Πώς ο Κοτζιάς κλώτσησε την ευκαιρία της ομολογίας Ζάεφ-Ντιμιτρόφ

Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών που οδήγησαν στη Συμφωνία των Πρεσπών, η σλαβομακεδονική ηγεσία είχε προσφέρει στην ελληνική διπλωματία το όπλο για να αποδομήσει τη διαπραγματευτική άμυνα των Σκοπίων. Οι Ζάεφ-Ντιμιτρόφ είχαν ομολογήσει ότι δεν μπορούν να μονοπωλούν ως κράτος τον όρο “Μακεδονία”, ο οποίος περιγράφει μία ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Γι’ αυτό και αποδέχθηκαν γεωγραφικό προσδιορισμό. Η ομολογία τους αυτή ήταν διπλωματικά η αχίλλειος πτέρνα τους.

Η ελληνική διπλωματία, όμως, πάλευε για το αμετάφραστο της κρατικής ονομασίας, που ήταν σίγουρο πως, ακόμα και αν γινόταν δεκτό, δεν θα ίσχυε στην πράξη. Η Μακεδονία είναι όρος εγγεγραμμένος στη διεθνή ορολογία και λόγω ιστορίας και λόγω ονομασίας του γειτονικού κράτους επί δεκαετίες. Ως εκ τούτου ήταν μάταιος κόπος να επιβάλεις το “τάδε Ματσεντόνια”. Το κρίσιμο ήταν αλλού.

Ο Κοτζιάς όφειλε να θέσει στον Σλαβομακεδόνα συνομιλητή του ένα απλό ερώτημα: αφού και τα ίδια τα Σκόπια αποδέχονται πως δεν μπορούν να μονοπωλούν τον όρο “Μακεδονία”, επειδή είναι Μέρος κι όχι Όλον, τότε αυτό πρέπει να ισχύει και για τα παράγωγά του. Πώς, λοιπόν, διεκδικούν το δικαίωμα να ονομάζουν τους εαυτούς “Μακεδόνες” και τη γλώσσα τους “μακεδονική”; Δεν συνιστά αυτό μονοπώληση;

Ενώ είναι μία από τις εθνότητες που κατοικούν στην ευρύτερη γεωγραφική Μακεδονία, δηλαδή είναι Μέρος, πως διεκδικούν να αυτοαποκαλούνται “Μακεδόνες”; Θα το δικαιούνταν αν ήταν Όλον, αν πληθυσμιακά κυριαρχούσαν σε ολόκληρη την περιοχή της Μακεδονίας. Αυτό, όμως, όπως παραδέχονται και οι ίδιοι, δεν ισχύει. Όπως όλες οι άλλες εθνότητες μπορούν να χρησιμοποιούν εθνογεωγραφικό όρο για να περιγράψουν ονομάσουν την εθνότητά τους, όπως π.χ. Σλάβοι της Μακεδονίας = Σλαβομακεδόνες.

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τη γλώσσα. Οι ίδιοι αναγνώρισαν ότι ανήκει στην οικογένεια των νότιων σλαβικών γλωσσών. Κατά συνέπεια, δεν είχαν λογικό επιχείρημα να αρνηθούν μέχρι το τέλος το όνομα σλαβομακεδονική. Η Ελλάδα, άλλωστε, δεν αμφισβητεί τη γλώσσα τους. Αμφισβητεί τον σφετερισμό του ονόματος “μακεδονική”, επειδή παραπέμπει ευθέως σε “μακεδονικό” έθνος.

Η αρχική εμμονή των Σλαβομακεδόνων να ονομάζουν στο εσωτερικό το κράτος τους “Μακεδονία”, τους εαυτούς του εθνικά “Μακεδόνες” και τη γλώσσα “μακεδονική” αποδεικνύει πως στην πραγματικότητα αρνούνται να αποδεχθούν αυτό που πραγματικά αντιπροσωπεύουν στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας. Πως επιδιώκουν, δια της μονοπώλησης του ονόματος Μακεδονία και των παραγώγων του, να διατηρήσουν ζωντανό τον φαντασιακό αλυτρωτισμό (“Μακεδονισμός”), ο οποίος εξαρχής αποτέλεσε την κρατική ιδεολογία τους.

Είναι προφανές πως τα παραπάνω ισχύουν για τη γεωπολιτική πτυχή. Δεν αφορούν την ιστορική πτυχή. Η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά των αρχαίων Μακεδόνων είναι οργανική συνιστώσα της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς. Επί αυτής δεν έχουν το παραμικρό δικαίωμα οι Σλάβοι που εποίκισαν τμήματα της ευρύτερης Μακεδονίας 1000 χρόνια μετά. Το πρόβλημα είναι προ πολλού λυμένο και από την ιστορική επιστήμη, αλλά και από τη μαζική κουλτούρα του Χόλιγουντ με το φιλμ για τον Μέγα Αλέξανδρο.

Κατά συνέπεια, ο Μέγας Αλέξανδρος δεν είναι κοινή κληρονομιά των Ελλήνων και των Σλαβομακεδόνων, όπως αυθαιρέτως ισχυρίσθηκε ο Ζάεφ και όπως είχε πει στο Βελιγράδι ο Τσίπρας. Η αρχαία Μακεδονία, άλλωστε, δεν είχε τα ίδια όρια με τη Μακεδονία των νεότερων χρόνων, έτσι όπως αυτά καθιερώθηκαν -εν πολλοίς αυθαιρέτως και με σκοπιμότητα- στον 19ο αιώνα, στο συνέδριο του Βερολίνου. Σε γενικές γραμμές, η αρχαία Μακεδονία περιοριζόταν στην περιοχή που καλύπτει σήμερα η ελληνική Μακεδονία.