Στο ίδιο έργο θεατές και το 2026 τα κόμματα στην Κύπρο
15/06/2024Εάν παρακολουθήσει κανείς σε επανάληψη την έκπληξη των εκπροσώπων των κομμάτων στα τηλεοπτικά πάνελ το βράδυ των εκλογών, όταν διαμορφώθηκε η εκλογική τάση, θα νόμιζε πως παρακολουθούσαν έντρομοι έναν “άγνωστο αντικείμενο” που με μεγάλη ταχύτητα κατευθυνόταν προς τον πλανήτη γη. Το παρακολουθούσαν με έκπληξη και αγωνία για το ενδεχόμενο να έπεφτε μέσα στο τηλεοπτικό στούντιο!
Είναι προφανές πως δεν είχαν συνειδητοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή ότι ο Φειδίας Παναγιώτου θα λάμβανε μεγάλο ποσοστό και θα εκλεγόταν. Και τούτο, επιβεβαιώνει και τη σχέση τους με την κοινωνία, τους πολίτες στην Κύπρο. Εκείνο που δεν γίνεται, ως φαίνεται αντιληπτό, είναι πως το εκλογικό σώμα αλλάζει. Και αλλάζοντας το εκλογικό σώμα προφανώς και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και άλλη είναι η κοινωνική ατζέντα.
Η νέα γενιά, η γενιά των 1.000 ευρώ, δεν έζησε ασφαλώς την εισβολή, το δημοψήφισμα, την περίοδο πριν την άρση των περιορισμών διακίνησης ένθεν κακείθεν του κατοχικού οδοφράγματος. Έζησε και μεγάλωσε μέσα στην οικονομική κρίση και βιώνει τις επιπτώσεις της. Μπορεί να είναι χαλαρές οι προσεγγίζεις τους, ενίοτε και απολιτίκ, αλλά είναι σαφές πως προτάσσονται άλλα ζητήματα. Αυτή η νέα γενιά, που έχει προστεθεί στον εκλογικό κατάλογο, φαίνεται ότι αλλάζει το παιχνίδι. Ο Φειδίας διείσδυσε σε εκλογικά κάστρα κομμάτων και σε κάποιες περιπτώσεις τα άλωσε. Αυτό έδειξε πόσο ευάλωτα είναι και τα κόμματα και τα κάστρα.
Τα δυο μεγαλύτερα κόμματα, που έχουν “υποτίθεται” και τους μηχανισμούς, δεν πήραν χαμπάρι και τιμωρήθηκαν, όπως και τα υπόλοιπα. Αλλά η ουσία βρίσκεται και στο γεγονός ότι δεν φαίνεται να έχουν στρατηγική διακυβέρνησης. Δεν έχουν δώσει αυτό το στίγμα. Το “έχουμε θέσεις”, δεν σημαίνει πως “έχουμε λύσεις για τα προβλήματα”.
Τεράστια απόσταση πολιτικού συστήματος και κοινωνίας
Η κ. Αννίτα Δημητρίου ξέσπασε το βράδυ των εκλογών. Το γιατί μπορεί κανείς να το αντιληφθεί. Δεν μπορεί, όμως, ο ΔΗΣΥ να πανηγυρίζει για το αποτέλεσμα. Η κ. Αννίτα Δημητρίου, που μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, συγκυριακά, έγινε Πρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος του κόμματος, έχει ακόμη πολλά να αποδείξει. Και τούτο θα αργήσει να γίνει όσο ζει και λειτουργεί στη σκιά των δυο προκατόχων της. Ενδέχεται δε να μην γίνει και ποτέ.
Στο ΑΚΕΛ, ο Στεφάνου προσπάθησε να αλλάξει κάποια θέματα, αλλά αυτό φάνηκε ότι δεν μπορεί να γίνει τόσο εύκολα. Στο κόμμα θεώρησαν πως, για παράδειγμα, οι προεδρικές και το ποσοστό Μαυρογιάννη είναι κληρονομικό. Θεώρησαν πως εκείνο το ποσοστό οφείλεται μόνο ή κυρίως στο ΑΚΕΛ. Σε ό,τι αφορά τον πρώτο γύρο είναι προφανές πως υπήρξε ώσμωση και με άλλες δυνάμεις ή πολίτες. Το γεγονός ότι δεν.. έμειναν στον περίγυρο κάτι σημαίνει. Για τον δεύτερο γύρο καμία σχέση. Δόθηκαν, ως γνωστό και δανεικές ψήφοι από Πινδάρου.
Αυτές οι εκλογές απέδειξαν το αυτονόητο, το οποίο ωστόσο το πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να μην το βλέπει. Το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε πως δεν υπάρχουν ρυθμιστές και καμία εκλογή δεν μπορεί να θεωρείται πρόκριμα για την επόμενη. Δεν μπορούν, για παράδειγμα, να εξαχθούν συμπεράσματα από τις διπλές εκλογές για το τι μπορεί να συμβεί στις προεδρικές εκλογές του 2028, μια αναμέτρηση στην οποία προσβλέπουν πολλοί, πλην όμως δεν είναι σίγουρο εάν αισθάνονται άνετα μετά την περασμένη Κυριακή. Είναι σαφές πως καμία συνεργασία δεν μπορεί να λειτουργήσει αθροιστικά.
Το επιβεβαίωσε τούτο η εκλογή δημάρχου στη Λευκωσία. Καμία συνεργασία δεν μπορεί να γίνει με βάση τις παλιές φόρμουλες. Διαχρονικά, οι δυο μεγαλύτεροι πρόσβλεπαν στην “μεγάλη αγαπημένη” το ΔΗΚΟ. Εξ ου και ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ, έδειξαν επιμονή για συνεργασία με τον λεγόμενο ενδιάμεσο χώρο και κυρίως με το ΔΗΚΟ.
Ο λεγόμενος ενδιάμεσος χώρος, όπως παρουσιάζεται σήμερα, δεν μπορεί να είναι ρυθμιστής. Με βάση τα ποσοστά, ρυθμιστικό ρόλο θα μπορούσε να έχει το ΕΛΑΜ, αλλά όσο και να το κανονικοποιήσουν κάποιοι δεν μπορεί να προστεθεί σε καμία συνεργασία. Ούτε κόμματα μπορούν να το αντέξουν, ούτε η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Αυτές οι εκλογές έχουν επιβεβαιώσει την τεράστια απόσταση πολιτικού συστήματος και κοινωνίας. Τα αργά αντανακλαστικά, οι πρώτες αντιδράσεις στο αποτέλεσμα, δείχνουν πως μάλλον στις βουλευτικές εκλογές του 2026 θα είναι “στο ίδιο έργο θεατές”.