Βερολίνο και Γκουτέρες μπροστά στη σκακιέρα του Κυπριακού

Σύμφωνα με πληροφορίες, μπροστά στη διπλωματική σκακιέρα, έχουν πάρει θέση τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, με το Βερολίνο να έχει το πάνω χέρι σε αυτή τη φάση όσο και ο Αντόνιο Γκουτέρες. Σε ό,τι αφορά την ΕΕ συγκεκριμένα, με πρωταγωνιστές τους Γερμανούς όπως αναφέρθηκε, έγινε προσπάθεια να περιληφθεί στα συμπεράσματα του προχθεσινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μια αναφορά στα ευρωτουρκικά με θετικό πρόσημο ως προς τις προοπτικές.

Επί τούτου υπήρξε και τριμερής συνάντηση του καγκελαρίου Σόλτς, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και του Προέδρου Χριστοδουλίδη, στο περιθώριο της Συνόδου στις Βρυξέλλες. Το αίτημα της Λευκωσίας ήταν το εξής: η όποια θετική αναφορά στα ευρωτουρκικά να συνδεθεί με το Κυπριακό και τις προοπτικές έναρξης διαπραγματεύσεων.

Μετά από διαβουλεύσεις σε πολιτικό και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, τελικά αποφασίσθηκε να τηρηθεί στάση αναμονής ενόψει της πρωτοβουλίας του ΟΗΕ και να επανέλθουν, ενδεχομένως τον Απρίλιο, για συζήτηση. Στο παρασκήνιο, όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, υπήρξε και γαλλική παρέμβαση, που διευκόλυνε τη Λευκωσία.

Που κατέληξε το Βερολίνο

Οι Γερμανοί, για δικούς τους λόγους, που έχουν να κάνουν με συμφέροντα στην Τουρκία, ήθελαν την αναφορά στα ευρωτουρκικά, ωστόσο σε καμία περίπτωση, όπως φάνηκε από τον χειρισμό, δεν επιδίωξαν να παρακαμφθεί η Λευκωσία.

Το Βερολίνο, μετά τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, κατέληξε στα εξής:

• Θα περιμένει τα αποτελέσματα της παρέμβασης του Γ.Γ. και της κ. Ολγκίν και να διαπιστώσει κατά πόσο θα ανταποκριθεί η κατοχική Τουρκία στη νέα προσπάθεια στο Κυπριακό.

• Ξεκαθάρισε πως δεν είναι καθόλου αρνητικό στο διορισμό Ευρωπαίου απεσταλμένου στο Κυπριακό και θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή. Η γερμανική πλευρά θεωρεί πως θα πρέπει να αναμένει αποτελέσματα από τον ΟΗΕ και μετά να υπάρξει διορισμός, σημειώνοντας ότι δε θέλει με τις όποιες κινήσεις της να δώσει αφορμή στην κατοχική πλευρά να αντιδράσει και να μην συνεργασθεί.

Θα παρέμβει ο Γκουτέρες;

Σε ό,τι αφορά τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, πληροφορίες αναφέρουν πως παρουσιάζεται έτοιμος να παρέμβει προσωπικά στην πρωτοβουλία, ώστε να σπρώξει προς τα εμπρός την προσπάθεια. Αν και δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του, είναι σαφές και από το παρελθόν ότι ο κ. Γκουτέρες, παρά τις αποτυχίες που είχε στο Κυπριακό, τούτο δεν τον εμπόδισε να παρέμβει προσωπικά και στη Γενεύη και στο Κραν Μοντανά. Προχώρησε με ρίσκο και συγκάλεσε Διασκέψεις για την Κύπρο.

Από τη Νέα Υόρκη αναφέρεται πως “την κατάλληλη στιγμή” ο Αντόνιο Γκουτέρες “θα το πάρει επάνω του” και θα αναμιχθεί προσωπικά. Ο Γενικός Γραμματέας, με τον οποίο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε συνάντηση στις Βρυξέλλες την περασμένη Πέμπτη, παρακολουθεί από κοντά την πορεία της νέας προσπάθειας και έχει συνολική και ολοκληρωμένη εικόνα για τις θέσεις που εκφράζονται από τους εμπλεκόμενους, οι οποίες ούτως ή άλλως δεν έχουν διαφοροποιηθεί.

Θετική υποδοχή η “Αμάλθεια”

Είναι σαφές πως η πρωτοβουλία της Λευκωσίας, το σχέδιο “Αμάλθεια”, ο θαλάσσιος διάδρομος Λάρνακας-Γάζας για μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους και η θετική διεθνής ανταπόκριση που προκάλεσε, έχουν ανοίξει “μεγάλες πύλες”. Και είναι πρόδηλο ότι αντιμετωπίζεται διαφορετικά η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία μπορεί να θέτει θέματα που την αφορούν και να βρίσκει ανταπόκριση. Τούτο προφανώς και προσφέρει δυνατότητες και ευκαιρίες για τη Λευκωσία, που ήδη φαίνεται να αξιοποιεί το “μομέντουμ”. Τούτο αναμένεται βέβαια να φανεί στη συνέχεια και θα κριθούν όλα εκ του αποτελέσματος. Είναι, όμως, σαφές πως οι Κύπριοι αξιωματούχοι έχουν αντιληφθεί πως η Κύπρος τυγχάνει διαφορετικής αντιμετώπισης.

Είναι προφανές πως σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, οι συζητήσεις που γίνονται από πλευράς της απεσταλμένης του Γ.Γ. του ΟΗΕ, δεν έχουν διαφοροποιήσει ποσώς την αδιέξοδη πορεία του ζητήματος. Η κ. Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ επιχειρεί να σπάσει το αδιέξοδο. Αν και η αποστολή της έχει καθορισμένο πλαίσιο και όρους εντολής, αυτό δεν την εμποδίζει να αναζητεί κι άλλους τρόπους. Δεν έχει παρουσιάσει οποιαδήποτε φόρμουλα, αλλά μπορεί να εξάγει κανείς συμπεράσματα από τις βολιδοσκοπήσεις της. Κινείται στη λογική πως επειδή είναι η ελληνική πλευρά που θέλει διαπραγματεύσεις και όχι η τουρκική, θα πρέπει η Λευκωσία να δώσει κίνητρα. Κοντολογίς, ζητά να μάθει τι είναι διατεθειμένη η Κυπριακή Δημοκρατία “να δώσει” για να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις η τουρκική πλευρά. Σε αυτή τη λογική η Λευκωσία έχει ανάψει κόκκινο.

Το Φόρεϊν Όφις και η κ. Ολγκίν

Το πώς θα κινηθεί η κ. Ολγκίν, τούτο θα φανεί ενδεχομένως στο επόμενό της ταξίδι στην Κύπρο, που χρονικά τοποθετείται σε ένα μήνα. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως το κακό αγκάθι ήταν και παραμένει ο βρετανικός παράγοντας, ο οποίος είναι σε συνεχή προσπάθεια να προωθήσει ιδέες. Στην προκειμένη περίπτωση, η προσπάθεια του Φόρεϊν Όφις επικεντρώνεται στο θέμα της κυριαρχίας. Να βρεθεί δηλαδή μια διατύπωση σε σχέση με την κυριαρχία, που θα ξεπερνά “τις δυσκολίες”.

Οι Βρετανοί προτάσσουν το αφήγημα πως τον τελευταίο καιρό οι Τούρκοι δεν αναφέρονται σε δυο κράτη, αλλά στο θέμα της κυριαρχικής ισότητας. Αν και το θέμα αφορά τη διατύπωση και όχι την ουσία, οι του Φόρεϊν Όφις επιμένουν να κάνουν λόγο για “διαφοροποίηση” της κατοχικής πλευράς. Άλλωστε στο Λονδίνο γνωρίζουν πως η κυριαρχική ισότητα σημαίνει αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας και παραπέμπει σε ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο, στο οποίο δυο κράτη θα συνεργάζονται ως ίσοι συνέταιροι.

Είναι σαφές πως οι Βρετανοί προσπαθούν με κάθε τρόπο να “εμβολιάσουν” με τις ιδέες και φόρμουλές τους πρωτίστως τη νέα απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ. Την ίδια ώρα, επιχειρούν να ασκήσουν πίεση στη Λευκωσία, προωθώντας τις ιδέες αυτές και μέσω τρίτων, εντός και εκτός Κύπρου.