώην πολιτικό ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς, για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα. Ο 73χρονος, σήμερα, Κάρατζιτς κρίθηκε οριστικά ένοχος για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η απόφαση για τον Ράντοβαν Κάρατζιτς είναι μια από τις τελευταίες της διεθνούς δικαιοσύνης για τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας μετά την πτώση του κομμουνισμού το 1991.

Ο Κάρατζιτς βρίσκεται από το 2009 στη φυλακή του ΟΗΕ στη Χάγη. Αφού διέφευγε επί 13 χρόνια, συνελήφθη τον Ιούλιο του 2008 μέσα σ’ ένα λεωφορείο σε προάστιο του Βελιγραδίου, τρία χρόνια πριν από τον στρατιωτικό αρχηγό των Σέρβων της Βοσνίας, τον Ράτκο Μλάντιτς, ο οποίος καταδικάσθηκε το 2017 σε ισόβια.