Θα κλιμακωθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία σε παγκόσμιο;
22/11/2024Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είχε ονομαστεί έτσι εξαρχής, αλλά παρά πολλά χρόνια μετά την λήξη του. Ο Γερμανός βιολόγος και φιλόσοφος Ερνστ Χέκελ είχε πει το 1914: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πορεία και ο χαρακτήρας του επίφοβου “Ευρωπαϊκού Πολέμου”… θα γίνει ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, με την πλήρη έννοια της λέξης». Όμως, ο ορισμός υιοθετήθηκε μετά το 1939.
Μέχρι τότε, οι περισσότεροι αναφερόντουσαν σε αυτό το γεγονός ως ο Μεγάλος Πόλεμος, ή Μεγάλος Ευρωπαϊκός Πόλεμος. Ούτε είχε γίνει αντιληπτό στους περισσότερους ότι την 1η Σεπτεμβρίου του 1939, άρχιζε μια νέα παγκόσμια σύρραξη. Ήταν ένα πόλεμος Γερμανίας-Πολωνίας-Γαλλίας-Ηνωμένου Βασιλείου. Δεν ήταν ακόμη γνωστή η συνέργεια της ΕΣΣΔ στον διαμελισμό της Πολωνίας. Βέβαια μεγάλοι και μικροί πόλεμοι ήταν ήδη σε εξέλιξη, όπως μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας, Ιταλίας με την Αβησσυνία (Αιθιοπία), καθώς και διάφοροι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες.
Σήμερα, έχουμε μια σειρά από ενεργά μέτωπα. Από κανονικούς πολέμους πλήρους φάσματος, όπως στην Ουκρανία, σκληρούς πολέμους μεταξύ άνισων αντιπάλων, όπως στη Μέση Ανατολή, τζιχαντιστικά κινήματα σε χώρες όπως στο Σαχέλ της Αφρικής και νοτιότερα, εμφύλιους πολέμους, όπως στη Λιβύη, πολύπλοκες συρράξεις που παραμένουν ενεργές μετά την Αραβική Άνοιξη, όπως στη Συρία. Ο πλανήτης βρίθει οργανωμένης πολεμικής βίας…
Στο παρελθόν, τα μέτωπα συνέκλιναν σε τέτοιο βαθμό ώστε οι πόλεμοι στην πορεία λάμβαναν μια παγκόσμια χροιά και γίνονταν ένα. Ο κύριος λόγος ήταν ότι συνέκλιναν τα συμφέροντα και τα ανάλογα αφηγήματα και δημιουργούνταν άξονες, ή συμμαχίες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Κάποια συμφέροντα μπήκαν αργότερα στις συγκρούσεις, ή δεν μπήκαν καθόλου. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πριν κατακλυσθεί ο πλανήτης από αυτόν, η ΕΣΣΔ είχε επιτεθεί στην Φινλανδία και η Ελλάδα υπέστη την επίθεση της φασιστικής Ιταλίας. Η Βραζιλία κήρυξε πόλεμο όταν το θαλάσσιο εμπόριό της “πνίγηκε” από την δράση των γερμανικών U Βoats. Στον δε “Πρώτο” Παγκόσμιο, Ελλάδα, Ιταλία και Ιαπωνία “άργησαν” να εμπλακούν. Στο διάγγελμα του ο Πούτιν είπε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία λαμβάνει παγκόσμια διάσταση, αφού παραδέχτηκε το πλήγμα στην Ουκρανία, αν και οι ΗΠΑ σημείωσαν ότι είχαν ενημερωθεί για αυτό.
Όλοι βλέπουν τα μέτωπα και τον υπό εκκόλαψη άξονα μιας σειράς κρατών, αποκαλούμενων από την Δύση “παρίες”, Ρωσία, Ιράν, Βόρεια Κορέα. Η Κίνα, προς το παρόν, απέχει και πολύ σοφά. Από την άλλη, η Κίνα επιδιώκει την αφομοίωση της νήσου Ταϊβάν, κάτι που από μόνο του μπορεί να αποτελέσει την θρυαλλίδα ενός γενικευμένου πολέμου που μπορεί, άνετα, να εμπλέξει και τις ΗΠΑ.
Το “παράθυρο ευκαιρίας” στον πόλεμο
Σε κάθε περίπτωση, το κλίμα είναι εκρηκτικό. Όπως προαναφέραμε, έχουμε την παραδοχή για χρήση υπερηχητικού βαλλιστικού πυραύλου από πλευράς Ρωσίας, πλήγματα στο εσωτερικό της ρωσικής επικράτειας από μεγάλου βεληνεκούς δυτικούς πυραύλους, συνεχιζόμενες απειλές για χρήση πυρηνικών (δεν το έχουν βάλει μία μόνο φορά στο τραπέζι οι Μεντβέντεφ και Πούτιν). Αν και η χρήση τακτικών πυρηνικών είναι προνόμιο των διοικητών των σχηματισμών, αν και στην πραγματικότητα δύσκολο να το τολμήσουν χωρίς την άδεια του “τσάρου”.
Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι μπορεί να πιστεύει η κάθε πλευρά και πως βλέπει τα εκάστοτε “παράθυρα ευκαιρίας”. Το παράθυρο ευκαιρίας παρουσιάζεται στο παρόν χρονικό διάστημα, σχεδόν σε δύο μήνες, έως ότου ο Τραμπ αναλάβει πρόεδρος.
Πολλοί εκτιμούν ότι οι οδηγίες χρήσης ATACMS και Storm Shadow απλά χρησιμεύουν ως πίεση προς τον Τραμπ από την κυβέρνηση Μπάιντεν, προκειμένου να συνεχίσει την στήριξη του Κιέβου. Αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί. Βέβαια, από την άλλη, οι Ρώσοι δεν φαίνονται να πτοούνται από τις όποιες προθεσμίες. Όταν ο “καταφερτζής” – deal maker Τραμπ μπει στον Λευκό Οίκο, η Μόσχα μπορεί να προσβλέπει σε άλλες καταστάσεις.
Αλλά, μέχρι τότε, οι εμπλεκόμενοι μπορεί να δράξουν την όποια ευκαιρία για τετελεσμένα επί του πεδίου της μάχης. Να κερδίσουν, δηλαδή, όσα μπορούν, μέχρι εκείνη την στιγμή. Το ίδιο σκέφτονται και άλλοι παίκτες, αλλά όχι βέβαια η Ελλάδα η οποία κοιτάζει, πάντα το παρελθόν και τον ομφαλό της (όχι των Δελφών)…