Η καλύτερη άμυνα και πιο πειστική αποτροπή είναι η επίθεση…

Οι συζητήσεις στα ΜΜΕ δείχνουν, ότι έστω διαισθητικά, το μήνυμα έχει ληφθεί από την κοινωνία. Αυτό είναι θετικό, διότι συνιστά ανάχωμα σε εύπεπτα αφηγήματα, όπως αυτό περί “αδιαπέραστων θόλων”. Μέχρι πρόσφατα, δεν δείχναμε να αντιλαμβανόμαστε επαρκώς ότι οι δικές μας αντιβαλλιστικές δυνατότητες υπολείπονται μαζικά των αντίστοιχων ισραηλινών, παρότι αντιμετωπίζουμε απειλή που γεωγραφικά βρίσκεται πολύ πιο κοντά, με τον αντίπαλο να είναι εξοπλισμένος με διαρκώς διερευνώμενο, αλλά ήδη ευμέγεθες βαλλιστικό -και γενικότερα πυραυλικό- οπλοστάσιο.

Το δεδομένο αυτό πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη στην προτεραιότητα που τίθεται στους εξοπλισμούς, ειδικότερα όσον αφορά στο «ισοζύγιο» αμυντικών και επιθετικών δυνατοτήτων… Ενώ δεν αμφισβητείται η ανάγκη ενίσχυσης της αντιπυραυλικής προστασίας, παράλληλα δεν πρέπει να δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες. Ο υπογράφων είχε επισημάνει το θέμα πολύ πριν βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Είχε επίσης θέσει και το θέμα των πολεμικών αποθεμάτων τέτοιων συστημάτων (βλήματα αναχαίτισης).

Το κόστος απόκτησης και διατήρησης δεν επιτρέπει υπερβολικά μεγάλο αριθμό, ενώ κρίσιμης σημασίας είναι και η ικανότητα εγχώριας παραγωγής. Γι’ αυτό τον λόγο και με βάση το κοινό συμφέρον Ελλάδας και Ισραήλ, έχει προταθεί η άμεση εξέταση γραμμών παραγωγής της ισραηλινής αμυντικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, ενδεχομένως δε και η από κοινού διατήρηση πολεμικών αποθεμάτων. Οι Ισραηλινοί θα προστατεύσουν την ικανότητα παραγωγής από τα πλήγματα των αντιπάλων τους εξασφαλίζοντας γραμμές παραγωγής σε κοντινή απόσταση και η Ελλάδα θα αποκτούσε δυνατότητες που στερείται. Στη δε περίπτωση πολεμικής σύρραξης, αυτά τα κενά θα αποδεικνύονταν «μαύρες τρύπες» στην ελληνική άμυνα.

Επιθετικές δυνατότητες

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι θα πρέπει να αποφεύγονται υπερφίαλες και αμετροεπείς δηλώσεις από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας, στο μέτρο που ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα έχουν. Κυρίως όμως, θα πρέπει να επανεξεταστεί προσεκτικά η ανάγκη απόκτησης συγκεκριμένων επιθετικών δυνατοτήτων από όλους τους Κλάδους των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η πολιτικώς ορθή ρητορική περί “αμυντικών δυνατοτήτων” καταλήγει αυτοκαταστροφική. Ενδεικτικό της νοοτροπίας που επικρατεί, είναι η αυθαίρετη αλλαγή της σημασίας του ΓΔΑΕΕ, επί το πολιτικώς ορθότερον! Από Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών, έφτασε να θεωρείται… “επιθετικό” και “πολεμοχαρές” το “εξοπλισμών” σκέτο. Παρότι δίνει υπόσταση στο “αμυντικές επενδύσεις”! Οπότε και το έκαναν “Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων”! Λες και η ΓΔΑΕΕ είναι κανένα… επενδυτικό fund και όχι φορέας υλοποίησης εξοπλιστικών πρωτοβουλιών!

Το ακόμα γελοιοδέστερο όμως είναι, ότι ουδεμία πολιτική ηγεσία τολμάει αν αναγνωρίσει τη λαθροχειρία κάποιων ανόητων, προσυπογράφοντάς την, διά της επιμελούς αποφυγής αποκατάστασης της τάξης! Παρόλα αυτά, στην αγγλική μετάφραση του ΓΔΑΕΕ, όπως προκύπτει και από τον διαδικτυακό της κόμβο αποτυπώνεται ως “General Directorate for Defence Investments and Armaments” (GDDIA)! Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών. Δεν είναι πρώτη φορά που αναφέρω το παράδειγμα. Ο στρουθοκαμηλισμός των πολιτικών ηγεσιών παραμένει όμως μνημειώδης.

Ας το ξεκαθαρίσουμε. Η αποτροπή ποτέ δεν εξασφαλίστηκε μόνο με αμυντικά μέσα. Η παραμέληση των επιθετικών δυνατοτήτων και ο υπερτονισμός τους “αμυντικού προσανατολισμού” υπονομεύει την αποτροπή. Όσο κι αν προσποιούμαστε ότι δεν το αντιλαμβανόμαστε, σε συνδυασμό με τη γενικότερη ελληνική συμπεριφορά τείνει να ερμηνεύεται ως “απουσία βούλησης”. Κι εκεί το αποτρεπτικό παίγνιο έχει χαθεί για την ελληνική πλευρά.

Μεγαλοστομίες και κίνητρα

Στην ιστορία των ενόπλων συγκρούσεων, αυτό που στρατιωτικά πάντα καθόριζε το αποτέλεσμα, ήταν η δυνατότητα να «ματώσεις» τον αντίπαλο, σε συνδυασμό με τη βούληση να το πράξεις. Εάν η πειστικότητα ήταν προβληματική, η ικανότητα αυτή έπρεπε να επιδειχθεί και να αποδειχθεί στο πεδίο. Πού καταλήγει όμως αυτό το σκεπτικό; Στο ότι για μια ακόμη φορά, μια αυταπόδεικτα απαραίτητη «αμυντική επένδυση» συνοδεύεται από ένα… υπερτροφικό πολιτικό αφήγημα. Το ερώτημα που εγείρεται όμως είναι ποια σκοπιμότητα το υπαγορεύει.

Η επιδίωξη πολιτικού οφέλους είναι μια λογική απάντηση, που η εμπειρία αποδεικνύει ότι πρόκειται για παράμετρο πανταχού παρούσα. Όταν όμως συνεχίζεται η επίδειξη αλλεργίας σε διαγωνιστικές διαδικασίες, ενώ σε περιπτώσεις όπως, εν προκειμένω, η απόκτηση συστημάτων αντιπυραυλικής προστασίας, προαναγγέλλονται προτιμήσεις, τότε κάθε υποψιασμένος παρατηρητής νομιμοποιείται να υποθέσει πολλά περισσότερα για τα επιδιωκόμενα είδη των «ωφελημάτων». Ιδιαίτερα όταν είναι γνωστή εν Ελλάδι η προέλευση της εκπροσώπησης των «προτιμητέων προμηθευτών». Η γυναίκα του Καίσαρα οφείλει…

Οι δυνατότητες “τιμωρητικής κρούσης” αφορούν το σύνολο των Κλάδων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Πρόσφατες διαρροές που έκαναν λόγο για την εν κρυπτώ υπογραφή σύμβασης για την προμήθεια συλλογών κατεύθυνσης αεροφερόμενων βομβών (SPICE-1000 / -2000) κατά σταθερών-κινητών στόχων εδάφους-επιφανείας, αποτελούν θετική εξέλιξη, εάν φυσικά επιβεβαιωθούν.

Η ελληνική άμυνα

Μέριμνα όμως πρέπει να ληφθεί και για τους άλλους δυο Κλάδους. Η πρόσφατη εξαγγελία του υπουργού Εθνικής Άμυνας για την προμήθεια των  κατευθυνόμενων βλημάτων πλεύσης (cruise) MdCN (Missile de Croisière Naval: ναυτικό βλήμα πλεύσης) για τον εξοπλισμό τριών συνολικά φρεγατών τύπου FDI-HN (τη δεύτερη και τρίτη της αρχικής σύμβασης και την τέταρτη που θα παραγγελθεί) αποτελούν επίσης θετική εξέλιξη. Όμως πλέον θα πρέπει να συνυπολογίζουμε πολύ σοβαρά και την ποσοτική διάσταση καθώς η προμήθεια 24 έως 48 βλημάτων MdCN προφανώς προσδίδει επιχειρησιακές δυνατότητες που προς το παρόν δεν υφίστανται αλλά η ποσοτική επάρκεια τους αποτελεί ζήτημα αναλυτικής διερεύνησης.

Παράλληλα, με δεδομένη την περιορισμένη δυνατότητα απόκτησης και ομαλής επιχειρησιακής αξιοποίησης (συντήρηση, έγκαιρη αναβάθμιση κλπ του επιθυμητού αριθμού μονάδων επιφανείας, εγείρει, σε επίπεδο Στόλου και ζήτημα απομείωσης του συνολικού αριθμού κελιών που θα είναι διαθέσιμα για τη φιλοξενία κατευθυνόμενων βλημάτων επιφανείας-αέρος για την αναχαίτιση επερχομένων αεροπορικών και πυραυλικών απειλών.

Η ελληνική άμυνα πρέπει να διαθέτει πολλαπλές δυνατότητες στρατηγικής κρούσης στο εσωτερικό της επικράτειας ενός αντιπάλου που μας απειλεί με “βροχή” βλημάτων, παρόμοια ή και χειρότερη από αυτή που διαπιστώνουμε στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής. Το ζητούμενο είναι όμως, οι “αμυντικές επενδύσεις” να γίνονται με τρόπο συνεκτικό. Να διέπονται από στρατηγική λογική μακροπρόθεσμου ορίζοντα.

Όχι από ευκαιριακές πρωτοβουλίες, όπου μέρος τουλάχιστον του κριτηρίου να είναι η πρόθεση διάθεσης των πιστώσεων που υπάρχουν σε προεπιλεγμένο –με διάφορα κριτήρια– προμηθευτή. Με εκπόνηση αντικειμενικής μελέτης σκοπιμότητας κάθε εξοπλιστικού στη βάση των επιχειρησιακών απαιτήσεων, με γνώμονα την απόκτηση βέλτιστης αμυντικής ικανότητας και όχι την προσαρμογή τους ώστε να “φωτογραφίζουν” το προϊόν του προμηθευτή που έχει λόγους να προτιμά η εκάστοτε πολιτική ηγεσία… Τέτοιες νοοτροπίες δεν υπηρετούν τον ύψιστο σκοπό της προστασίας της χώρας, την εθνική ασφάλεια και άμυνα. Αντιθέτως, εκμεταλλεύονται μια υπαρκτή ανάγκη για να εξυπηρετήσουν ταυτόχρονα, το εθνικό με το… ιδιοτελές συμφέρον. Αυτό οδήγησε στο παρελθόν σε περιπέτειες. Τίποτα δεν διασφαλίζει ότι τα φαινόμενα αυτά δεν θα επαναληφθούν.