Έφθασε το τέλος της γραπτής ποίησης;
18/04/2024Όταν έμεινα δύο μήνες στην Καλιφόρνια το δεύτερο εξάμηνο τού 2005 και σαν βιβλιοπόντικας επισκέφτηκα όλα τα καλά, καθώς επίσης κι όλα (μα όλα) τα εναλλακτικά βιβλιοπωλεία, συγκράτησα τίτλους όπως: “It’s not about me!!!”, “Συνομιλίες με τον Θεό”, “Δεν σου τηλεφωνεί; Δεν σε θέλει!!!”, “Δεν πρόκειται για ποίηση αλλά για πραγματική ιστορία” και ούτω καθεξής.
Προηγουμένως, το 1999-2000 κερδίζοντας στο Παρίσι, σε διεθνή διαγωνισμό γαλλόφωνης ποίησης με εκατό πρωτότυπα ποιήματά μου, δυσκολεύτηκα να βρω εκδότη, ενώ για τα θεατρικά μου έργα και το μοναδικό μέχρι τώρα μυθιστόρημά μου δεν συνάντησα καμία μα καμία δυσκολία. Μα τι συμβαίνει; Με το που μπήκαμε στον καινούργιο αιώνα στερέψαμε από κοινό; Και τι είναι όλες αυτές οι θεατρικότατες παρουσιάσεις βιβλίου, τα ποιητικά φεστιβάλ, οι ποιητικές performance, οι εικαστικές εκθέσεις με συνδυασμό ποιητικών υποτίτλων (συμμετέχω ήδη σε τρεις από αυτές στο πρώτο εξάμηνο τού 2024 – Πειραιάς, Πάτρα, Αθήνα);
Στη Γερμανία ένας ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης, o Γεώργιος Κ. Τάντος, φιλοτεχνεί video art με τη φωνή μου να απαγγέλει δικούς μου στίχους ενόσω συνδημιουργεί, εικονογραφώντας με φωτογραφίες που έχει επιλέξει από αυτές που βγάζω με το κινητό μου. Οι περισσότεροι εν ενεργεία ποιητές και ποιήτριες διηγηματογραφούν, μεταφράζουν θέατρο, μέχρι και αρχαίες τραγωδίες! Τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής, τα παντοειδή θεατρικά εργαστήρια ανθούν, οι εκδότες βγάζουν μετά μανίας ποιητικές συλλογές. Νομίζω πως ένας στους χίλιους Έλληνες/Ελληνίδες μετέχοντες-μετέχουσαι τής ελληνικής παιδείας έχουν δει τυπωμένα περισσότερα από τρία(!) ποιητικά τους πονήματα, πεζολογικά μεν αναγνώσιμα (στην πλειοψηφία τους) δε(ν)!
Η υπερπροβολή στο άγνωστο
Οι φιλόλογοι αυτολανσάρονται ως ποιητές, οι ποιητές αυτοδιαφημίζονται ως νομπελίστες (προληπτικό κατηγορούμενο), διαγκωνίζονται, φέρονται ως εθελοντικώς έγκλειστοι σε κάποιο ιδιότυπο γκέτο… Όμως, τα ίδια πράγματα δεν συμβαίνουν στους μυθιστοριογράφους, στους πεζογράφους, στους δοκιμιογράφους, στους σεναριογράφους, στους μεταφραστές… Μα τι συμβαίνει; Έχουμε παρανοήσει τελείως; Βραβεία, βραβειάκια, λογοτεχνικοί διαγωνισμοί για μικρομέγαλα παιδάκια, ανταγωνισμοί, εξοστρακισμοί, διαπληκτισμοί, λιμοί, λοιμοί, καταποντισμοί…
Πού θα βγάλει αυτή η ιστορία; Στο τέλος της γραπτής ποίησης; Θα επιστέψουμε στην προ-Γουτεμβέργια αδόμενη και χορευόμενη/χορεύσιμη ρυθμική ομιλία με σαφές επικοινωνιακό πρόσημο; Αποκαρδίωση, απογοήτευση, ή –αντιθέτως– γραφομανία, φρούδες ελπίδες, υπερμεγέθυνση του “εγώ”, αυτοαποθέωση του ατομικού κοσμοειδώλου κάθε ενός / κάθε μιας; Υπεραναπλήρωση; Ωχαδερφισμός; Μεγαλομανία; Παντελής έλλειψη μέτρου, αυτογνωσίας/αυτοελέγχου/αυτοκριτικής;
Και η επίσημη Κριτική τι κάνει; Για την ανεπίσημη ξέρουμε: βάζει like και emoji στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Τα ΜΜΕ έχασαν την μερίδα τού λέοντος στην Πληροφόρηση. Η άμεση δημοκρατία του Διαδικτύου με τα δυσεπιβεβαίωτα fake news είναι –ως καταδεικνύεται– περισσότερο δελεαστική, έως και αληθοφανής. Και πού θα οδηγήσουν όλα αυτά; Σε ένα καινούργιου τύπου μηχανιστικό ξεκαθάρισμα: Σε μια καινοφανή ανακύκλωση; Μήπως “μαζί με τα ξερά καούν και τα χλωρά”; Η αναξιοκρατία που τρέφει την μετριοκρατία και τ’ ανάπαλιν θα γίνουν μήπως η καινούργια Λερναία Ύδρα και ο Ηρακλής άφαντος, αποθεωμένος προ πολλού;
Πέρα από την τύρβη της πόλης
Ερωτήματα, ερωτήματα, ερωτήματα… προς σκέψιν, διαλογισμόν, προβληματισμόν, ισολογισμόν, αναλογισμόν… και πάει λέγοντας. Όμως εμείς που πονάμε τον ποιητικό τον λόγο, που ζούμε ρυθμικά, που κρυφακούμε –υπερβαίνοντας την τύρβη της πόλης και τον τεχνολογικό θόρυβο– τα συμπαντικά ρεύματα ωτακουστούμε, στήνουμε αυτί στους καταπιεσμένους ήχους της σιωπής, νοσταλγούμε την επανένωση με τη Φύση, εμείς τι μπορούμε και απ’ αυτά που μπορούμε τι θα κάνουμε για την Αναγέννηση τού Πανανθρώπινου Πολιτισμού;
“Ιδού η Ρόδος…” ιδού και το κβαντικό “ποιοτικό άλμα”, όπως θα έλεγε ο Δανός φιλόσοφος Σόρεν Κίρκεγκααρντ. Όμως, το ποιητικό διακύβευμα είναι ευρύτερο και διαχρονικότερο των πτωχών σύντομων γήινων ζωών μας. Η πολυδιαστασιακή ύπαρξις είναι κάτι τρανότερο, ασύλληπτο από την κοινή ανθρώπινη αντίληψη. Ας παλέψουμε λοιπόν να ατενίσουμε το Αόρατο, να διατυπώσουμε το Άφατο, να ενσαρκώσουμε το Άρρητο και τότε ίσως συνομιλήσουμε μεταξύ μας ποιητικά, ποιοτικά, φιλοσοφικά, δι-παν-επιστημονικά, προφητικά, κοσμο-λογικο-θεολογικά, αστρονομικά, μαθηματικά, με γνώση της Ιεράς Γεωμετρίας κι απελευθερωμένο λόγο. Μέχρι τότε ας προσπαθούμε τουλάχιστον να παραμείνουμε άνθρωποι, σεμνοί και ταπεινοί με επίγνωση τού θείου μεγαλείου μας. Σοφόν το σαφές, πάντα. Ίδωμεν… εν καιρώ, εν ευθέτω χρόνω.