Τραυματισμένη πολιτικά η νομιμοποίηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Μετά τις ευρωεκλογές, στις οποίες η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη έδωσε αξία εθνικών εκλογών, υπάρχει πλέον κυβέρνηση μειοψηφίας, με τραυματισμένη νομιμοποίηση. Ο Μακρόν, μετά την εκλογική συντριβή του, είχε την αυτονόητη δημοκρατική ευαισθησία να διαλύσει άμεσα την Βουλή. Το ίδιο πρέπει να γίνει και εδώ. Πέραν της εκλογικής κατάρρευσης της κυβέρνησης, και τα δύο άλλα πρώην κόμματα εξουσίας απέτυχαν να καρπωθούν την δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση και υπέστησαν πανωλεθρία.

Ο άλλοτε κραταιός ΣΥΡΙΖΑ υπέστη καθίζηση με ποσοστό κάτω του 15% (14,92%), που τον παγιώνει σε ποσοστά μικρομεσαίου κόμματος και δε δικαιώνει την επιλογή Κασσελάκη. Η ελληνική κοινωνία απέρριψε την μεταμοντέρνα, άσχετη με τα ελληνικά δεδομένα, νέα ηγεσία του κόμματος. Εξ άλλου, η οικτρά αποτυχημένη διακυβέρνηση Τσίπρα, με την εμπειρία από τις Πρέσπες και το Μάτι, εξακολουθεί να λειτουργεί ως ανασχετικός παράγων, που δεν πρόκειται να επιτρέψει στο κόμμα αυτό να επανέλθει στην εξουσία, τουλάχιστον στην παρούσα μορφή του. Η εσωκομματική κρίση και η αλλαγή ηγεσίας είναι αναπόφευκτα.

Το ΠΑΣΟΚ, που κυβέρνησε επί δεκαετίες, έλαβε κάτω του 13% (12,79%). Ο στόχος που είχε θέσει ο αρχηγός του να είναι δεύτερο κόμμα δεν επετεύχθη. Και στο ΠΑΣΟΚ, που έχει πλέον καθηλωθεί σε επίπεδα μικρομεσαίου κόμματος, η αλλαγή ηγεσίας θα τεθεί εκ των πραγμάτων. ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσαν να αναδειχθούν ως εναλλακτικοί πόλοι διακυβέρνησης. Και τα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς (Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25 κλπ.) παρέμειναν στο περιθώριο των εξελίξεων.

Οι νικητές των εκλογών

Οι δύο μεγάλοι νικητές των εκλογών είναι ασφαλώς το ΚΚΕ στα αριστερά και η Ελληνική Λύση στα δεξιά του εκλογικού φάσματος. Το ΚΚΕ εισέπραξε την στοιχειώδη θεσμική σοβαρότητα που επέδειξε όλα αυτά τα χρόνια, την ιδιότυπη επικοινωνιακή ικανότητα του αρχηγού του να εμπνέει εμπιστοσύνη, την σταθερή κριτική του στο σύστημα. Δεν λειτουργεί πλέον ως απειλή προς το (ανύπαρκτο άλλωστε στην Ελλάδα) καπιταλιστικό σύστημα, αλλά για για ένα κατ’ουσίαν συντηρητικό μικροαστικό κόμμα, που πείθει ότι είναι εκτός διαφθοράς, κυκλωμάτων διαπλοκής και πελατειακών δικτύων. Πάντως η αυτο-απομόνωσή του δεν πρόκειται να του επιτρέψει να παίξει ευρύτερο ρόλο.

Αντιθέτως η Ελληνική Λύση, με το 9,3% που επέτυχε, είναι πλέον ένα μεσαίο κόμμα, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να απειλήσει την καταρρέουσα κυριαρχία της ΝΔ στον χώρο της Κεντροδεξιάς. Ασφαλώς δε διαθέτει ούτε τα στελέχη ούτε το κατάλληλο πρόγραμμα, ώστε να εμφανισθεί ως εναλλακτική δύναμη διακυβέρνησης.

Σε ποιους απευθύνεται η ΝΔ του Μητσοτάκη;

Πάντως, με τον οξύ καταγγελτικό λόγο του αρχηγού της, απέκτησε ευρύτερη απήχηση. Η Νίκη συγκράτησε τα ποσοστά της με κάποια ανοδική τάση, αλλά πάντως δε διέσπασε τον κλοιό της εσωστρέφειας, παρά την επιτυχημένη επιλογή νέων υποψηφίων με ανοιχτούς ορίζοντες. Συνολικά τα μικρά και μεσαία δημοκρατικά πατριωτικά κόμματα της κεντροδεξιάς (που η κυβέρνηση άκομψα, παραπλανητικά και χωρίς επιτυχία επεχείρησε να αμαυρώσει ως «ακροδεξιά»), δηλαδή Ελληνική Λύση, Νίκη, Φωνή Λογικής, Πατριώτες κλπ. συνολικά συγκέντρωσαν ένα ποσοστό κοντά στο 20%. Γεγονός που δείχνει ότι η Κεντροδεξιά έχει διασπαστεί, ότι οι διαρροές από την ΝΔ έχουν προσλάβει πλέον μαζικές διαστάσεις, ότι η σημερινή ηγεσία της ΝΔ απευθύνεται κυρίως σε κεντροαριστερούς ψηφοφόρους και ιδεολογικά βρίσκεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τη μεγάλη πλειοψηφία των παραδοσιακών κεντροδεξιών ψηφοφόρων.

Αυτό γεννά μία μεγάλη εκκρεμότητα, που είναι η επανασυγκρότηση του συνόλου της Κεντροδεξιάς σε νέο σχήμα και με νέα ηγεσία. Φυσικά αυτή η αποστολή δεν πρόκειται να ανατεθεί στον Βελόπουλο, αλλά θα λυθεί εκ των έσω και με συστημικό τρόπο. Όπως έγινε με την υποκατάσταση του Λαϊκού Κόμματος από τον Συναγερμό το 1951, την υποκατάσταση του Συναγερμού από την ΕΡΕ το 1956 και της ΕΡΕ από την ΝΔ το 1974.

Τραυματισμένη και αδύναμη η κυβέρνηση

Το άμεσο θεσμικό πρόβλημα, αυτήν την στιγμή, είναι ότι η χώρα έχει μία αδύναμη κυβέρνηση, σε μία εξαιρετικά επικίνδυνη γεωπολιτική συγκυρία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εισέλθει σε φάση χάους, με την εκλογική συντριβή των κυβερνήσεων στην Γαλλία και στην Γερμανία.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε πρωτοφανή προεκλογική δίνη, δύο πόλεμοι μαίνονται στην Ουκρανία και στην Εγγύς Ανατολή με τάση μάλλον όξυνσης και διεύρυνσης παρά εξασθένισης και αποκλιμάκωσης, ο πυρηνικός τρόμος έχει εγκατασταθεί ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ανθρωπότητα, ενώ στην Ελλάδα ένα μείγμα οικονομικής κρίσης, δημογραφικής κατάρρευσης, ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών, πρωτοφανούς εγκληματικότητας και ανασφάλειας δημιουργεί σκηνικό ακυβερνησίας.

Η λογική επιτάσσει την άμεση διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών και τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, ει δυνατόν οικουμενικής, ώστε να υπάρξει διακομματική συνεννόηση και λήψη δύσκολων αλλά αναγκαίων αποφάσεων.