Silicon Valley Bank: Γιατί κατέρρευσε η τράπεζα των start-up

Η κατάρρευση της όχι και τόσο γνωστής τράπεζας, Silicon Valley Bank (SVB) προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στις ΗΠΑ, διότι ήταν η βασική τράπεζα χρηματοδότησης νεοσύστατων επιχειρήσεων start-up. Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν συναντήθηκε με στελέχη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) και του Γραφείου Ελέγχου Νομίσματος (OCC) και εξέφρασε «την πλήρη εμπιστοσύνη της  στις ρυθμιστικές αρχές των τραπεζών, ότι θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα και ότι το τραπεζικό σύστημα παραμένει ανθεκτικό με αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση τέτοιων γεγονότων».

Αλλά και εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι «έχει εμπιστοσύνη στις χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ και το τραπεζικό σύστημα της χώρας είναι σημαντικά ισχυρότερο σήμερα απ’ όσο ήταν το 2008» σχετικά με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank  Financial Group, που ουσιαστικά ήταν η μεγαλύτερη κατάρρευση τράπεζας στη χώρα, μετά την μεγάλη κρίση του 2008. Η διαχείριση της τράπεζας εν τω μεταξύ, ανατέθηκε στον Ομοσπονδιακό Οργανισμό Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC).

Εν τω μεταξύ χθες  ο πανευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης Euro Stoxx Banks index σημείωσε μεγάλη πτώση. Η Deutsche Bank έχασε  8% και οι Societe Generale, HSBC, ING και Commerzbank  5%. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών η Τράπεζα Πειραιώς υποχωρεί κατά 4,25%, η Εθνική κατά 4,78%, η Alpha κατά 5,86% και η Eurobank κατά 4,37%. Ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έχασε σχεδόν 2,5% στις 1.056 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης συνολικά υποχώρησε κατά 4,44%.

Γιατί κατάρρευσε η τράπεζα

H αμερικανική τράπεζα Silicon Valley Bank έκλεισε την Παρασκευή με εντολή της κυβέρνησης, η οποία ουσιαστικά ανέλαβε και διαχειριστής, προκειμένου να διασφαλιστούν οι καταθέσεις των πελατών της τράπεζας, όπως ανάφερε σε ανακοίνωσή της η Αρχή (με κύριο φόβο να αποτραπεί ένα ντόμινο καταρρεύσεων).

Είναι βέβαιο ότι θα προστατευθούν οι καταθέσεις μέχρι 250.000 δολάρια στη συγκεκριμένη τράπεζα, αλλά είναι άγνωστο τι θα γίνει με τις υψηλότερες καταθέσεις. Οι λογαριασμοί των καταθετών θα είναι προσβάσιμοι σε αυτούς πάντως από μεθαύριο, Δευτέρα, υποστηρίζει η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Οργανισμό Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC), οι μη εξασφαλισμένοι καταθέτες θα λάβουν σημαντικό μέρισμα εντός της ερχόμενης εβδομάδας.

Στα τέλη Δεκεμβρίου, τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας αυτής πάντως άγγιζαν τα 209 δισ.  δολάρια, ενώ οι καταθέσεις τα 175,4 δισ. δολάρια. Όμως γιατί σημειώθηκε αυτή η κατάρρευση-εξπρές, όταν μια μέρα πριν μπει λουκέτο, η τράπεζα προσπάθησε να αυξήσει το μετοχικό της κεφάλαιο, άνω των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων; Η αιτία ήταν ότι είχε πολλές αναλήψεις και εκροές καταθέσεων, λόγω της ευρύτερης ύφεσης στον κλάδο των start-up. Επιπλέον, προβλεπόταν και μεγάλη πτώση στα καθαρά της έσοδα από τόκους. Οπότε επέλεξε την απόπειρα να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο και η μετοχή της καταβαραθρώθηκε κατά 60%. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) των ΗΠΑ διέκοψε την διαπραγμάτευση της μετοχής για να προλάβει τα χειρότερα.

Όταν η προσπάθεια της τράπεζας να αντλήσει κεφάλαια μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου απέτυχε,  η SVB προσανατολίστηκε αυτομάτως στο να πωληθεί. Όμως η ταχεία εκροή καταθέσεων φρέναρε και αυτή την προσπάθεια, οπότε η μόνη λύση που απέμενε ήταν η παρέμβαση των ομοσπονδιακών αρχών. Παρότι μπήκε ουσιαστικά λουκέτο, οι ομοσπονδιακές αρχές ανακοίνωσαν ότι οι δανειολήπτες της Silicon Valley Bank θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλουν κανονικά τις δόσεις τους.

Η τράπεζα των start-up

Oι ανησυχίες για την οικονομική κατάσταση της Silicon Valley Bank προϋπήρχαν, αλλά ήταν ο σημαντικότερος δανειστής νεοσύστατων εταιρειών και η κατάρρευση έσκασε σαν βόμβα. Αυτή πυροδοτήθηκε από την απόφαση της μητρικής εταιρείας SVB Financial Group να ανακοινώσει πώληση χρεογράφων αξίας 21 δισ. δολαρίων από το χαρτοφυλάκιό της και, ταυτόχρονα, πώληση μετοχών αξίας 2,25 δισ. προκειμένου να στηρίξει το ταμείο της Τράπεζας. Αυτή η ανακοίνωση έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς οδήγησε στην μαζική φυγή εταιρειών-μετόχων και σε bankrun με διαρκείς αναλήψεις μετρητών.

Η SVB είναι βαθύτατα συνδεδεμένη με την start-up σκηνή των ΗΠΑ, ως η μοναδική εισηγμένη τράπεζα που επικεντρώνεται στη Silicon Valley και στις νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας. Συνεργαζόταν σχεδόν με τις μισές νέες εταιρείας τεχνολογίας και υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ. Ο διευθύνων σύμβουλός της Γκρεγκ Μπέκερ, πραγματοποίησε τηλεδιάσκεψη με τους πελάτες της τράπεζας, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων επενδυτών ζητώντας τους να “παραμείνουν ψύχραιμοι”, για να αναχαιτίσει το bankrun. Όμως δεν τα κατάφερε.

Όμως υπήρχε και μια ακόμη κακή σύμπτωση χρονικά: Η κατάρρευση της τράπεζας κρυπτονομισμάτων Silvergate Capital. Τα δύο οικονομικά γεγονότα είχαν ως αποτέλεσμα ο τραπεζικός δείκτης KBW Bank της Wall Street να σημειώσει βουτιά 7,7%. Μεγάλες απώλειες της τάξης του 5% σημειώθηκαν και σε μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων της Bank of America και της JPMorgan Chase. Απώλειες εν συνεχεία σημειώθηκαν και στις μετοχές ασιατικών και ευρωπαϊκών τραπεζών.