Μήνυμα οι ρωσικές ναυτικές ασκήσεις στην “αυλή” των ΗΠΑ

Συνεπώς ένα εύλογο ερώτημα είναι ποιοι είναι αυτοί οι εχθροί των ΗΠΑ και της Δύσης στους οποίους η Ρωσία θα μπορούσε να δώσει όπλα και πυραύλους, για να πλήξουν αμερικανικούς ή δυτικούς στόχους. Ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, επιχείρησε κάπως να το προσδιορίσει, αναφέροντας πως θα μπορούσαν να είναι «άτομα ή περιοχές» που θεωρούν τις ΗΠΑ και τους εταίρους τους εχθρούς, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις και τη διεθνή αναγνώριση.

Ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι πιθανοί παραλήπτες των ρωσικών όπλων; Πρώτα από όλα οι σιίτες αντάρτες Χούθι, οι οποίοι δρουν στην Υεμένη. Υπάρχουν και άλλοι στη λίστα, τόσο στην Αφρική, όσο και στη Μέση Ανατολή. Στον σχετικό κατάλογο, θα μπορούσαν να είναι επίσης η Νικαράγουα και η Κούβα.

Ρωσικά πολεμικά στην Κούβα

Στο πλαίσιο της ρωσικής αντίδρασης στις αποφάσεις της Δύσης, εντάσσεται και η αποστολή ρωσικών πολεμικών πλοίων στη Κούβα για τη διενέργεια ναυτικών ασκήσεων. Το Κρεμλίνο ενδεχομένως να ελπίζει, ότι η σαφής αναφορά στην κρίση των πυραύλων της Κούβας και η συμπερίληψη στις ασκήσεις ενός πλοίου που έχει τη δυνατότητα να φέρει πυρηνικά όπλα, θα οδηγήσει τη Δύση να επιδείξει αυτο-αποτροπή. Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), με έδρα τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή είναι «πιθανότατα μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας επίκλησης της ιστορικής μνήμης – της κρίσης των πυραύλων της Κούβας – και ως μέρος της εκστρατείας μίας αντανακλαστικής αυτο-αποτροπής των ΗΠΑ».

Αυτοί που πανικοβλήθηκαν πρώτοι ήταν οι Βρετανοί, όταν τα ρωσικά πλοία πέρασαν από τις Βρετανικές Νήσους στις 5 Ιουνίου. Τα βρετανικά ταμπλόιντ υπενθύμισαν ότι τα πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Yasen M, θεωρούνται «τα πιο θανατηφόρα υποβρύχια στον κόσμο». Στη συνέχεια τα ρωσικά πλοία προχώρησαν στον Ατλαντικό και πέρασαν 25 μίλια από την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα χαρακτηριστικά των πολεμικών

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι στόχος της Ρωσίας είναι να διασφαλίσει τη ρωσική ναυτική παρουσία σε «επιχειρησιακά σημαντικές περιοχές της μακρινής ωκεάνιας ζώνης». Στην αποστολή συμμετείχε η φρεγάτα Admiral Gorshkov, το πυρηνοκίνητο πυραυλοκίνητο υποβρύχιο Kazan (κλάσης Yasen), το πετρελαιοφόρο αναπλήρωσης Academic Pashin και το ρυμουλκό διάσωσης Nikolai Chiker. Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης σημείωσαν ότι το Admiral Gorshkov μεταφέρει υπερηχητικούς πυραύλους Zircon, τους οποίους το Κρεμλίνο έχει διαφημίσει ως ικανούς να μεταφέρουν πυρηνική κεφαλή. Εν τούτοις, οι Κουβανοί ισχυρίστηκαν, ότι κανένα από τα σκάφη δεν διέθετε πυρηνικό εξοπλισμό.

Τα υποβρύχια Yasen και οι φρεγάτες κλάσης Gorshkov φέρεται να έχουν προτεραιότητα τις εκτοξεύσεις πυραύλων Zircon, με το νέο όπλο να θεωρείται ευρέως ως ο πιο τρομερός πύραυλος cruise στον κόσμο, με ταχύτητα 9 Mach και βεληνεκές 1000 χιλιομέτρων. Αναπτυγμένοι κοντά στην Κούβα, οι πύραυλοι θα επέτρεπαν χτυπήματα σε στόχους σε μεγάλο μέρος της Φλόριντα και πέρα αυτής. Το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει συγκεκριμένα τρεις φρεγάτες κλάσης Gorshkov και τέσσερα επιθετικά υποβρύχια κλάσης Yasen-M, με άλλα πέντε από τα πρώτα και τέσσερα από τα δεύτερα, υπό κατασκευή.

Το Kazan είναι ένα εξαιρετικά αθόρυβο σκάφος στο ίδιο επίπεδο με τον σύγχρονο στόλο υποβρυχίων των ΗΠΑ. Τρία υποβρύχια κλάσης Yasen—Severodvinsk, Kazan και Novosibirsk— βρίσκονται επί του παρόντος σε υπηρεσία στο ρωσικό ναυτικό. Ο Έντουαρντ Γκάιστ της αμερικανικής RAND περιγράφει τα υποβρύχια κατηγορίας Yasen ως «το στολίδι του σύγχρονου ρωσικού ναυτικού και ίσως την κορυφή της σημερινής ρωσικής στρατιωτικής τεχνολογίας». Το υποβρύχιο έχει μήκος 119,8 μέτρα και μπορεί να ταξιδέψει με 31 κόμβους, όταν καταδυθεί. Το Kazan είναι ικανό να επιτεθεί σε υποβρύχια και πλοία. Μπορεί να χτυπήσει ακαριαία λιμάνια και ναυτικές θέσεις. Η παρουσία των πλοίων στη Κούβα είναι μία υπενθύμιση στις ΗΠΑ ότι η Μόσχα μπορεί να αμφισβητήσει την Ουάσιγκτον, στη δική της σφαίρα επιρροής.

Η αποστολή πλοίων και υποβρυχίων με πυρηνικές δυνατότητες στην “πόρτα” των Αμερικανών, στην Κούβα και απέναντι στη Φλόριντα, μεταφέρει το γεωστρατηγικό παιχνίδι στη “γειτονιά” των ΗΠΑ, με τον πυρηνικό κίνδυνο για την Ουάσιγκτον να είναι “ante portas”. Είναι μία κίνηση, που αν και δεν το παραδέχονται, έκανε τους Αμερικανούς να αισθανθούν ευάλωτοι. Τα ρωσικά πλοία απέπλευσαν στις 17-6 από την Κούβα.

Προβολή ισχύος στην Κούβα

Οι ρωσικές ναυτικές ασκήσεις που φιλοξενήθηκαν από την Κούβα δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς διεξάγονταν ετησίως μεταξύ 2013 και 2020. Τη δεδομένη στιγμή όμως, οι ασκήσεις έχουν σκοπό την προβολή ισχύος, παρουσιάζοντας την Ρωσία ως παγκόσμια δύναμη, με επιρροή πολύ πέρα από τα ύδατα της. Ενώ οι σχέσεις μεταξύ Αβάνας και Μόσχας δεν είναι τόσο στενές όσο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι δύο χώρες παραμένουν φιλικές. «Η Κούβα είναι ο σημαντικότερος εταίρος της Ρωσίας στο δυτικό ημισφαίριο από καθαρά γεωπολιτική και γεωστρατηγική άποψη», δήλωσε στους The Moscow Times ο Ιμάνουελ Πιτρόμπον, αναλυτής που ειδικεύεται στη Λατινική Αμερική και τον μετασοβιετικό χώρο.

Η εγγύτητα του νησιού με τις ΗΠΑ ευνοεί επίσης την Ρωσία να διεξάγει ηλεκτρονικό πόλεμο εναντίον αμερικανικών στόχων και να συλλέγει πληροφορίες, αναχαιτίζοντας σήματα από το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό και τα κέντρα διοίκησης του. Στο πλαίσιο αυτό, η ρωσική βάση πληροφοριών στην Κούβα, η οποία έκλεισε το 2002, θα μπορούσε να ξαναρχίσει τη λειτουργία της. Για την Κούβα η Ρωσία είναι ένας σημαντικός εταίρος για τη διασφάλιση της εσωτερικής και οικονομικής σταθερότητας στο απομονωμένο νησιωτικό έθνος. Το 2014, η Μόσχα διέγραψε το 90% του χρέους των 35,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων της χώρας που όφειλε στη Σοβιετική Ένωση.

Συμμετρική απάντηση Πούτιν

Η παρουσία των ρωσικών πλοίων στην Κούβα, αποκτά άλλη διάσταση λόγω της “υπόσχεσης” του Πούτιν να στείλει στρατηγικά όπλα σε περιοχές από όπου μπορούν να γίνουν επιθέσεις σε δυτικές χώρες, κατ’ επιλογήν της Ρωσίας. Αυτό υπενθυμίζουν τα ρωσικά πλοία απέναντι από τη Φλόριντα. Το Πεντάγωνο προσπάθησε να υποβαθμίσει τον αντίκτυπο της παρουσίας των ρωσικών πλοίων αναφέροντας, ότι παρακολουθεί τις ρωσικές στρατιωτικές ασκήσεις στον Ατλαντικό και την Καραϊβική. Σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό, δεν υπάρχουν πυρηνικά όπλα στη φρεγάτα Admiral Gorshkov και στο υποβρύχιο Kazan, που φέρει υπερηχητικούς πυραύλους Onyx και Zircon.

Ωστόσο, η Μόσχα δεν εκφράζει εκ των προτέρων καμία πρόθεση. Στο μέλλον, η Κούβα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για  συντήρηση ρωσικών πλοίων, ειδικά των υποβρυχίων κλάσης Yasen (τα οποία οι Αμερικανοί πιθανότατα δεν θα μπορούν να παρακολουθήσουν). Οι ΗΠΑ έχουν ήδη εκφράσει την ανησυχία τους για αυτό το ενδεχόμενο. Θεωρούν ότι αυτά τα υποβρύχια αποτελούν σοβαρή απειλή, καθώς είναι σε θέση να μεταφέρουν πυρηνικούς πυραύλους που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν μισή ήπειρο. Οι στρατηγικές κινήσεις της σημερινής Ρωσίας δείχνουν μια χώρα που μπορεί να αντισταθεί και μπορεί να προβάλει στρατιωτική ισχύ ακόμα και έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Είναι ευκολότερη και ασφαλέστερη η πυροδότηση συγκρούσεων στην Ουκρανία, στο Ιράκ στη Συρία… Όμως, όταν ο εχθρός έρχεται στο κατώφλι σου, δεν αποκλείεται να επικρατήσουν δεύτερες σκέψεις. Οι Αμερικανοί στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές θα κληθούν να επιλέξουν Δημοκρατικά “γεράκια” ή Ρεπουμπλικανικά “περιστέρια” που απαιτούν να σταματήσουν να ξοδεύονται αμερικανικά χρήματα για το ουκρανικό καθεστώς. Η Ρωσία δεν είναι Ιράκ, ούτε Λιβύη. Αυτή τη φορά το διακύβευμα στο chicken game που παίζεται, ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και στη Ρωσία, μπορεί να είναι ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Οι αμερικανικές δυνατότητες αντιπυραυλικής άμυνας 

Έχει ενδιαφέρον η δυνατότητα αντίδρασης της Ουάσιγκτον στην εν δυνάμει απειλή. Το ίδιο Πεντάγωνο έχει υπολογίσει ότι η αποτελεσματικότητα, για παράδειγμα, του πολυδιαφημισμένου αμερικανικού στρατηγικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας GMD (Ground-Based Missile Defense), είναι μόνο 50%. Όλα τα αμερικανικά αντιπυραυλικά συστήματα αναπτύχθηκαν σε μια εποχή, όπου δεν υπήρχαν υπερηχητικοί πύραυλοι. Σήμερα, τόσο η Ρωσία, όσο και η Κίνα, διαθέτουν πλήρες φάσμα υπερηχητικών πυραύλων. Τόσο η φρεγάτα Admiral Gorshkov, όσο και το υποβρύχιο Kazan είναι φορείς ατομικών όπλων, αλλά οι υπερηχητικοί πύραυλοι Zircons μπορούν να εκτοξευθούν χωρίς πυρηνική πλήρωση, με την πιθανότητα αναχαίτισής τους από τους Αμερικανούς να είναι εξαιρετικά αμφίβολη.

Ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας και συντονιστής της Αμερικανικής Επιτροπής για την Συμφωνία Ανατολής Δύσης, Γκίλμπερτ Ντόκτοροφ, εξηγεί: «Στέλνοντας ρωσικά πλοία στην Καραϊβική, ο Πούτιν αποκαλύπτει τη δυνατότητα της Ρωσίας να τοποθετήσει τις κεφαλές της στην Καραϊβική, από όπου θα έχουν μια πτήση πέντε έως δέκα λεπτών έως την Ουάσιγκτον. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν χρόνο να αντεπιτεθούν και αυτοί οι πύραυλοι θα είναι αδύνατο να σταματήσουν»…