Ψευτοδίλημμα το “τράπεζες ή πληθωρισμός”

Είναι δύσκολο να πολεμάς δύο διαφορετικούς, εκ πρώτης όψεως, στόχους: Τη νομισματική σταθερότητα και την ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εν άλλοις λόγοις, τον πληθωρισμό και τις τράπεζες.

Ανέκαθεν, διάσημοι άνδρες λ.χ. ο Θησέας, ιδρυτής της πόλεως των Αθηνών, είχε να επιλέξει μεταξύ Αρετής και Πονηρίας. Διάλεξε την πρώτη και ίδρυσε το Κλεινόν Άστυ. Αντιθέτως, ο “εθνάρχης” επέλεξε την αστυφιλία και κατέστρεψε την… Αθήνα.

Σήμερα το ερώτημα είναι αμερικανικό δηλαδή παγκόσμιον! Τι είναι προτιμώτερον; Να ανεβάσουν οι 12 κεντρικοί τραπεζίτες, μ’ επικεφαλής τον πρόεδρο του FED Ιερώνυμο Πάουελ, τα επιτόκια άλλο ένα 0,5% και να προσθέσουν πίεση επί των ευθραύστων tραπεζών ή να τα κρατήσουν αμετάβλητα στο 4%, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό και την άνοδο του κόστους εργασίας. Ήδη, εδώ στο Λoς Άντζελες τα σχολεία απεργούν διότι οι οδηγοί των σχολικών λεωφορείων και οι συντηρητές των αιθουσών διδασκαλίας – όχι οι δάσκαλοι – ζητούν αύξηση των μισθών, λόγω της ανόδου του κόστους ζωής που υπερβαίνει το 10% ετησίως στα τρόφιμα (στην Ελλάδα 20%).

Εν τούτοις, δεν πρόκειται περί διλήμματος όπως στο επεισόδιον της Φασόντα, τον Α’  Παγκόσμιο Πόλεμο(*). Ο εχθρός είναι ένας και μοναδικός: η συνεχής, ταχεία άνοδος του γενικού επιπέδου των τιμών, όπως νοείται ο πληθωρισμός κατά τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα. Βραχυπροθέσμως, ο πληθωρισμός είναι άσχετος με τα επιτόκια, όπως τον ζήσαμε τα τελευταία 20 χρόνια, οπόταν οι αποταμιευτές ελάμβαναν ψίχουλα και οι τραπεζίτες έκαναν “τρελά” κέρδη με την σιωπηρά αύξηση των τιμών του ευρώ.

Η “δημιουργική καταστροφή” 

Όπως όμως στην Φύση έτσι και στην Οικονομία υπάρχει η αυθαρσία της ύλης ή μάλλον της λανθασμένης επιλογής. Αντί να αποζημιώνονται οι καταθέτες με ένα λογικό επιτόκιο για τις αποταμιεύσεις τους, αφέθησαν οι τράπεζες, “αλόγιστα θηρία” (ως τις αποκαλεί φίλος μου), να σχηματίσουν παχυλά χαρτοφυλάκια και να μοιράζουν φαινομενικά κέρδη, όπως στα υψηλού ρίσκου/αποδόσεως ομόλογα, που μηδενίσθησαν στο πρόσφατο “επεισόδιο” της χρεωκοπίας της Credit Suisse.

Μακροπροθέσμως, όμως, ο πληθωρισμός είναι το “σαράκι” της κοινωνίας κατά τον Λένιν. Απαιτεί θετικά επιτόκια, δηλαδή εις ποσοστόν πάνω από το μέσο ύψος του –αν αυτό είναι αντιπροσωπευτικό κι όχι ως υπολογίζει τον πληθωρισμό ο κ. Γεωργιάδης. Το αξίωμα αυτό, αργά ή γρήγορα, θα πλήξει τους ισολογισμούς των τραπεζών που συντάσσονται με ιστορικό κόστος και όχι επί τη βάσει της αποτιμήσεως της αγοράς. Συνεπώς πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν από τις νομισματικές αρχές που αντί να δίνουν άσχετες συνεντεύξεις, σαν τον κ. Στουρνάρα, να φροντίζουν να συμμαζέψουν την συνολική προσφορά χρήματος (+20% και πλέον ετησίως) αφού αδυνατούν να ελέγξουν τα καρτέλ που νέμονται την αγορά.

Δίλημμα δεν υπάρχει ούτε και για έναν σοβαρό κεντρικό τραπεζίτη, τον Ιερώνυμο Πάουελ που οφείλει να ανεβάσει το επιτόκιον βάσεως στην συνεδρίαση του FED της Τετάρτης 23 τρέχοντος μηνός κατά 0,25%, αποθαρρύνοντας κάπως τις προσδοκίες του πληθωρισμού, χωρίς ταυτόχρονα να αυξήσει το “στρες” των τραπεζών. Όσες είναι να πέσουν ας πάνε στο καλό. Ο καπιταλισμός διαθέτει όχι μόνο την συσσώρευση πλούτου αλλά και την καταστροφή του: “Δημιουργική καταστροφή”, όπως έγραψεν ο Αυστριακός οικονομολόγος Σουμπέτερ τον περασμένο αιώνα.

(*) Η Μεγάλη Βρετανία ήλθε σε σύγκρουση με την Γαλλία στο Σουδάν, διαρκούντος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά δεν αντείχε δύο εχθρούς ταυτοχρόνως: τους Γάλλους και τους Γερμανούς. Και διάλεξε τους δευτέρους. Ορθώς.