Θέλουν και νησιά για βάσεις οι Αμερικάνοι;

Ισχυρό φαίνεται πλέον να είναι το ενδεχόμενο μιας περαιτέρω διευρυμένης παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα. Ήδη στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ στη συζήτηση για το νομοσχέδιο για τον  αμυντικό προϋπολογισμό, έχει τεθεί επί τάπητος η προοπτική επέκτασης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας σε υφιστάμενες βάσεις και η διεύρυνση του ενδεχομένου να τοποθετηθούν νέες βάσεις σε νησιά όπως η Σκύρος και η Λήμνος.

Η υπερψήφιση της τροπολογίας για την Ελλάδα που κατέθεσε η βουλευτής Γκρέις Μενγκ στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) της Βουλής των Αντιπροσώπων δεν προκάλεσε ιδιαίτερη έκπληξη στους διαδρόμους του Κογκρέσο.  ‘Αλλωστε η δικομματική στήριξη που απολαμβάνει η επικαιροποιημένη αμυντική συμφωνία (MDCA) μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας είναι ευρέως γνωστή, με πολλούς νομοθέτες να βλέπουν θετικά το ενδεχόμενο της περαιτέρω επέκτασης και διεύρυνσης της.

Πάντως η συγκεκριμένη τροπολογία δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί και συνεπώς μένει να δούμε το πως θα εξελιχθεί η τελική έκβαση της. Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν δύο νομοθετικά σώματα σημαίνει ότι μαζί με τη Βουλή καλείται και η Γερουσία να ψηφίσει τη δική της εκδοχή του νομοσχεδίου NDAA. Στο νομοσχέδιο, όμως, που έχει ήδη υπερψηφίσει η Γερουσία δεν υπάρχει μια αντίστοιχη τροπολογία. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά συνηθισμένο στην νομοπαρασκευαστική διαδικασία, καθώς κατά την πάγια πρακτική δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε αυτό το επίπεδο πανομοιότυπες εκδοχές του νομοσχεδίου.

Πλέον βρισκόμαστε στην επόμενη φάση, όπου τα δύο νομοθετικά σώματα βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις (conference) προκειμένου να «συνθέσουν» (reconcile) τις δύο διαφορετικές εκδοχές και να διαμορφώσουν ένα τελικό κείμενο, το οποίο θα σταλεί στον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για να το υπογράψει. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία της σύνθεσης περιλαμβάνει δύσκολες διαπραγματεύσεις που επηρεάζονται από το γενικό κλίμα πόλωσης που επικρατεί στις ΗΠΑ και υπερβαίνουν το καθαυτό περιεχόμενο των επιμέρους τροπολογιών. Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, μένει να δούμε εάν τελικά η τροπολογία της βουλευτή Γκρέις Μενγκ θα βρίσκεται στο τελικό κείμενο του NDAA που θα φτάσει στο οβάλ γραφείο.

Από εκεί και πέρα, η τροπολογία ζητάει από την αμερικανική κυβέρνηση (τον υπουργό ‘Αμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών) να συντάξει μια έκθεση που στην ουσία θα αποτελεί μια επισκόπηση της εφαρμογής της επικαιροποιημένης αμυντικής συμφωνία (MDCA). Ειδικότερα, η έκθεση θα διερευνά μεταξύ άλλων τις δυνατότητες που υπάρχουν για την επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στα νησιά.

Για την ωρίμανση, , της συγκεκριμένης ιδέας υπάρχει ακόμα μακρύς πολιτικός δρόμος που πρέπει να διανυθεί. Ανεξάρτητα από το εάν θα υιοθετηθεί ή όχι η τροπολογία Μενγκ, το σίγουρο είναι ότι η ομόφωνη έγκριση της από τη Βουλή αποτελεί ένα θετικό βήμα που δείχνει τη σημασία που αποδίδουν οι νομοθέτες στην αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα και το ενδιαφέρον που υπάρχει για την επέκταση της.

Η τροπολογία της Βουλής προβλέπει ότι η έκθεση θα πρέπει να έχει κατατεθεί εντός δύο μηνών από την υπογραφή του τελικού νομοσχεδίου (NDAA), περιλαμβάνοντας τα ακόλουθα στοιχεία:

– Ανάλυση της δυνατότητας για πρόσθετες βάσεις ή διευρυμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ελληνική Δημοκρατία, ιδιαίτερα στα ελληνικά νησιά.

– Περιγραφή των δικαιωμάτων των βάσεων (basing rights) που παραχωρήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει της επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας (MDCA) που υπεγράφη στις 14 Οκτωβρίου 2022.

– Περιγραφή των δραστηριοτήτων και των επενδύσεων των ΗΠΑ στις βάσεις που περιλαμβάνονται στην MDCA.

– Αξιολόγηση του καθεστώτος της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, σύμφωνα με τις επιταγές του Νόμου περί Άμυνας και Διακοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας του 2021 (U.S.-Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act).

Ο όρος «κατάλληλες επιτροπές του Κογκρέσου» αναφέρεται:

– στις Επιτροπές Άμυνας του Κογκρέσου.

– στις Επιτροπές Πιστώσεων του Κογκρέσου.

– στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων.