Αντί για λύση οι Τούρκοι θέλουν να μοιραστούν το κυπριακό αέριο!

Στην παλιά συνταγή της δημιουργίας κοινού μηχανισμού για το κυπριακό φυσικό αέριο καταφεύγει η τουρκική πλευρά την ώρα κατά την οποία επιχειρεί να “τσιμεντώσει’ τη θέση της για λύση δυο κρατών στην Κύπρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, τόσο η Άγκυρα όσο και το κατοχικό καθεστώς, θέτουν το θέμα αυτό σε όλες τις επαφές που έχουν πραγματοποιήσει την τελευταία περίοδο, κυρίως στη Νέα Υόρκη. Στην Τουρκία εκτιμούν προφανώς πως προτείνοντας, έστω κι ένα ξαναζεσταμένο φαγητό, θα “σπάσει” η εντύπωση ότι η κατοχική πλευρά δεν συζητά.

Η Άγκυρα συνδυάζει, αναφέρουν συναφείς πληροφορίες, την ιδέα αυτή με την πρόταση Ερντογάν για σύγκληση Διάσκεψης των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου για τα ενεργειακά, με τη συμμετοχή του ψευδοκράτους και της “ελληνοκυπριακής διοίκησης”, όπως αναφέρουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι τακτικισμοί αυτοί φαίνεται να έχουν συζητηθεί πρόσφατα μεταξύ  τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και κατοχικού καθεστώτος, με την Άγκυρα να θεωρεί πως ενόψει συζητήσεων στα ελληνοτουρκικά και τα ευρωτουρκικά “δεν θα ήταν άσχημα” να γίνονται και κινήσεις εντυπωσιασμού. Είναι, πάντως, σαφές πως αν και επιχειρείται να διαμορφωθεί η εντύπωση πως κάτι καινούργιο προωθείται, εκείνο το οποίο επιβεβαιώνεται στην πράξη, είναι πως δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση από τις άτεγκτες, μαξιμαλιστικές θέσεις της τουρκικής πλευράς.

Η λογική πίσω από το θέμα του φυσικού αερίου, στηρίζεται στις προτάσεις Τατάρ του Ιουλίου 2022 (1 και 8 Ιουλίου), που υποβλήθηκαν στον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, από τον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Η τουρκική πρόταση προβλέπει τη δημιουργία Μηχανισμού Συνεργασίας για ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος όπως οι υδρογονάνθρακες, ηλεκτρική ενέργεια, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το νερό καθώς και συνεργασία σε θέματα αποναρκοθέτησης και παράτυπης μετανάστευσης. Τον μηχανισμό αυτό θα απαρτίζουν, σύμφωνα με την τουρκοκυπριακή πρόταση, “αρμόδια τμήματα” παραπέμποντας στην Κυπριακή Δημοκρατία και στη “ΤΔΒΚ”. Εννοούν, δηλαδή, συνεργασία δυο κρατών. Σημειώνεται πως αυτής της πρότασης προηγήθηκαν δυο άλλες παρόμοιες, που είχαν υποβληθεί, 24 Σεπτεμβρίου 2011 και 29 Σεπτεμβρίου 2012, με τις οποίες  οι Τούρκοι πρότειναν τη συγκρότηση μιας ad hoc επιτροπής για την από κοινού εξερεύνηση και εξόρυξη των κοιτασμάτων των υδρογονανθράκων.

Το φυσικό αέριο

Αυτό που ζητά και σήμερα η κατοχική πλευρά, εάν δεν προχωρήσει ο “Μηχανισμός Συνεργασίας”, είναι η λειτουργία μιας Τεχνικής Επιτροπής για τους υδρογονάνθρακες. Αυτό τέθηκε στο παρελθόν αλλά σκοντάφτει στο γεγονός ότι η Άγκυρα και οι εγκάθετοί της στα κατεχόμενα επιδιώκουν εν πολλοίς διακρατική συνεργασία.

Σημειώνεται συναφώς, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην πρόσφατη συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο», υπέδειξε ότι «τα ενεργειακά άπτονται της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και, κατ’ επέκταση, αγγίζουν τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Γιατί, εάν αγγίξουμε τα θέματα κυριαρχίας, κυριαρχικής ισότητας και ούτω καθ’ εξής, σημαίνει ότι υιοθετούμε την τουρκική προσέγγιση για λύση δύο κρατών, αμφισβητούμε τη βάση λύσης του Κυπριακού».

Η “πρωτοβουλία” αυτή της τουρκικής πλευράς συνδέεται και με το Κυπριακό, τη στάση που τηρεί η Άγκυρα και τις μεθοδεύσεις της στο νησί, αλλά και με ευρύτερους σχεδιασμούς. Δεν μπορεί να θεωρείται τυχαίο ότι η Τουρκία κινείται στα ενεργειακά κάνοντας ανοίγματα προς χώρες της περιοχής ενώ ενημερώνει τους συνομιλητές της και για σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις με γεωτρύπανο “Abdulhamid Han”, εντός της «τουρκικής θαλάσσιας περιοχής», όπως ισχυρίζεται. Οι συζητήσεις με το Ισραήλ είναι ένα παράδειγμα ότι αναζητεί συνεργασίες. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Βενιαμίν Νετανιάχου συναντήθηκαν στη  Νέα Υόρκη και από τον Τούρκο Πρόεδρο δημοσιοποιήθηκε ότι θα προχωρήσουν σε συνεργασία με γεωτρήσεις ενώ επανέφερε στην ισραηλινή πλευρά την πρόταση για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού, που θα μεταφέρει το ισραηλινό φυσικό αέριο στις τουρκικές ακτές, προκειμένου στη συνέχεια να διοχετεύεται στην Ευρώπη.

Αλλά και να συζητούνται αυτά, που δημοσιοποιεί μόνο ο Ερντογάν, ο υποθαλάσσιος αγωγός από πού θα περάσει; Θα παρακάμψει την Κύπρο; Θα περάσει από τη θάλασσα του Λιβάνου; Πληροφορίες αναφέρουν πως αμέσως μετά που δημοσιοποιήθηκαν οι δηλώσεις αυτές η Λευκωσία ξεκίνησε μια προσπάθεια να διερευνηθούν. Την ίδια ώρα, η Λευκωσία προχωρεί με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της και μέχρι το τέλος του χρόνου θα υπάρξουν κινήσεις από τις αδειοδοτημένες εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Όπως είναι γνωστό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στη Νέα Υόρκη είχε χωριστές συναντήσεις με την Exxon και την Chevron.

Ο Τούρκος πρόεδρος κατά τις επαφές του στη Νέα Υόρκη άκουσε πολλές φορές από συνομιλητές του όταν ετίθετο το Κυπριακό πως η αξίωση του για λύση δυο κρατών στην Κύπρο δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή, τονίζοντας του πως δεν πρέπει να εγκλωβίζεται σε μια θέση, που δεν θα του επιτρέψει πρόοδο στα ευρωτουρκικά. Αυτές οι… συμβουλές δεν επηρεάζουν, βέβαια, τον Ερντογάν, ο οποίος επιμένει στην πολιτική των δυο κρατών στην Κύπρο αν και μερικές φορές επέλεξε να μην συζητήσει καν το Κυπριακό.