Δεν ανακοίνωσε πρωθυπουργό ο Μακρόν – Στο άγνωστο βαδίζει η Γαλλία

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στο διάγγελμα του προς τον γαλλικό λαό είπε ότι μέσα στις ερχόμενες ημέρες θα διορίσει έναν πρωθυπουργό και μία νέα κυβέρνηση ικανή να ενώνει και να καταρτίσει το νέο προϋπολογισμό του κράτους και η οποία δεν θα κινδυνεύει να πέσει από νέα πρόταση μομφής.

Ο Μακρόν ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί και ότι τους επόμενους 30 μήνες που θα είναι στην προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας στόχος του θα είναι η δημιουργία μίας ισχυρής Γαλλίας και μίας ισχυρής Ευρώπης, ικανών να ανταποκριθούν στις προκλήσεις των καιρών.

Ο Εμανουέλ Μακρόν επέκρινε με δριμύτητα τους βουλευτές της Μαρίν Λεπέν και της Αριστεράς οι οποίοι όπως είπε αποδείχτηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, ενώ καταλόγισε στις ηγεσίες τους ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι οι προεδρικές εκλογές του 2027. Ανέφερε επίσης πως προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές το περασμένο καλοκαίρι διαπιστώνοντας από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών την ενίσχυση των πολιτικών άκρων. Σημείωσε ωστόσο ότι η κίνηση του δεν έγινε κατανοητή.

Είπε τέλος ότι «η άκρα δεξιά και η άκρα αριστερά ενώθηκαν σε ένα αντιδημοκρατικό μέτωπο» και ότι ο ίδιος δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει ευθύνες που δεν είναι δικές του. O Μακρόν, ο οποίος επέστρεψε στη Γαλλία μετά από επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία,
δεν επηρεάζεται άμεσα από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας επί της πρότασης μομφής, καθώς η Γαλλία ψηφίζει τον πρόεδρό της ξεχωριστά από την κυβέρνησή της.

Η πρόταση μομφής

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν καταθέσει την πρόταση μετά την αμφιλεγόμενη χρήση ειδικών εξουσιών από τον πρώην διαπραγματευτή του Brexit πρωθυπουργού Μπαρνιέ, για να περάσει ο προϋπολογισμός χωρίς ψηφοφορία. Είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση της χώρας κατέρρευσε σε ψηφοφορία μη εμπιστοσύνης από το 1962. Οι βουλευτές έπρεπε είτε να ψηφίσουν “ναι” είτε να απόσχουν από την ψηφοφορία της Τετάρτης, με 288 ψήφους που απαιτούνται για να περάσει η πρόταση. Συνολικά 331 ψήφισαν υπέρ της πρότασης.

Το τι θα συμβεί στη συνέχεια δεν είναι ξεκάθαρο. Έχοντας ήδη προκηρύξει πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο, ο Μακρόν δεν μπορεί να διαλύσει νόμιμα την Εθνοσυνέλευση και πάλι μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Ο Μπαρνιέ είχε δικαιολογήσει τον προϋπολογισμό λιτότητας του, ο οποίος φαινομενικά θα συγκέντρωνε 20 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω φορολογικών αυξήσεων, ενώ θα περιόριζε 40 δισεκατομμύρια ευρώ στις κρατικές δαπάνες, με την επείγουσα ανάγκη για τη μείωση του ελλείμματος της χώρας.

Η Μάρτα Λόριμερ, λέκτορας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, είπε ότι η κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ – μαζί με όλες τις προτάσεις προϋπολογισμού της – οδηγεί τη χώρα στο άγνωστο «Αυτό που διακυβεύεται είναι η οικονομική σταθερότητα της Γαλλίας», είπε. «Η Γαλλία μπαίνει ουσιαστικά στο νέο έτος χωρίς προϋπολογισμό και χωρίς σαφή πλειοψηφία για να περάσει. Αν και θα είναι δυνατή η παράταση του προϋπολογισμού του 2024 για να αποφευχθεί το κλείσιμο της κυβέρνησης, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να εισαχθούν νέα μέτρα, είτε πρόκειται για περικοπές είτε για δαπάνες, και δεν είναι σαφές πώς – ή πότε – θα μπορούσε να εγκριθεί ένας νέος προϋπολογισμός».

Καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής στο Τμήμα Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, είπε ότι ακόμη και η εισαγωγή του προϋπολογισμού του 2024 στο 2025 θα απαιτούσε κοινοβουλευτική ψηφοφορία – και ότι δεν θα ήταν μια μόνιμη λύση στο πολιτικό αδιέξοδο της Γαλλίας. «Η μόνη λύση είναι ότι η κυβέρνηση εγκρίνει τον προϋπολογισμό με διάταγμα – το σύνταγμα τους επιτρέπει να το κάνουν, αλλά αυτή είναι μια κυβέρνηση που θα έχει παραιτηθεί».  Ως τελευταίο μέτρο, είπε, υπάρχε πάντα το άρθρο 16 του συντάγματος, το οποίο επιτρέπει στον πρόεδρο να λάβει «όλα τα μέτρα» που απαιτούν οι περιστάσεις σε περιόδους εθνικής κρίσης.

Τι πήγε στραβά;

Αν και το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Γαλλίας αντιτίθεται σταθερά στον Μπαρνιέ από τότε που διορίστηκε πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο, η απόφαση του Εθνικού Συναγερμού να ρίξει μια κυβέρνηση που εξαρτιόταν απόλυτα από την υποστήριξη του κόμματος της Λεπέν ήρθε ως έκπληξη. Ο Εθνικός Συναγερμός προσπάθησε για χρόνια να τοποθετηθεί στα μάτια ενός επιφυλακτικού κοινού ως ένα υπεύθυνο κόμμα έτοιμο να αναλάβει τα ηνία της κυβέρνησης, αποστασιοποιημένο από τις πιο έντονες εκδηλώσεις πολιτικής αντιπολίτευσης, που η αριστερά ευνόησε τα τελευταία χρόνια.

Ο Μπαρνιέ είχε ήδη υποχωρήσει σε ορισμένες «κόκκινες γραμμές» που έθεσε το κόμμα της Λεπέν, ορισμένες ημέρες πριν από την ψηφοφορία, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης μιας προτεινόμενης αύξησης του φόρου στην ηλεκτρική ενέργεια και ενός σχεδίου μείωσης των επιστροφών φαρμάκων. Προφανώς θα θεωρούσε το πολιτικό κόστος της υποστήριξης των μέτρων λιτότητας του Barnier ως πολύ υψηλό τίμημα.

«Συνειδητοποιούν ότι κινδυνεύουν να χάσουν την κοινωνική υποστήριξη εάν θεωρηθούν ότι είναι πολύ κοντά στις θέσεις του Barnier», είπε η Λόριμερ. «Κατά την άποψή μου, έχουν κάνει τον υπολογισμό ότι είναι πιο επικίνδυνο να θεωρούνται ότι υποστηρίζουν μια αντιδημοφιλή κυβέρνηση… και ισχυρίζονται ότι αυτό δικαιολογεί το αίτημα για πρόωρες προεδρικές εκλογές».