Αύριο ολοκληρώνονται οι εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την καταστροφή των Ψαρών

«Η καταστροφή των Ψαρών και το Ολοκαύτωμα της Μαύρης Ράχης αποτέλεσαν ένα από τα κορυφαία γεγονότα του μεγάλου αγώνα του έθνους μας για ελευθερία, αυτοδιάθεση και αξιοπρέπεια. Πέρασε τελικά στην ιστορία της πατρίδας μας, αλλά και στη συνείδηση όλων όχι σαν ήττα αλλά σαν δόξα αθάνατη για ολόκληρο τον ελληνισμό», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο δήμος Ηρωικής Νήσου Ψαρών -έτσι ονομάζεται ο δήμος.

Στο πρόγραμμα ήταν για σήμερα πορεία μνήμης από το Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο βόρειο μέρος του νησιού, κοντά στην τοποθεσία όπου έγινε η απόβαση των Τούρκων το 1824, και εν συνεχεία στη μαρτυρική Μαύρη Ράχη, με ενδιάμεσες στάσεις σε τοποθεσίες ορόσημα, όπου πραγματοποιήθηκαν μάχες.

Οι συμμετέχοντες, μεταφέρουν εναλλάξ τον φλεγόμενο πυρσό, που συμβολίζει τη φωτιά και τον όλεθρο που άφησαν πίσω τους οι εισβολείς. Παράλληλα όμως, θα συμβολίζει και τη φλόγα της επανάστασης, καθώς η ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης στη Μαύρη Ράχη, αποτέλεσε σύμβολο αυτοθυσίας και αυταπάρνησης.

Στις 9:30 το βράδυ στην Πλατεία Ηρώων Ολοκαυτώματος θα γίνουν οι χαιρετισμοί των επισήμων, απαγγελίες ποιημάτων, βραβεύσεις από πλευράς Δήμου και παρουσίαση παραδοσιακών χορών από τα χορευτικά τμήματα του συλλόγου “Κωνσταντίνος Κανάρης”. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση του χρονικού του Ολοκαυτώματος και αναπαράσταση της ανατίναξης της πυριτιδαποθήκης.

Αύριο Κυριακή 23 Ιουνίου, στις 11 το πρωί θα γίνει η Δοξολογία για το Ολοκαύτωμα των Ψαρών, με εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκο. Θα ακολουθήσει τρισάγιο στο χώρο που υπήρχε η οικία του Κωνσταντίνου Κανάρη και οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν το μεσημέρι, με επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Πεσόντων, απαγγελίες ποιημάτων και παραδοσιακούς χορούς από τα χορευτικά τμήματα του πολιτιστικού συλλόγου “Κωνσταντίνος Κανάρης”.

Το Γενικό Επιτελείο Στρατού

Με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την καταστροφή των Ψαρών από τους Οθωμανούς, το Γενικό Επιτελείο Στρατού σε αφιέρωά του επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Η καταστροφή των Ψαρών αποτελεί μία από τις πιο τραγικές αλλά και ηρωικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης. Η θυσία των κατοίκων του νησιού δεν ξεχάστηκε ποτέ και συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και υπερηφάνειας για τις επόμενες γενιές. Το νησί των Ψαρών στέκει σήμερα ως μνημείο ηρωισμού, θυμίζοντας σε όλους την αξία της ελευθερίας και της αυτοθυσίας στον αγώνα για δικαιοσύνη και ανεξαρτησία».

Παράλληλα αναφέρεται στο ιστορικό του Ολοκαυτώματος: «Τα Ψαρά, ένα μικρό αλλά στρατηγικά σημαντικό νησί στο Αιγαίο Πέλαγος, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Με έναν ισχυρό και καλά εξοπλισμένο στόλο, οι κάτοικοι του νησιού συνέβαλαν καθοριστικά στον αγώνα κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συμμετέχοντας σε πολλές ναυμαχίες και ενισχύοντας την εθνική προσπάθεια για ανεξαρτησία.

»Η συμμετοχή των Ψαρών στην Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε από τις πρώτες ημέρες του αγώνα. Ο στόλος των Ψαρών, αποτελούμενος από έμπειρους ναυτικούς και πολεμικά πλοία, συμμετείχε σε πολλές σημαντικές ναυμαχίες κατά των Οθωμανών, όπως στη ναυμαχία του Γέροντα και στη ναυμαχία της Σάμου.

»Η καταστροφή των Ψαρών προήλθε ως απάντηση στη συνεχή αντίσταση των Ελλήνων και την αυξανόμενη επιτυχία τους στις ναυμαχίες. Στις αρχές Ιουνίου 1824, ο οθωμανικός στόλος, υπό την ηγεσία του Χοσρέφ Πασά, ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη με κατεύθυνση τα Ψαρά. Ο στόλος αποτελούνταν από περίπου 140 πλοία και χιλιάδες στρατιώτες, με σκοπό να καταστρέψει το νησί και να διαλύσει την ελληνική ναυτική δύναμη.

»Στις 20 Ιουνίου 1824, ο οθωμανικός στόλος έφτασε στα Ψαρά. Οι Ψαριανοί, γνωρίζοντας τον κίνδυνο, προετοιμάστηκαν για την άμυνα του νησιού. Παρά την ηρωική αντίσταση που προέβαλαν οι κάτοικοι, η οθωμανική υπεροχή ήταν συντριπτική.

»Στις 21 Ιουνίου 1824 οι Οθωμανοί εξαπέλυσαν την κύρια επίθεσή τους. Με τη χρήση πυροβολικού και πεζικού, οι Οθωμανοί κατέλαβαν σταδιακά το νησί, καταστρέφοντας σπίτια και κτίρια. Η αντίσταση των Ψαριανών ήταν ηρωική, αλλά τελικά ανίσχυρη απέναντι στην τεράστια δύναμη των εισβολέων.

»Η καταστροφή ήταν πλήρης και απόλυτη. Περισσότεροι από 18.000 κάτοικοι σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Μόνο περίπου 3.000 κατάφεραν να διαφύγουν σε άλλα νησιά ή στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το νησί καταστράφηκε ολοσχερώς, και ο στόλος των Ψαρών διαλύθηκε.

»Η θυσία των Ψαρών δεν πέρασε απαρατήρητη. Το γεγονός αυτό αναζωπύρωσε το πνεύμα αντίστασης και ενότητας στον αγώνα για την ανεξαρτησία. Η καταστροφή των Ψαρών ενέπνευσε τους Έλληνες να συνεχίσουν τον αγώνα τους με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Η θυσία αυτή αποτυπώθηκε βαθιά στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων και μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά ως παράδειγμα ηρωισμού και αυταπάρνησης.

»Η θυσία των κατοίκων των Ψαρών ενέπνευσε ποιητές και συγγραφείς να αποτυπώσουν τη γενναιότητα και τον ηρωισμό τους στα έργα τους. Ο Διονύσιος Σολωμός, ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, έγραψε το ποίημα “Η Καταστροφή των Ψαρών” ως φόρο τιμής στους ήρωες του νησιού:

Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη

περπατώντας η δόξα μονάχη

μελετά τα λαμπρά παλικάρια

και στην κόμη στεφάνι φορεί

γενομένο από λίγα χορτάρια

που είχαν μείνει στην έρημη γη».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ