Έθνος-Κράτος ή πολυεθνικό κράτος; – ΚΙΝΑΛ ή ΣΥΡΙΖΑ;
28/04/2019Η ρήση από την αρχαία τραγωδία του Ευριπίδη: «Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν;» αποδεικνύεται ότι έχει διαχρονική ισχύ και περιγράφει την σημερινή καθημερινότητα των σύγχρονων Ελλήνων. Η αγωνία που εκφράζεται με τα λόγια του αρχαίου τραγωδού, είναι δυνατόν να διερευνηθεί μέσα από την σύγκριση των όρων «έθνος» και «κράτος». Με τον τρόπο αυτό προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα που άπτονται της ομοιογένειας και είναι κρίσιμο σημείο επιβίωσης της ελληνικής εθνότητας.
Η προσέγγιση δεν είναι μόνο θέμα πολιτικών ή οικονομικών επιλογών, αλλά πρέπει να εξετάζονται ταυτόχρονα οι κοινωνικές και κοινωνιολογικές επιπτώσεις. Για την προσέγγιση θα εξεταστούν στη συνέχεια οι σχετικοί όροι, όπως επακριβώς περιγράφονται σε κείμενο του αμερικανικού Ινστιτούτου Ειρήνης (US Institute of Peace). Για λόγους τεκμηρίωσης, η ακριβής αγγλική ορολογία περιλαμβάνεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση του έγκριτου αμερικανικού ινστιτούτου για την ειρήνη (US Institute of Peace). Ακολουθεί η ακριβής μετάφραση:
«Ένα κράτος, ή μια χώρα, είναι μια κυρίαρχη, αυτοδιοικούμενη πολιτική οντότητα, για παράδειγμα οποιοδήποτε Κράτος στα Ηνωμένα Έθνη. (Ο όρος κράτος χρησιμοποιείται επίσης για να αναφέρεται σε διαίρεση ενός ομοσπονδιακού συστήματος, όπως στις ΗΠΑ). Ένα έθνος είναι μια ομάδα ανθρώπων που αισθάνονται ότι ενώνονται από μια κοινή γλώσσα, πολιτισμό, θρησκεία, ιστορία ή εθνικότητα, όπως οι Κούρδοι, οι οποίοι διαμένουν κυρίως στο Ιράν, στο Ιράκ, στη Συρία και στην Τουρκία και οι Βάσκοι, που κατοικούν σε μέρη της βόρειας Ισπανίας και της νότιας Γαλλίας.
Ένα έθνος-κράτος εμφανίζεται όταν ένα έθνος και ένα κράτος συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό, για παράδειγμα την Αίγυπτο, την Ουγγαρία και την Ιαπωνία. Οι όροι οικοδόμηση κράτους και οικοδόμηση έθνους χρησιμοποιούνται πιο συχνά αυτές τις μέρες ως συνώνυμα για να αναφερθούν στη διαδικασία οικοδόμησης ή ανοικοδόμησης κρατικών θεσμών για τη δημιουργία ενός νόμιμου και βιώσιμου κράτους».
Διάλυση εθνών, ίδρυση κρατών
Στις αρχές του 20ου αιώνα, επικράτησε μία κοινωνική κίνηση που είχε σκοπό να αναδείξει την ανάγκη ενοποίησης της Ευρώπης. Από τους πρωτεργάτες στη θεωρητική προσέγγιση της ενοποίησης αυτής, ήταν ένας διπλωμάτης-συγγραφέας με ελληνικές ρίζες, ο Ριχάρδος Κουντενχόβε-Καλλέργης. Αυτός προερχόταν από μία πολυεθνική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν Αυστριακός, η μητέρα του Γιαπωνέζα και είχε ελληνικές ρίζες από την οικογένεια Καλλέργη.
Το έργο του αρχικά κυκλοφόρησε στα γερμανικά το έτος 1923 με τον τίτλο: «Praktischer idealismus» (Πρακτικός Ιδεαλισμός). Αργότερα κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον τίτλο «Πανευρώπη». Στο έργο αυτό η όλη φιλοσοφία συμπυκνώνεται στο γεγονός ότι η Πανευρώπη μπορεί να δημιουργηθεί εάν εκλείψουν οι εθνικές συγκρούσεις, με ομογενοποίηση των πληθυσμών.
Επίσης επισημαίνεται ότι κάθε πνευματική κατάκτηση στη σύγχρονη Ευρώπη έχει εθνικό χαρακτήρα. Έτσι, καθένας που σέβεται το πνεύμα, οφείλει να σέβεται και την εθνική ιδέα. Η εχθρότητα ανάμεσα στα έθνη είναι για τον συγγραφέα της Πανευρώπης αποκλειστικά αποτέλεσμα της αμάθειας. Βέβαια υπάρχουν και θιασώτες της βασικής θεωρίας του Καλλέργη, που εκτιμούν ότι η ταχύτερη μέθοδος από την μάθηση είναι η διάσπαση των εθνών-κρατών με την ένταξη μεταναστών από άλλες περιοχές, όπως είναι η Ασία και η Αφρική.
Οι υποστηρικτές της θεωρίας και των θέσεων του Καλλέργη, από τις αρχές του 20ου αιώνα ίδρυσαν το κοινωνικό κίνημα που το ονόμασαν «Ευρωπαϊκή κοινωνία Καλλέργη». Αυτό υπάρχει μέχρι τις μέρες μας. Έχει μάλιστα θεσμοθετήσει και διεθνές βραβείο για τους υποστηρικτές της θεωρίας. Το βραβείο αυτό για το έτος 2010 το έλαβε η Καγκελάριος της Γερμανίας.
Μία δημοκρατικά αποδεκτή προσέγγιση για την επίλυση του θέματος και άμβλυνση των εθνικών διαφορών και διεκδικήσεων είναι η αμοιβαία κατανόηση και συνεργασία, με την μέθοδο της μόρφωσης. Η διαδικασία αυτή είναι ήπια και χρονοβόρα, αλλά τυγχάνει της ευρύτερης αποδοχής από την πλειοψηφία των λαών της Ευρώπης.
Σε αντιδιαστολή, μία μερίδα από την άρχουσα τάξη και τις πολιτικές ελίτ, εστιάζοντας στην ταχεία συνένωση της Ευρώπης, έκριναν ότι θα τους ήταν πιο βολικό και αποτελεσματικό να επιτευχθεί η διάλυση της εθνικής ομοιογένειας με την μέθοδο της ανάμιξης με μετανάστες και πρόσφυγες, προερχόμενους από την Ασία και την Αφρική. Οι δύο αυτές τάσεις είτε της ήπιας δημοκρατικής συνεννόησης, είτε της βίαιης αλλοτρίωσης των εθνικών δεσμών στις Ευρωπαϊκές χώρες, συνυπάρχουν στις μέρες μας, με θιασώτες και στα δύο στρατόπεδα.
ΣΥΡΙΖΑ ή Κίνημα Αλλαγής;
Το σύγχρονο ελληνικό κράτος, από της ιδρύσεώς του μέχρι σήμερα, ήταν ένα κλασικό μοντέλο έθνους-κράτους, αφού η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων ήταν Έλληνες, Χριστιανοί, με κοινή την ελληνική γλώσσα και κοινές ιστορικές καταβολές. Την τελευταία πενταετία παρατηρείται μία προσπάθεια διάσπασης των βασικών χαρακτηριστικών που ορίζουν το έθνος-κράτος.
Σε πρόσφατη ομιλία του ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι οι μετανάστες είναι πλούτος για τη χώρα. Επίσης σε βίντεο με ομιλία του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής σε μετανάστες από το Πακιστάν που είδε το φως της δημοσιότητας, φαίνεται ότι υποσχέθηκε ανοχή στην λαθραία παραμονή και σύντομη νομιμοποίηση με συνοπτικές διαδικασίες. Επίσης, ο τρόπος ολοκλήρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι σημείο των καιρών και απόδειξη της κυβερνητικής πολιτικής. Είναι εμφανές από τις κυβερνητικές επιλογές ότι προωθείται το μοντέλο πολυεθνικό κράτος αντί για έθνος-κράτος, που εν πολλοίς ίσχυε μέχρι λίαν προσφάτως.
Οι Έλληνες είναι φιλόξενος λαός από την αρχαιότητα, αφού ο θεός της φιλοξενίας ήταν ο ίδιος ο πατέρας όλων των θεών. Ήταν ο «Ξένιος Ζευς». Επίσης οι Έλληνες, είναι γενικά δεκτικοί και κατανοούν τους μετανάστες, γιατί ακριβώς έχουν βιώσει την μετανάστευση για την εξεύρεση καλύτερης τύχης. Αυτό το μαρτυρούν οι ομογενείς μας που υπάρχουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου.
Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής το γεγονός ότι σύμφωνα με την Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ), οι ομογενείς είναι βασικός πυλώνας εθνικής ισχύος, μετά από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτό οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι κατάγονται από το ίδιο έθνος. Η εθνική συνείδηση κατά κανόνα δεν χάνεται ούτε στη δεύτερη, ούτε στην τρίτη γενιά των ομογενών.
Η περίθαλψη μεταναστών και προσφύγων, καθώς και η ένταξή τους στην κοινωνία της χώρας κοινωνικά και επαγγελματικά, είναι μία υποχρέωση του Ελληνικού Κράτους, ως κοινωνική προσφορά από ένα κράτος δικαίου. Η υπερβολή όμως στα πλαίσια του εθνομηδενισμού και της παγκοσμιοποίησης, είναι ένα σοβαρότατο θέμα εθνικής επιβίωσης.
“Σχέδιο Ελλάδα”
Η πολιτική που πρεσβεύει το Κίνημα Αλλαγής στοχεύει μεν στην κοινωνική στήριξη μεταναστών και προσφύγων, αλλά κυρίως προτείνει μέτρα για την εξάλειψη των γενεσιουργών αιτιών που οδηγούν τους Έλληνες νέους στην σύγχρονη μετανάστευση. Εκτιμάται ότι περίπου 600.000 νέοι, κυρίως επιστήμονες έχουν μεταναστεύσει από την Ελλάδα στα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Το γεγονός αυτό επιταχύνει με γεωμετρική πρόοδο την γήρανση του γηγενούς ελληνικού πληθυσμού. Αυτό είναι ένας σοβαρός και επιβεβαιωμένος εθνικός κίνδυνος.
Δεν πρέπει επίσης να διαφεύγει της προσοχής το γεγονός ότι χιλιάδες αυτοκτονίες Ελλήνων έχουν αποδοθεί σε αδυναμία αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων, λόγω της οικονομικής κρίσης. Κύριο αίτιο είναι ένα ανάλγητο κράτος που με την ανικανότητα που αποπνέουν οι κυβερνητικές επιλογές τα τελευταία χρόνια, δεν κατόρθωσε να τους στηρίξει για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που τους οδήγησαν τελικά στην πράξη τους αυτή.
Για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που προαναφέρθηκαν, το Κίνημα Αλλαγής έχει επεξεργαστεί το «Σχέδιο Ελλάδα» που προτείνει λύσεις σε σοβαρά θέματα. Είναι απολύτως σαφές ότι επιλέγει την διατήρηση του μοντέλου έθνος-κράτος αντί του εθνομηδενιστικού κράτους. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα Αλλαγής διαγκωνίζονται για το ποιο εκπροσωπεί τον προοδευτικό χώρο. Όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, ο ΣΥΡΙΖΑ πρεσβεύει την ταχεία μετατροπή της ελληνικής κοινωνίας σε πολυεθνική. Από την άλλη, το Κίνημα Αλλαγής εκπροσωπεί την ήπια προσαρμογή με κοινωνική προσφορά και ευκαιρίες προς τους πρόσφυγες και μετανάστες, υπηρετώντας όμως ταυτόχρονα την εθνική ταυτότητα.