Το τριπλό διακύβευμα των εκλογών

Ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η προεκλογική περίοδος, ενόψει της 25ης Ιουνίου θυμίζει την παλιά ρήση του Βύρωνα Πολύδωρα: «αγγαρεία κάνω, ποινή εκτίω»! Υποτονικοί και ανόρεχτοι οι αρχηγοί των κομμάτων και τα επιτελεία τους θέλουν απλώς να τρέξουν τον χρόνο και αναζητούν ευφάνταστους τρόπους για να συγκινήσουν ένα σχετικά αδιάφορο κοινό.

Και αυτό παρότι το διακύβευμα των εκλογών είναι σημαντικό, όταν μάλιστα συνδυάζεται με τις ισορροπίες που θα επικρατήσουν στο ευρύτερο πολιτικό σύστημα, αλλά και με τα επιμέρους διακυβέυματα για τα περισσότερα κόμματα. Ωστόσο η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι το παιχνίδι έχει κριθεί από τον πρώτο γύρο.

Για το κυρίαρχο σύστημα εξουσίας η συνάρτηση αυτών των εκλογών δεν είναι εύκολη. Έχοντας τελειώσει με το θέμα της αυτοδύναμης κυβέρνησης, ναι μεν θέλουν να ενισχύσουν το ΠΑΣΟΚ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ – και να κατακερματιστεί η από αριστερά αντιπολίτευση για όλη την επόμενη τετραετία – αλλά δίχως να αποδυναμωθεί η ΝΔ και κινδυνεύσει η αυτοδυναμία.

Το “να τελειώνουμε με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα” είναι ακόμη ζητούμενο, όχι δεδομένο, αν και περισσότερο εξαρτάται πλέον από το τμήμα εκείνο της κοινωνίας που αυτοτοποθετείται στην καθόλου Αριστερά και τελεί ακόμη σε σύγχυση μετά από το σοκ της 21ης Μαίου. Η κοινωνία θα απαντήσει τελικά με τον σωστό ή λάθος τρόπο και στο ευρύτερο ζήτημα: Ναι μεν αποτελεί βεβαιότητα ότι μία δημοκρατία για να επιβιώσει οφείλει να αποφύγει την ακυβερνησία από την κατάτμηση των πολιτικών δυνάμεων – και σε αυτό ήδη απάντησε – παράλληλα όμως πρέπει να αποφύγει και την υπονόμευσή της από την συνεχή παντοδυναμία ενός κόμματος.

Στόχος η ισχυρή αυτοδυναμία

Για τον μεν Κυριάκο Μητσοτάκη το ζητούμενο πλέον είναι να διατηρήσει τα ποσοστά της 21ης Μαίου και να πετύχει ισχυρή αυτοδυναμία. Ο στόχος των 180 βουλευτών που αποκάλυψε (τυχαία;) στο ξεκίνημα ο Άδωνις Γεωργιάδης σε μία πρώιμη επίδειξη αλαζονείας, μοιάζει να έχει εγκαταλειφθεί. Τώρα ο στόχος, όπως τον περιέγραψε ο εκπρόσωπος του κόμματος Άκης Σκέρτσος, είναι οι 160 βουλευτές, αν και κανένας στην Πειραιώς δεν εξηγεί γιατί οι 155 βουλευτές δεν είναι αρκετοί.

Η αλαζονεία πάντως δεν έχει εγκαταλείψει το νεοδημοκρατικό στρατόπεδο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτοξεύει προς την κοινωνία το εκβιαστικό δίλημμα “ισχυρή αυτοδυναμία ή τρίτες εκλογές”, την ώρα που αρνείται να τηρήσει την υπόσχεσή του για debate με τον Τσίπρα, γιατί όπως λέει δεν έχει πλέον νόημα, αφού το παιχνίδι έχει κριθεί. Τα δε γαλάζια στελέχη,  σε όλες τις τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις, επαναλαμβάνουν κουραστικά ότι “μας ψήφισε το 41% του ελληνικού λαού”.

Για να πετύχει τον στόχο του ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί να αποτρέψει επιστροφή ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ – το 13% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που ψήφισε ΝΔ – και παράλληλα να αποτρέψει την είσοδο της Νίκης στην Βουλή. Και τα δύο φαίνονται δύσκολα, εφόσον ο στόχος των πρώτων εκλογών, να περιοριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, επiτεύχθει – η συνολική κατάσταση ευνοεί πλέον την αποσυσπείρωση.

Κατά τα λοιπά τα συστημικά ΜΜΕ κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα: Eξαφανίζουν αρνητικές ειδήσεις για τη ΝΔ (πχ τον θάνατο της 19χρονης εγκύου ή της 63χρονης σε καρότσα φορτηγού), αφήνουν τα γαλάζια στελέχη να αλωνίζουν στα κανάλια και επιτίθενται με μένος στα στελέχη της αντιπολίτευσης. Η μόνη διαφορά είναι ότι αυτή την φορά στο στόχαστρο δεν είναι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ, όταν δείχνει ότι μπορεί να απειλήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

ΣΥΡΙΖΑ: Αξιωματική αντιπολίτευση-διαδοχή

Για τον ΣΥΡΙΖΑ ο στόχος είναι σαφής: Να συγκρατήσει ή και να αυξήσει ελαφρά τα ποσοστά του και σε κάθε περίπτωση να παραμείνει η αξιωματική αντιπολίτευση, εξασφαλίζοντας τον απαιτούμενο χρόνο της τετραετίας για να ξεκαθαρίσει το παιχνίδι στην ευρύτερη κεντροαριστερά. Εκ των πραγμάτων επιχειρεί μία ταχεία ανασυγκρότηση προκειμένου να πείσει το εκλογικό σώμα ότι “έλαβε το μήνυμα της κάλπης”.

Η διαφοροποίηση είναι εμφανής: Ο Τσίπρας άλλαξε ρητορική, κινείται σε πιο χαμηλούς τόνους, έχει περιορίσει αισθητά τον καταγγελτικό τόνο κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη (αποδείχθηκε ότι δεν έχει αποτέλεσμα), δείχνει πιο προσγειωμένος, δίνει έμφαση στα θέματα της οικονομίας και της καθημερινότητας. Παράλληλα απέσυρε από το προσκήνιο παλιά και κατά γενική ομολογία “αντιτουριστικά” στελέχη και εμφανίζει μία ηγετική ομάδα που τον πλαισιώνει.

Χαρακτηριστική από αυτή την άποψη ήταν η εκδήλωση για την παρουσίαση του οικονομικού προγράμματος την Τετάρτη το βράδυ. Ο κ. Τσίπρας ήταν πλαισιωμένος από τον Αλέξη Χαρίτση, την Έφη Αχτσιόγλου, τον Διονύση Τεμπονέρα και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Έμοιαζε με πρόβα των τριών δελφίνων, υπό την επίβλεψη του προέδρου και του επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης – αφού ο κ. Τσακαλώτος δεν έχει ηγετικές φιλοδοξίες.

Εκείνη που έχει ανοίξει περπατησιά είναι η Έφη Αχτσιόγλου, από ότι έδειξε η τοποθέτηση της για τον προσανατολισμό της Αριστεράς, στην εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Αριστείδη Μπαλτά. Αντίθετα εκείνη που αποχώρησε μετά την πρώτη βιαστική της αντίδραση στον Δημήτρη Παπαδημούλη, είναι η Ρένα Δούρου.

Το θέμα ηγεσίας υπάρχει αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ, δείχνοντας αντανακλαστικά αυτοσυντήρησης, δεν επιτρέπει να λειτουργήσει διαλυτικά. Αντίθετα το εντάσσει στην προεκλογική του παρουσία. Ο Τσίπρας δεν αμφισβητείται, το θέμα της ηγεσίας μετά την συντριπτική ήττα είναι υπαρκτό, ωστόσο αν τεθεί θέμα διαδοχής, οι διαδικασίες θα είναι ομαλές, θα είναι και ο ίδιος στο παιχνίδι στο πλαίσιο ότι “ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μείνει ορφανός μετά από μία αιφνίδια και βιαστική αποχώρηση από την ηγεσία”. Το αν θα εξελιχθούν έτσι τα πράγματα μένει να φανεί, ωστόσο προς το παρόν η άτυπη συμφωνία όλων λειτουργεί: Προέχει να αποφευχθεί η διάλυση.

Δυναμική ανόδου για το ΠΑΣΟΚ 

Για το ΠΑΣΟΚ ο στόχος είναι επίσης καθαρός: Να διατηρήσει την δυναμική ανόδου, να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στην κεντροαριστερά και αν είναι δυνατόν να κερδίσει την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το εγχείρημα επίσης δεν είναι εύκολο. Αυτή την φορά δεν μπορεί να περιοριστεί σε πολεμική κατά του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλει να ασκήσει κριτική στη ΝΔ και στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Όμως, αυτή η τακτική από ευνοούμενο του συστήματος το κάνει αντίπαλο.

Το ένιωσε με τις επιθέσεις των συστημικών ΜΜΕ, όταν αμφισβήτησε την φορολογική πολιτική Μητσοτάκη και ανέκρουσε πρύμναν. Από την επομένη των εκλογών, αντιλήφθηκε τι σημαίνει σύγκρουση, όταν τα συστημικά ΜΜΕ τον υποχρέωσαν να βάλλει αυτογκόλ με την Ελένη Χρονοπούλου – την οποία και έκαψαν σε μία μέρα – με τις δύο κυρίες Μπατζελή και Αποστολάκη να δηλώνουν ότι το ΠΑΣΟΚ θα κάνει συγκυβέρνηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ακυρώνοντας έτσι τον διακηρυγμένο στόχο του Νίκου Ανδρουλάκη.

Στην πραγματικότητα το ΠΑΣΟΚ όταν αναπτύσσει τις θέσεις του, όπως πχ με τη μείωση των έμμεσων φόρων, πλησιάζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και η πρόταση για την φορολόγηση των μερισμάτων ήταν η πρόταση που είχε καταθέσει ο Γιάννης Δραγασάκης προεκλογικά και είχε “φάει ξύλο” από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πάντως τον αντιμετωπίζει ήδη σαν βασικό αντίπαλο: Ακόμη και το ότι θεμελιώνει το δικό του εκβιαστικό δίλημμα των τρίτων εκλογών τον Αύγουστο, στην άρνηση συνεργασίας του Νίκου Ανδρουλάκη, εξυπηρετεί τον στόχο να τελειώνουν όλοι με τον Αλέξη Τσίπρα.

Ανακατατάξεις στα μικρά κόμματα

Το ΚΚΕ, αφού έπαιξε τον ρόλο του της από αριστερά αποδόμησης του ΣΥΡΙΖΑ, αποσύρθηκε ήσυχα από το προσκήνιο. Το διαφημιστικό του ότι «όταν κάποιοι άλλοι ετοιμάζουν βαλίτσες για να φύγουν από την χώρα, εμείς αγοράζουμε καινούργια παπούτσια», προκαλεί ευθυμία. Το ότι το ΚΚΕ θα κάνει την κυβέρνηση Μητσοτάκη να νιώσει την “ανάσα του λαού στο σβέρκο της” αντιμετωπίζεται ως αστείο. Έχοντας εξαντλήσει την αντι-ΣΥΡΙΖΑ πολεμική το αν θα κρατήσει το ποσοστό των πρώτων εκλογών είναι ερώτημα.

Επομένως, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στα δεξιά του πολιτικού συστήματος, στη Νίκη και στην Πλεύση Ελευθερίας. Η μεν Νίκη αντιμετωπίζεται σαν εχθρός από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που επιχειρεί να παρέμβει στις παρασκηνιακές παραεκκλησιαστικές σχέσεις του κόμματος. Στο επίσημο πεδίο στράφηκε εναντίον εκείνων που προσπαθούν να φυλακίσουν την ορθόδοξη πίστη στα στεγανά κάποιων μικρών κομμάτων και κάλεσε να αφήσουμε την ορθοδοξία εκτός του πολιτικού παιχνιδιού.

Διαφορετικά είναι τα πράγματα με την επανεμφάνιση της Ζωής Κωνσταντοπούλου που έγινε η αγαπημένη των καναλιών. Δεν έχει καμία σχέση με την παλιά Ζωή Κωνσταντοπούλου, περισσότερο φέρνει πλέον σε μία ελληνική εκδοχή της Μελόνι, θέλοντας να εκφράσει την καθ’ ημάς Altright. Όσο παίρνει ψήφους διαμαρτυρίας που είχαν κατευθυνθεί στον ΣΥΡΙΖΑ δεν απασχολεί, αντίθετα το σύστημα την ενισχύει. Εκείνος που πλέον δεν δείχνει να έχει καμία τύχη είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης και το ΜέΡΑ 25 που εξάντλησε τον κύκλο του μαζί με την ζημιά που έκανε στον ΣΥΡΙΖΑ, στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση.