Μόνο τη Χαμάς δεν έβλεπε ως κίνδυνο το αμυντικό δόγμα του Ισραήλ!

Η απόφαση του Ισραήλ να επιτεθεί στην Χαμάς στη Γάζα από αέρα, από ξηρά και από θάλασσα εκθέτει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή σε μια σκληρή σύγκρουση, με απρόβλεπτες τις τελικές γεωπολιτικές συνέπειες. Κυριολεκτικά, χορεύουμε στον κρατήρα ενός ηφαιστείου. Η εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας μπορεί να έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή, με την Αίγυπτο και την Ιορδανία να φοβούνται για την εσωτερική τους σταθερότητα.

Ο ρόλος που διαδραματίζει η Ουάσιγκτον με τη στήριξη στο Ισραήλ, θα μειώσει περαιτέρω το αποτύπωμα της επιρροής της σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ δεν θέλουν να αποδεχθούν τη νέα πραγματικότητα. Το διεθνές σύστημα έχει αλλάξει, η εμμονή σε πολιτικές παρεμβάσεων του παρελθόντος, ωθεί χώρες στο δίπολο Ρωσίας-Κίνας, τις νέες κορυφαίες συνεργαζόμενες Δυνάμεις του κόσμου. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το Ιράν, βοηθώντας στον τερματισμό της παγκόσμιας κυριαρχίας της Αμερικής

Η απόλυτη θέση της Δύσης υπέρ του Ισραήλ επιταχύνει την απώλεια ισχύος της. Ανώτερος αξιωματούχος των G7 παραδέχεται ότι «έχουμε χάσει τη μάχη στον Παγκόσμιο Νότο. Όλη η δουλειά που κάναμε με τον Παγκόσμιο Νότο έχει χαθεί. . . Ξεχάστε τους κανόνες, ξεχάστε την παγκόσμια τάξη. Δεν θα μας ακούσουν ποτέ ξανά», δήλωσε ο αξιωματούχος των G7.

Η μονοπολική εποχή είναι στο τέλος της, μέρος της παγκόσμιας κοινότητας ενδιαφέρεται για τη στρατηγική της αυτονομία. Φαίνεται αναπόφευκτο ότι η κάποτε κυρίαρχη δυτική ηγεμονία πρέπει σταδιακά να υποχωρήσει σε ένα πιο ποικιλόμορφο και πολυπολικό σύστημα.

Προειδοποιήσεις Σίσι-Αμπντάλα

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και το βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα II, η παράταση του πολέμου στη Γάζα κινδυνεύει να παρασύρει την περιοχή σε «καταστροφή». Οι δύο ηγέτες απευθύνουν νέα έκκληση για άμεση διακοπή του πολέμου, προστασία αμάχων, άρση της πολιορκίας και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα. Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρερμηνείας, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Σίσι διευκρίνισε επίσης ότι η ιδέα της εκτόπισης των Παλαιστινίων στο Σινά θα σύρει την Αίγυπτο σε πόλεμο εναντίον του Ισραήλ.

Σίγουρα το Ισραήλ κατανοεί ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που κατηχήθηκαν από τη Χαμάς και επομένως από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, θα διαταράξουν την εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο, καθώς και στην Ιορδανία. Το στρατιωτικό καθεστώς στην Αίγυπτο είναι ασταθές, υπό το βάρος των οικονομικών και επισιτιστικών προβλημάτων. Οι συνέπειες αυτής της σύγκρουσης, μπορεί να οδηγήσουν στο χάος.

Θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε τις επιπτώσεις του χειρότερου οικονομικού σεναρίου, ως αποτέλεσμα μίας γενίκευσης του πολέμου στη Γάζα:

• Η σύγκρουση γίνεται περιφερειακή με άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ.
• Ο ΟΠΕΚ απαντά με εμπάργκο πετρελαίου.
• Το Ιράν κλείνει τα στενά του Ορμούζ.
•  Η τιμή του πετρελαίου τείνει στα 300 δολάρια το βαρέλι
• Η Ευρώπη βυθίζεται σε μια ενεργειακή κρίση χειρότερη από το 2022.
• Η έκρηξη των τιμών της ενέργειας τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, με τις κεντρικές τράπεζες να αυξάνουν τα επιτόκια εκρηκτικά.
• Ξεσπάει νέα χρηματοπιστωτική κρίση και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα κλονίζεται.
• Η κρίση χρέους αναγκάζει τη Fed να επιστρέψει στην ποσοτική χαλάρωση, για να σώσει τις αγορές.
• Το εμπόριο των πετροδολαρίων καταρρέει.
• Υπερπληθωρισμός.

Το δημογραφικό ζήτημα

Για την κατανόηση και αξιολόγηση των στρατηγικών επιλογών του Ισραήλ και της απόφασης να προχωρήσει σε αυτό που το Τελ Αβίβ ελπίζει ότι θα είναι η αποφασιστική νίκη, είναι απαραίτητη μια σύντομη κοινωνιολογική ανάλυση. Κατά την αξιολόγηση πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη ορισμένες κοινωνικές και δημογραφικές παράμετροι. Ένας παράγοντας που λαμβάνει σοβαρά υπόψη το Ισραήλ είναι αυτός της δημογραφικής ανάπτυξης. Η δημογραφία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στις μελλοντικές εξελίξεις στην περιοχή.

Το Ισραήλ είχε λίγο περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους κατά τη γέννησή του το 1948, αλλά η χώρα έχει δυναμώσει. Σήμερα στο Ισραήλ ζουν 9.727.000 άνθρωποι. Από αυτούς, οι 7.145.000 είναι Εβραίοι, με την προοπτική, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις των Ηνωμένων Εθνών, ο πληθυσμός να φτάσει τα 8,5 εκατομμύρια το 2030 και τα 11 εκατομμύρια το 2050. Το Ισραήλ παραμένει ασήμαντη δύναμη δημογραφικά, σε σύγκριση με τους μουσουλμάνους γίγαντες που τον περιβάλλουν.

Από δημογραφική άποψη, το Ισραήλ είναι μικρό σε σύγκριση με τον αυξανόμενο μουσουλμανικό κόσμο γύρω του και επί πλέον η δημογραφική του ανάπτυξη προέρχεται κυρίως από κοινότητες που είναι δύσπιστες ή επιφυλακτικές απέναντι στο εθνικοσιωνιστικό κατεστημένο.

Σε σύγκριση η Αίγυπτος μέχρι το 2030, αναμένεται να φτάσει τα 125 εκατομμύρια κατοίκους, το Ιράν 92 εκατομμύρια, το Ιράκ 52 εκατομμύρια, η Τουρκία 89 εκατομμύρια και η Συρία τα 30 εκατομμύρια. Επίσης, το 2030, κατά μέσο όρο το 36,5% του μουσουλμανικού πληθυσμού των χωρών που περιβάλλουν το Ισραήλ θα είναι μεταξύ 15 και 34 ετών.

Το σχέδιο Εθνική Ασφάλεια 2030

Το 2018, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου παρουσιάζει την έκθεση National Security 2030 ή Εθνικής Ασφάλειας 2030. Αυτό το έγγραφο υποθέτει ότι το αμυντικό κατεστημένο προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το Ιράν το έτος 2030. Διαβάζοντας το σχέδιο, καταλαβαίνει κανείς πώς αυτό που φοβίζει το Ισραήλ είναι σενάρια όπως: «Ένα πυρηνικό Ιράν, η Μουσουλμανική Αδελφότητα να καταλάβει ξανά την εξουσία στην Αίγυπτο, ή η διάλυση του χασεμιτικού καθεστώτος στην Ιορδανία», τα οποία δεν είναι σενάρια μηδενικής πιθανότητας.

Η Παλαιστίνη δεν αντιπροσωπεύει, για το σχέδιο 2030, έναν “στρατηγικό” κίνδυνο, ενώ μια τρίτη Ιντιφάντα και η παλαιστινιακή τρομοκρατία δεν απειλούν στρατηγικά το Ισραήλ. Οι γεωπολιτικές αλλαγές που δεν ελέγχει το Ισραήλ θα έχουν αποφασιστική επίδραση στην ικανότητα του Ισραήλ να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές απειλές.

Σύμφωνα με το σχέδιο, “Εθνική Ασφάλεια 2030”, το αμυντικό κατεστημένο προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το Ιράν το έτος 2030. Σε μια κατάσταση όπου το Ιράν δεν θα έχει αποκτήσει πυρηνική ικανότητα και αν υποθέσουμε ότι ένα καθεστώς παρόμοιο με το σημερινό εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο, η αντιμετώπιση του Ιράν το 2030 θα είναι πιθανώς παρόμοια με την αντιμετώπιση του Ιράν σήμερα.

Ωστόσο, το έργο της αντιμετώπισης του Ιράν θα είναι ριζικά διαφορετικό αν υποθέσουμε ότι το Ιράν διαθέτει πυρηνική ικανότητα. Σε αυτή την περίπτωση, η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα αλλάξει και είναι πιθανό το Ιράν υπό την πυρηνική ομπρέλα να τολμήσει να αναπτύξει χερσαία τμήματα, συμπεριλαμβανομένων τεθωρακισμένων στοιχείων, στο Ιράκ και τη Συρία.

Είναι απευκταίο το Ισραήλ να έχει καταληφθεί από το φοβικό σύνδρομο του κινδύνου “εξαφάνισης” και να θεωρεί η σύγκρουση ακόμη και με τις ενδεχόμενες προεκτάσεις της, είναι η ενδεδειγμένη στρατηγική για το σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Νετανιάχου, δανειζόμενος την ομιλία του Ουίνστον Τσόρτσιλ, ανακοίνωσε τον πόλεμο με αυτά τα λόγια: «ο δυτικός κόσμος στάθηκε μαζί μας πριν από 80 χρόνια, κατά τη διάρκεια της πιο σκοτεινής μας ώρας και αυτή είναι η πιο σκοτεινή μας ώρα».

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο Νετανιάχου θα συνεχίσει την πρωτοφανή σε ένταση επιχείρηση στη Γάζα, εξαντλώντας πλήρως την ανοχή της διεθνούς κοινότητας. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός γνωρίζει καλά ότι το πολιτικό του μέλλον και η υστεροφημία του (εντός του Ισραήλ), εξαρτάται από την έκβαση των επιχειρήσεων. Υπ’ αυτό το πρίσμα οι αποφάσεις του, που ενέχουν και τα στενά προσωπικά του συμφέροντα, μπορεί να οδηγήσουν σε εκτροπή της κρίσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο περιφερειακής σύγκρουσης και κατ’ επέκταση παγκόσμιας σύρραξης, καθώς όλοι οι μεγάλοι γεωπολιτικοί παίκτες εμπλέκονται στην περιοχή.

“Things can only get better”…

Θα κλείσουμε μεταφερόμενοι στο χώρο της μουσικής. Το τραγούδι “Things can only get better” εθεωρείτο ο ύμνος της δεκαετίας του 1990, καθώς εκείνη τη χρονική περίοδο και λίγο πριν, είχε συμβεί η πτώση του Τείχους του Βερολίνου, έλαβε τέλος το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, ήρθε η δημοκρατία στην Ανατολική Ευρώπη, ήρθε η ειρήνη στη Βόρεια Ιρλανδία και έγιναν οι συμφωνίες του Όσλο.

Το τραγούδι κυκλοφόρησε το 1993. Τριάντα χρόνια μετά, το όνειρο έχει τελειώσει Η ονειροπόληση προσκρούει στα διαχρονικά γεωπολιτικά συμφέροντα, που καθιστούν κάθε ελπίδα παγκόσμιας ειρήνης ουτοπική. Αυτό που διαφαίνεται είναι, έστω και αν φαίνεται μοιρολατρικό, ότι οι εξελίξεις στις παγκόσμιες υποθέσεις βαίνουν επιδεινούμενες με αυξανόμενη δυναμική.

Η σύρραξη στη Γάζα δεν θα διαρκέσει επί μακρόν, με το ηφαίστειο όμως της περιοχής να είναι πάντα ενεργό, μέχρι να ιδρυθεί βιώσιμο Παλαιστινιακό κράτος. Στο Ουκρανικό ζήτημα η κούραση και τα αδιέξοδα της Δύσης, θα οδηγήσουν πιθανότατα στην εξεύρεση μίας κάποιας λύσης το 2024. Η επόμενη μεγάλη κρίση θα είναι στον Ινδοειρηνικό, που θα πλαισιωθεί από μικρότερες, έτσι ώστε το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα με τα συμπλέοντα συμφέροντα να τροφοδοτούνται από τις τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες…