Ο άλλος λόγος που οι Χούτι επιτίθενται στην Ερυθρά Θάλασσα

Το να βλέπει κανείς τους Χούτι ως έναν ιρανικό πληρεξούσιο ή ως μία ριζοσπαστική ομάδα που συμπράττει τους Παλαιστινίους για την Γάζα, είναι κάτι υπερ-απλουστευτικό, διότι δεν εξηγεί την συνεχιζόμενη επιθετικότητα τους και τις δυνατότητες μελλοντικής δράσης που αυτοί έχουν.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα εθνικό κίνημα της Υεμένης με περιφερειακά συμφέροντα, που ελάχιστη σχέση έχουν με την Γάζα καθώς οι Χούτι αναμένεται ότι θα συνεχίσουν τις επιθέσεις κατά πλοίων, ανεξαρτήτως της έκβασης της σύγκρουσης. Μπορεί η Γάζα να δίνει ένα πρόσχημα για τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά τα κίνητρα για αυτές υπερβαίνουν την σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων. Η “Ανσαρ Αλλάχ” βλέπει στις ΗΠΑ τον “Μεγάλο Σατανά”, μια ιμπεριαλιστική δύναμη που απειλεί τον λαό της Υεμένης. Η δε συνεργασία τους με το Ιράν μπορεί να εκληφθεί και ως πραγματισμός.

Σύμφωνα με τελευταίες αναλύσεις για τους Χούτι, οι πολιτικοί στόχοι τους υποκαθιστούν πλέον τους αμιγούς θρησκευτικούς. Με “σημαία” την Γάζα πραγματοποιούν επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, όχι απαραίτητα έναντι πλοίων που σχετίζονται ιδιοκτησιακά με το Ισραήλ, παρά τους ισχυρισμούς τους. Στην πραγματικότητα το ζήτημα της Γάζας συγκαλύπτει τους κρίσιμους πολιτικούς παράγοντες που ωθούν την συνέχιση της δράσης τους στην Ερυθρά: Την δημιουργία ενός “κράτους των Χούτι” στην Υεμένη, ικανού να πολεμά τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στην περιοχή.

 

Χούτι, Ιράν και αραβικά κράτη

Η κοινή αραβική και ισλαμική και ταυτότητα εξηγεί την υποστήριξη τους στην Παλαιστίνη, όπως και την αντιπαράθεση τους με αραβικά κράτη που έχουν δεσμούς με το Ισραήλ – Σαουδική Αραβία, Εμιράτα – πέραν του ότι τα προαναφερόμενα κράτη αποτέλεσαν την εμπροσθοφυλακή κατά των Χούτι στον εμφύλιο της Υεμένης.

 

Το Νοέμβριο του 2023 οι Χούτι μίλησαν για «αραβική αποστασία», λόγω της μη ενεργούς υποστήριξης στην “Πλημμύρα του Αλ Άκσα” – το όνομα της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Οι επικρίσεις των Χούτι έναντι των κατεστημένων αραβικών ηγεσιών τους δίνει ένα “ηθικό πλεονέκτημα” στον αραβικό κόσμο. Χούτι και Παλαιστίνιοι έχουν έναν κοινό εχθρό, το Ισραήλ – από κοινού με μία σημαντική περιφερειακή δύναμη, το Ιράν. Ιράν και Χούτι έχουν επίσης κοινούς αντιπάλους στην περιοχή. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ιρανική στρατιωτική υποστήριξη, συνέβαλε στον χαρακτηρισμό «πληρεξούσιος του Ιράν» που αποδίδουν τα δυτικά ΜΜΕ στους Χούτι.

Ο αντιαμερικανικός των Χούτι δεν προηγείται απλώς της σύγκρουσης στην Γάζα, αλλά εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία αποτελεί κεντρικό σημείο της κοσμοθεωρίας του κινήματος – δηλώνουν πως παλεύουν για μία ισχυρή Υεμένη που θα αποτρέπει τους εχθρούς της. Χαρακτηρίζουν τις ΗΠΑ ως «κουκλοπαίκτη του Ισραήλ» και το Ισραήλ ως «μαριονέτα της Αμερικής». Η αντιαμερικανική κοσμοθεωρία του κινήματος χρησιμοποιείται και στην αντιπαράθεση τους με εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες, για παράδειγμα χαρακτηρίζουν τις ΗΠΑ ως τον «εγκέφαλο» πίσω από το ISIS.

Εξάλλου, το βασικό σύνθημα των Χούτι είναι το «Θάνατος στην Αμερική». Αυτό διαδόθηκε από Αγιατολάχ Χομεϊνί μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 στο Ιράν, αν και στην πραγματικότητα η οργάνωση το υιοθέτησε μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, το 2003.

Ο αντιαμερικανισμός των Χούτι έχει ρίζες κυρίως στην πρόσφατη πρόσφατη ιστορία της Υεμένης. Η σύγκρουση Χούτι-Σαουδικής Αραβίας διεύρυνε τον αντιαμερικανισμό τους. Οι ΗΠΑ, σταθερός σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας την οποία ενισχύουν στρατιωτικά, θεωρείται βασικός παράγοντας του εμφυλίου της Υεμένης, το δε Ριάντ εμπλέκονταν στα εσωτερικά της χώρας πολύ πριν τον εμφύλιο. Οι Χούτι βλέπουν άκρως πετυχημένες τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα: Έχουν “καταπνίξει” το παγκόσμιο εμπόριο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, μειώνοντας τις ναυτιλιακές διελεύσεις από αυτήν την διαδρομή τουλάχιστον κατά 50%, σε σύγκριση με πέρσι.

Υπονομεύοντας την παγκόσμια ναυτιλία και άρα και τα συμφέροντα του “Μεγάλου Σατανά”, έχουν μετατραπεί σε μία δύναμη που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, τόσο σε εγχώριο, όσο και σε διεθνές πλαίσιο, αποδεικνύοντας ότι μπορούν να αποδιοργανώσουν τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις παγκοσμίως. Οι Χούτι αναβαθμίζονται ως ένας παίκτης με επιρροή και γίνονται σημείο αναφοράς για τον μουσουλμανικό κόσμο.

Όπως προαναφέραμε δε είναι αληθής ο ισχυρισμός τους ότι στοχεύουν αποκλειστικά πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στο στόχαστρο τους έχουν βρεθεί και πλοία χωρίς αναγνωρίσιμη σύνδεση με αυτά τα κράτη, όπως ένα πλοίο με σημαία Παλάου – με Σύριους μάλιστα ναυτικούς – και ένα κινεζικό πετρελαιοφόρο. Πάντως οι επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα ενισχύουν την δημοφιλία τους στο εσωτερικό της Υεμένης και τον αριθμό των μαχητών που εντάσσονται στις τάξεις τους.

 

Εξοπλισμός

Η στρατιωτική δυνατότητα των Χούτι ενισχύθηκε κατά τον εμφύλιο. Πιθανώς ποτέ δεν ήταν ευκολότερη για αυτούς η στρατιωτική δράση εκτός των συνόρων της Υεμένης, αποτέλεσμα της ιρανικής παροχής υποστήριξης και των προμηθειών για την κατασκευή πυραύλων και UAV. Τα εξαρτήματα αποστέλλονται ή μεταφέρονται λαθραία στην Υεμένη και στη συνέχεια συναρμολογούνται για χρήση. Στοιχεία δείχνουν ότι εξαρτήματα που παράγονται στην Ευρώπη μεταφέρονται λαθραία στο Ιράν και στη συνέχεια παρέχονται στους Χούτι. Η πιο αποτελεσματική μέθοδος επιθέσεων των Χούτι φαίνεται να είναι η χρήση drone καμικάζι, φορτωμένων με εκρηκτικά.

Έχουν την απαραίτητη εμπειρία από τον εμφύλιο πόλεμο και από επιθέσεις τους εναντίον της Σαουδικής Αραβίας. Τα μοντέλα Qasef-1 και Waid-1 του κινήματος, με βεληνεκές 200 km και 900 km αντίστοιχα, επαρκούν για την διεξαγωγή αποστολών κρούσης σε στόχους της Ερυθράς Θάλασσας. Όπλα μεγαλύτερης εμβέλειας, όπως το Waid-2, είναι ικανά να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής και να χτυπήσουν στόχους σε χώρες όπως το Ισραήλ. Οι πιο εξελιγμένοι πύραυλοι του κινήματος έχουν παρόμοια εμβέλεια και έχουν ήδη δοκιμαστεί εναντίον του Ισραήλ. Οι πρώτοι θάνατοι στην Ερυθρά Θάλασσα ήταν αποτέλεσμα των επιθέσεων τους με βαλλιστικούς πυραύλους στο φορτηγό πλοίο True Confidence. Τρία άτομα σκοτώθηκαν.

Αν και υπάρχουν στοιχεία ότι οι Χούτι αναπτύσσουν τις δικές τους παραγωγικές δυνατότητες, παραμένουν εξαρτημένοι των ιρανικών προμηθειών και βοήθειας. Σχεδόν ολόκληρο το οπλοστάσιο τους έχει πανομοιότυπα αντίγραφα ιρανικών μοντέλων. Αν και τα πρόσφατα πλήγματα έναντι τους έχουν σκοπό να περιορίσουν τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα, το πιθανότερο είναι να ενθαρρύνουν την δράση τους, καθώς οι Χούτι θα επιδιώξουν αντίποινα. Οι πρόσφατες δε διαπραγματεύσεις τους με την Σαουδική Αραβία δείχνουν ότι μεταλλάσσονται, μη εστιάζοντας αποκλειστικά στους “ιμπεριαλιστές” εχθρούς και επιδιώκοντας να διευρύνουν την ισχύ τους στην Υεμένη.

Η τρέχουσα κατάσταση

Από τον Απρίλιο του 2024, οι συγκρούσεις στην Υεμένη έχουν μειωθεί σημαντικά, ως αποτέλεσμα της εκεχειρίας – με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ – και των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων μεταξύ των Χούτι και των αντιπάλων τους. Αν και οι συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός  έχουν αποδειχθεί εύθραυστες και τηρούνται μόνο μερικώς στην Υεμένη, η επανειλημμένη εφαρμογή τους τελικώς βοήθησε στη μείωση των μαχών. Οι διαπραγματεύσεις κορυφώθηκαν με την επίσκεψη εκπροσώπων της “Ανσάρ Αλλάχ” στο Ριάντ, τον Σεπτέμβριο του 2023.

Παρόλα αυτά, οι Χούτι εξακολουθούν να δρουν στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποιούν έναντι τους οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, μέχρι στιγμής φαίνονται αναποτελεσματικές για την αποτροπή περαιτέρω επιθέσεων. Από την αρχή της κρίσης στην Ερυθρά μέχρι και σήμερα, οι επιθέσεις κατά πλοίων αυξήθηκαν, παρά την δράση του διεθνούς συνασπισμού. Η δε επίδραση των επιθέσεων τους στην παγκόσμια ναυτιλία παραμένει, καθώς η διέλευση από τη Διώρυγα του Σουέζ είναι ακόμα μειωμένη, επηρεάζοντας σημαντικά τα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων. Επιπλέον, οι επιθέσεις έναντι των Χούτι μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ. Εξάλλου, μία δεκαετία σφοδρών εμφύλιων συγκρούσεων δεν έκαμψε την αποφασιστικότητα τους. Επομένως, τα υπερβολικά πλήγματα έναντι τους, ενδέχεται να τους ενισχύσουν.

 

Υπάρχει δείγμα επίλυσης;

Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν πολύ για να πετύχουν κάποια διπλωματική πρόοδο στην κρίση της Ερυθράς Θάλασσας, χωρίς την μεσολάβηση τρίτων. Πάντως, ακόμα και με τη βοήθεια τρίτων, παραμένει δύσκολη μία διπλωματική επίλυση. Η επίθεση εναντίον του πετρελαιοφόρου Huang Pu αποδεικνύει ότι οι Χούτι δεν δεσμεύονται από τις διαπραγματεύσεις τους με την Ρωσία και την Κίνα. Αυτοί που μπορεί να πετύχουν κάτι είναι οι Σαουδάραβες, με την μεσολαβητική τους προσπάθεια, καθώς δείχνει την πρόθεση του Ριάντ να αναγνωρίσουν την επιρροή των Χούτι στην Υεμένη, κάτι που επιδιώκουν διακαώς οι τελευταίοι.

Δεύτερον, η προθυμία της “Ανσάρ Αλλάχ” να διαπραγματευτεί με αξιωματούχους της Σαουδικής Αραβίας, τους οποίους ο εκπρόσωπος των Χούτι χαρακτήρισε ως “αδέρφια μας(!)”, καταδεικνύει ότι οι επιδιώξεις της οργάνωσης για την Υεμένη μπορεί να είναι σημαντικότερες από την αντίσταση τους στους “ιμπεριαλιστές”. Η λύση στην κρίση θα απαιτήσει την ενίσχυση των Χούτι στην Υεμένη και την διεθνή αναγνώριση τους, προκειμένου να μην έχουν κίνητρα για να συνεχίσουν τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα.