Οδοιπορικό στην Τουρκία – Εθνικισμός και ξερό ψωμί!

Στο οδοιπορικό μας στην Τουρκία, αν και κινηθήκαμε στην Ανατολική Θράκη, το πιο προοδευτικό κομμάτι της χώρας, η εθνικιστική ατμόσφαιρα είναι ορατή και μάλιστα προκλητικά επιδεικτική. Η γιορτή των 100 χρόνων από την εγκαθίδρυση της τουρκικής Δημοκρατίας το 1923 από τον μεταρρυθμιστή Κεμάλ Ατατούρκ μπορεί να έχει περάσει, αλλά τα πανό, οι γιγαντοαφίσες, οι άπειρες τουρκικές σημαίες παντού σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, δημιουργούν αυτό το ιδιαίτερο κλίμα ενός λαού ταυτισμένου με τη μοίρα και την ιστορία του, όπου η έννοια της πατρίδας είναι κραυγαλέα έντονη.

Δεν υπάρχει σημείο που να μην κυματίζουν οι τουρκικές σημαίες, ευμεγέθεις σε πλατείες και εμπορικά κέντρα, σε συστάδες κατά μήκος των τουρκικών λεωφόρων, αλλά και σε κλειστές αγορές και συνοικιακά καταστήματα.

 

Βρεθήκαμε στην Αδριανούπολη, μια πολύβουη σύγχρονη πανεπιστημιούπολη, ταχέως αναπτυσσόμενη με τα ιστορικά της μνημεία να δεσπόζουν και να αποτελούν κράχτη για επισκέπτες που θα επιδιώξουν να τα επισκεφθούν και να συνδυάσουν την παραμονή τους με ένα παραδοσιακό χαμάμ, αλλά και γεύσεις της εκεί τοπικής γαστρονομίας.

Το Μουσείο Υγείας, το τέμενος Σελιμιγιέ, το Ιστορικό Εθνολογικό μουσείο, η παλιά ελληνική συνοικία με τα δυόροφα σπίτια, η σύγχρονη πόλη με τα πάρκα και τις ιδιαίτερες γειτονιές που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στα πέριξ, αλλά και κοντινοί προορισμοί που προσφέρουν μια ιδιαίτερη συγκίνηση στους προσφυγικούς πληθυσμούς, που επιδιώκουν μια βόλτα στις αξέχαστες πατρίδες.

 

Η Αδριανούπολη, το Καραγάτς με την Μακρά γέφυρα, οι Σαράντα εκκλησιές -Κιρκ Λαλέλι, το Τσορλού, συνθέτουν ένα προορισμό που σίγουρα θα προκαλέσει συγκινήσεις, γνώσεις και αναδρομές στο χθες μέσα από το νέο προφίλ της Τουρκίας. Βήματα προς τα μπρος αλλά και μια ισχυρή ισλαμική ταυτότητα, με νεολαία που υιοθετεί Ευρωπαϊκά πρότυπα συμπεριφοράς και κυρίως η φοιτητική νεολαία, αλλά και υποκύπτοντας στα γκέμια που ακόμη κρατά γερά η πατριαρχική οικογένεια με τις παραδόσεις της.

Οδοιπορικό στην αγορά της Τουρκίας…

Οι τιμές στην αγορά, τα βασικά είδη διατροφής, καλπάζουν, αφού ένα ευρώ ισοδυναμεί με 30 λίρες. Στα ρούχα στις επώνυμες μάρκες που έχουν εκεί τις βιοτεχνίες παραγωγής, οι τιμές είναι ιδιαίτερα προσιτές για τους γειτονικούς πληθυσμούς. Έντονη η παρουσία Βουλγάρων επισκεπτών που καταφθάνουν με πολλά τουριστικά λεωφορεία και ΙΧ που αναγκάζουν τους Τούρκους καταστηματάρχες να προσαρμοστούν μιλώντας στην γλώσσα τους, ενώ ελάχιστη σε σύγκριση με άλλα χρόνια η παρουσία Ελλήνων επισκεπτών που προέρχονται από τις κοντινές πόλεις του Έβρου, την ημέρα της εκεί εβδομαδιαίας αγοράς.

Η αφθονία σε ρούχα, τρόφιμα, παραδοσιακά στέκια φαγητού με τοπικές σούπες, αλλά must επιλογή τα συκωτάκια (τζιεγέρι)με πιλάφι και αριάνι που σερβίρονται στον πεζόδρομο του δημαρχείου, κοντά στην σκεπαστή αγορά, ένα σημείο κατατεθέν όπου βρίσκεις τα πάντα. Οι σημαίες σε όλα τα μικρομάγαζα που πωλούν είδη δώρων, ματόχαντρα, κολώνες, σπορτέξ και sneakers, εσώρουχα από τα πιο καυτά μέχρι τα πιο συντηρητικά, αθλητικές φόρμες, κοράνια, μπιζού, μια ατέλειωτη ποικιλία από πιτζάμες και νυχτικά, αλλά κι έργα τέχνης, γλυκά, ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα λαχανικά, φύλλα πίττας, φρούτα.

Στους εμπορικούς δρόμους οι κούκλες στις βιτρίνες μαζί με τα φανταχτερά φορέματα κρατούν και την… τουρκική σημαία, ενώ σε άλλες βιτρίνες τα 100 χρόνια δημοκρατίας προβάλλονται με αυτοκόλλητα υπερμεγέθη γράμματα. Αφίσες αλλά και τρυκ με το πορτρέτο του αναγεννητή της Τουρκίας Ατατούρκ και στις τηλεοπτικές μεταδόσεις ειδήσεων, αθλητικών διοργανώσεων, σε φωτεινές επιγραφές. “Με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη για την δημοκρατία στην Τουρκία”, γράφουν οι περισσότερες αφίσες κι άλλων πόλεων.

 

Στους δρόμους της Αδριανούπολης/Edirne, οι κόρνες των βιαστικών οδηγών θυμίζουν Αίγυπτο. Η μεσημεριανή κίνηση ασφυκτική. Η ανυπομονησία έντονη. Όταν ανάβουν τα πράσινα φανάρια, το “κλέψιμο” προτεραιότητας γίνεται κανόνας. Πρέπει να είσαι οδηγός για γερά νεύρα, αλλά και με μια δυνατότητα να ερμηνεύεις την σηματοδότηση, αφού όλα είναι γραμμένα στα τουρκικά, ακόμη και το στοπ.

Η επίσκεψη στον ιστορικό σιδηροδρομικό σταθμό του Καραγάτς που στεγάζει σήμερα, μετά την ανάπλασή του, τη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου, στο ομώνυμο προάστιο της πόλης, επιβαλλόμενη. Δίπλα του βρίσκεται το Μουσείο της Συνθήκης της Λωζάνης που ο σημερινός πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν επικαλείται υποδόρια ότι… εξέπνευσε η ισχύς της η ότι επιβάλλεται η αναθεώρηση της!

Η Συνθήκη της Λωζάνης

Θυμίζουμε ότι ακριβώς πριν 100 χρόνια, στις 24 Ιουλίου του 1923, στο Παλέ ντε Ρουμίν της Λωζάνης, εκπρόσωποι οκτώ χωρών έβαζαν την υπογραφή σε ένα κείμενο 143 άρθρων, που έμεινε στην ιστορία ως “Συνθήκη της Λωζάνης”. Μία συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Τουρκίας, ως διαδόχου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των συμμαχικών κρατών που πολέμησαν εναντίον της στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Να δούμε αν αυτή την ρητορική την επικαλεστεί και κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην Ελλάδα ο Τούρκος Πρόεδρος που κάνει εμφανίσεις ηγέτη-σουλτάνου τοποτηρητή της Ανατολικής Μεσογείου.

Πάντως ο εθνικισμός καλά κρατεί στην γείτονα χώρα και οι μέθοδοι καλλιέργειάς του είναι ευρηματικοί πέρα από τη γνωστή χαφιεδίστικη λογική που και αυτή υφίσταται.