Ο άκρως φιλελεύθερος Χαβιέρ Μιλέι νέος πρόεδρος της Αργεντινής

Τα μερικά αποτελέσματα αυτά, που δίνουν διαφορά 11 και πλέον μονάδων στον κ. Μιλέι ανακοινώθηκαν από τη γενική γραμματεία της προεδρίας χθες βράδυ, λίγη ώρα αφού ο κ. Μάσα αναγνώρισε την ήττα του.

Ο Χαβιέρ Μιλέι, 53 ετών, «είναι ο πρόεδρος που εξέλεξε η πλειοψηφία των Αργεντινών για τα επόμενα τέσσερα χρόνια», δήλωσε ο κ. Μάσα, ο οποίος είχε καταλάβει την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών, την 22η Οκτωβρίου.

Ο υποψήφιος της περονιστικής (κεντροαριστερής) συμπολίτευσης δήλωσε σε υποστηρικτές του, που είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του στο Μπουένος Άιρες, πως τηλεφώνησε στον κ. Μιλέι «για να τον συγχαρεί» διότι «τον ψήφισε η πλειοψηφία των πολιτών της Αργεντινής», και για να του ευχηθεί καλή τύχη».

Στην επινίκια ομιλία του ο Χαβιέρ Μιλέι δήλωσε πως «σήμερα αρχίζει το τέλος της παρακμής» και «η ανοικοδόμηση της Αργεντινής», κάνοντας λόγο το «τέλος του μοντέλου της (πολιτικής) κάστας» το οποίο «έκανε φτωχούς» τους πολίτες της Αργεντινής, και της υιοθέτησης «του μοντέλου της ελευθερίας» προκειμένου «να γίνουμε ξανά παγκόσμια δύναμη».

Ο Χαβιέρ Μιλέι υποσχέθηκε προεκλογικά ριζοσπαστικά μέτρα στο πλαίσιο θεραπείας-σοκ, μεταξύ άλλων την κατάργηση της κεντρικής τράπεζας, την εγκατάλειψη του πέσο και τη δολαριοποίηση της οικονομίας και τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, που διεμήνυσε πως θα περάσει από «αλυσοπρίονο» — δυνητικά επώδυνες μεταρρυθμίσεις για μεγάλο μέρος των πολιτών. Μολαταύτα προσέλκυσε στρώματα του πληθυσμού που λένε ότι έχουν απαυδήσει εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης, με βασικά χαρακτηριστικά τον τριψήφιο πληθωρισμό (πλησιάζει το 150%), τη συνεχιζόμενη υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, το μεγάλο εξωτερικό χρέος (44 δισεκ. δολάρια).

Η νίκη του κ. Μιλέι αναμένεται να μεταμορφώσει –πέρα από το πολιτικό σκηνικό της Αργεντινής, καθώς βάζει τέλος στην εναλλαγή των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων στην εξουσία– και την εξωτερική της πολιτική, καθώς ο επόμενος πρόεδρος έχει πει πως δεν θέλει καμιά σχέση με «κομμουνιστές», αναφερόμενος στη Βραζιλία και στην Κίνα, κι έχει εξαγγείλει πως θα επιδιώξει πολύ στενότερη σχέση με τις ΗΠΑ.

Έχει ταχθεί σθεναρά εναντίον της άμβλωσης, δηλώνει υπέρ της χαλάρωσης της νομοθεσίας για την οπλοκατοχή, ενώ έχει χαρακτηρίσει τον (αργεντινό) πάπα Φραγκίσκο σοσιαλιστή «πουτ**** γιο». Μετά τον πρώτο γύρο εξασφάλισε την υποστήριξη μερίδας της «κλασικής» δεξιάς, κάτι που ενδέχεται να μετριάσει κάπως το πολιτικό του πρόγραμμα.

Υπόσχεται ανοικοδόμηση της χώρας

«Η νεολαία έκανε τη διαφορά»

Ο Νικολάς Πάες, αρχιτέκτονας, 34 ετών, δήλωσε πως η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι του δίνει «ελπίδα», ότι «ήταν απαραίτητη η αλλαγή» και πλέον «δεν θέλει να φύγει από τη χώρα», τονίζοντας πως ήταν «η νεολαία αυτή που έκανε τη διαφορά».

«Να φύγουν όλοι, να μη μείνει κανένας!», φώναζε το πλήθος των οπαδών του εκλεγμένου προέδρου, ανεμίζοντας σημαίες της Αργεντινής, γαλάζιες και λευκές, και του κόμματος La Libertad Avanza, κίτρινες, με έμβλημα το λιοντάρι, σύμβολο που παραπέμπει στον ίδιο τον Χαβιέρ Μιλέι. Ηχούσαν κλάξον αυτοκινήτων οπαδών του εκλεγμένου προέδρου.

Το εύρος της νίκης του εξέπληξε. Οι δημοσκοπήσεις του έδιναν ελαφρύ προβάδισμα, ενώ αναλυτές ανέμεναν πως το αποτέλεσμα θα κρινόταν στο νήμα, καθώς η χώρα έμοιαζε διχασμένη όσο ποτέ μετά την επιστροφή της στη δημοκρατία πριν από 40 χρόνια.

Στο εκλογικό σώμα προτάθηκαν δυο διαμετρικά αντίθετα οράματα.

Από τη μια ο κ. Μάσα, υπουργός Οικονομίας τους τελευταίους 16 μήνες, υποσχόταν «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» και σταδιακή θεραπεία της οικονομίας, με υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας, παράγοντα απόλυτα κρίσιμου για πολλούς στην Αργεντινή.

Απέναντί του το αουτσάιντερ, ο κ. Μιλέι, που αυτοχαρακτηρίζεται «αναρχοκαπιταλιστής», πολεμιστής αρχικά των τηλεοπτικών πλατό, κατόπιν της πολιτικής αρένας τα τελευταία δυο χρόνια, υποσχόταν να «κομματιάσει» το «κράτος-εχθρό» και να δολαριοποιήσει την οικονομία.

Είπε πως θα τείνει το χέρι σε «όλους τους πολίτες και τους πολιτικούς ηγέτες» που θέλουν να βαδίσουν μαζί του, αλλά προειδοποίησε εναντίον των πιθανών κοινωνικών αντιστάσεων στις μεταρρυθμίσεις που εννοεί να προωθήσει.

Μιλέι όπως Σκαλόνι;

«Ξέρουμε πως υπάρχουν κάποιοι που θα αντισταθούν, που θέλουν να διατηρηθεί αυτό το σύστημα προνομίων για κάποιους, που όμως κάνει φτωχή την πλειοψηφία. Τους λέω: όλα όσα είναι εντός του νόμου επιτρέπονται, αλλά τίποτα εκτός του νόμου».

«Ο Μιλέι έκανε εκστρατεία υποσχόμενος αποτελέσματα γρήγορα. Βλέπουμε όλοι πως αυτό δεν είναι δυνατό, όμως η ιδέα έπεισε το εκλογικό του ακροατήριο: γρήγορη αλλαγή· το αλυσοπρίονο. Δεν πιστεύω πως θα έχει μεγάλη περίοδο χάριτος», συνόψισε η Λάρα Γοϊμπούρου, πολιτολόγος του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες.

Για τον πολιτολόγο Γκαμπριέλ Βομάρο, του πανεπιστημίου του Σαν Μαρτίν, ο Χαβιέρ Μιλέι, με τον πολεμοχαρή λόγο του, ειδικά έναντι τομέων που αναμένεται να ξεσηκωθούν, ιδίως έναντι των δημοσίων υπαλλήλων, εγείρει κίνδυνο «πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης».

Ο Χαβιέρ Μιλέι «είναι σαν τον (σ.σ. Λιονέλ) Σκαλόνι» –τον προπονητή της εθνικής ποδοσφαίρου της Αργεντινής, που την οδήγησε να κερδίσει το παγκόσμιο κύπελλο το 2022–, «κανένας δεν τον πίστευε, παρ’ όλ’ αυτά σε τελευταία ανάλυση έκανε σωστά πράγματα. Ελπίζουμε πως θα έχει την ίδια πορεία», είπε η Σόνια Ντο Σάντο, εκπαιδευτικός, 36 ετών, εκστασιασμένη, ανάμεσα στο υπόλοιπο πλήθος των υποστηρικτών του εκλεγμένου προέδρου.

Νωρίτερα, η συνάδελφός της Σουσάνα Μαρτίνες, 42 ετών, που δεν έκρυψε πως ψήφισε τον κ. Μάσα, τόνιζε πως «οι πολιτικές του Μιλέι με τρομάζουν».

Στο εξωτερικό, πολιτικοί με τους οποίους ο κ. Μιλέι έχει ιδεολογικές συγγένειες τον συνεχάρησαν θερμά: «περήφανος γι’ αυτόν», ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε βέβαιος πως θα «μεταμορφώσει» την Αργεντινή, θα «της ξαναδώσει το μεγαλείο της». Για τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, «η ελπίδα λάμπει ξανά» στη Λατινική Αμερική.

Η αμερικανική κυβέρνηση επίσης «συνεχάρη» τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του, με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να χαιρετίζει τη «μεγάλη συμμετοχή» και την «ειρηνική διεξαγωγή» της διαδικασίας και τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν να διαβεβαιώνει πως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν «ανυπομονεί» να οικοδομήσει σθεναρή σχέση με την επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, βασισμένη «στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις δημοκρατικές αξίες και στη διαφάνεια».

Ο κεντροαριστερός βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα –τον οποίο ο Χαβιέρ Μιλέι έχει χαρακτηρίσει «διεφθαρμένο κομμουνιστή», απειλώντας να διακόψει τις σχέσεις με την κυβέρνησή του, όπως και με αυτή της Κίνας–, ευχήθηκε «καλή τύχη και καλή επιτυχία» στην επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, αποφεύγοντας να αναφερθεί ονομαστικά στον εκλεγμένο ομόλογό του.

Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Κολομβίας Γουστάβο Πέτρο από την πλευρά του προτίμησε να αφήσει κατά μέρος τις ευγένειες: «Η άκρα δεξιά κέρδισε στην Αργεντινή (…) Λυπηρό για τη Λατινική Αμερική και θα δούμε», τόνισε.