Πώς βλέπουν τα τουρκικά ΜΜΕ τον ρόλο της Ευρώπης στη νέα Συρία
09/01/2025Απορία προκαλεί η αδράνεια της Ευρώπης απέναντι στην ταχύτατη προσαρμογή και δράση της νέας κυβέρνησης της Συρίας. Οι Ευρωπαίοι, φυσικά, αναρωτιούνται σχετικά με την πρώτη (μάλλον άβολη) επαφή της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, με τον νέο ηγέτη της Συρίας, Άχμετ Αλ-Σάρα (πρόκειται για το πραγματικό όνομα του Τζολάνι, που πλέον χρησιμοποιεί).
Παρεμπιπτόντως, η ενδυματολογική επιλογή της Μπέρμποκ ίσως να μην ήταν η πιο κολακευτική που έχει κάνει σε διπλωματικές συνομιλίες, αλλά αυτό αφορά τους κριτικούς μόδας και τους φυσιογνωμιστές, σχετικά με την “πνευματική χειραψία” που έγινε (ή ίσως δεν έγινε)!
Η νέα ηγεσία της Συρίας, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, έχει αποδειχθεί πραγματιστική, προσαρμοστική και ρεαλιστική. Πάντως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για τη συγκρότηση θεσμών, την τοποθέτηση δημοσίων υπαλλήλων στα γραφεία, την ομαλή λειτουργία του κυβερνητικού μηχανισμού και, πιο άμεσα, για την εξασφάλιση πόρων για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών και των κοινωνικών υπηρεσιών. Ο Αχμέντ Αλ-Σάρα και το υπουργικό του συμβούλιο έχουν μερικούς μήνες για να θέσουν τους βασικούς κανόνες, αλλά φαίνεται ότι όλοι περιμένουν την ορκωμοσία του Τραμπ για να ξεκινήσουν ουσιαστικά.
Η Μπέρμποκ δικαίως τονίζει την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός στα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών, καθώς και των θρησκευτικών μειονοτήτων. Εξάλλου, η Συρία είναι ένας από τους σημαντικότερους τόπους του Χριστιανισμού. Τόσο οι Ορθόδοξες, όσο και οι Καθολικές Εκκλησίες, κοσμικές ομάδες και θρησκευτικοί ηγέτες πρέπει να εμπλακούν στις προσπάθειες ανασυγκρότησης και στη σύνταξη του νέου Συντάγματος. Η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει στην κοινωνία των πολιτών, το συντομότερο δυνατόν. Η χρηματοδότηση μπορεί να έρθει αργότερα, αλλά η συνεργασία είναι επειγόντως αναγκαία.
Η Τουρκία, από την άλλη, πρέπει να βοηθήσει τον κοινωνικό ιστό να ανασυγκροτηθεί, με τη δημιουργία ανοιχτών και ασφαλών χώρων για το εμπόριο και το επιχειρείν. Οι Σύριοι, που υπέφεραν πολύ για δεκαετίες, γνωρίζουν τη στρατηγική και πολιτική σημασία της γης τους. Τώρα είναι η σειρά τους να διοχετεύσουν την ενέργεια στην παραγωγικότητα της χώρας τους. Μόλις η κατάσταση σταθεροποιηθεί εντελώς, οι πραγματικές δουλειές και οι καθημερινές ανησυχίες θα γίνουν πιο ορατές για όλους.
Η Ευρώπη στην νέα Συρία
Ωστόσο, η επίσκεψη των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών, η οποία έγινε πρωτοσέλιδο παγκοσμίως, κυρίως λόγω της “μη χειραψίας”, περιέχει σημαντικά μηνύματα, όσον αφορά στη νέα πολιτική των δυτικών χωρών στη Συρία και αντιστρόφως. Τούρκοι αναλυτές επεσήμαναν το γεγονός ότι ο Γάλλος και η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών επισκέφτηκαν τη Δαμασκό σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα – ενώ Γερμανία και Γαλλία αρνούνται να αναγνωρίσουν επίσημα το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν από το 2021 και έχουν αποφύγει τις επαφές υψηλού επιπέδου με τη χώρα αυτή – και ακολουθουν μια πολιτική ανοιχτής συνεργασίας στη Συρία που κυβερνάται από μια άλλη ισλαμιστική οργάνωση, βλέποντας της στάσης τους ως υποκριτική.
Καταρχάς, εκτιμούν ότι η Τουρκία φαίνεται να έπαιξε διευκολυντικό ρόλο: Οι επανειλημμένες αναφορές της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών στη συνάντησή της με τον Τούρκο ομόλογο της (πριν από την επίσκεψη) και η επιθυμία της να συνεργαστεί με την Τουρκία για τη νέα Συρία, είναι σαφείς ενδείξεις κατά τους Τούρκους αναλυτές. Ακολούθως, η ταχύτατη επίσκεψη των υπουργών Εξωτερικών Γερμανίας και Γαλλίας στη νέα κυβέρνηση της Συρίας αποτελεί κατ’ αυτούς ένδειξη ότι θέλουν να επηρεάσουν τη νεο-διαμορφωμένη πολιτική της Δαμασκού, την επόμενη περίοδο.
Επισημαίνουν ότι η Γαλλία ενδιαφέρεται για τη Συρία και τον Λίβανο λόγω και του αποικιακού παρελθόντος της. Κατά τους Τούρκους αναλυτές, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η “Πράσινη” Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών ενδιαφέρεται για τη Συρία, ιδιαίτερα για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, με δεδομένη την παράδοση του κόμματός της να “νουθετεί” άλλες χώρες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ζητήματα δημοκρατίας. Από τις δηλώσεις της γίνεται αντιληπτό ότι η Μπέρμποκ, η οποία έχει και φεμινιστική ταυτότητα, έθιξε κατά την επίσκεψη της το θέμα των δικαιωμάτων των γυναικών, αλλά πέραν αυτού, είναι γνωστό ότι η Γερμανία έχει εργαλειοποιήσει το ζήτημα των δικαιωμάτων των μειονοτήτων για τα δικά της συμφέροντα, αναφέρουν.
Σύμφωνα με τους Τούρκους αναλυτές, οι μειονότητες στη Μέση Ανατολή που εργαλειοποιούνται από τη Γερμανία, είναι γενικά οι Αλαουίτες και οι Κούρδοι. Οι δηλώσεις της Μπέρμποκ μετά την επίσκεψη, στις οποίες επέστησε την προσοχή στα δικαιώματα των μειονοτήτων στη Συρία και απαίτησε την ενσωμάτωση της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ οργάνωσης YPG/SDF – που η Τουρκία χαρακτηρίζει «τρομοκρατική» – στο νέο συριακό στρατό, μπορούν να διαβαστούν ως σημάδια ότι το Βερολίνο θα προσπαθήσει να σχεδιάσει την πολιτική του για τη Συρία ως πολιτική στην οποία η Γερμανία και η Ευρώπη παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας και όχι ως μια σχέση μεταξύ ίσων κυρίαρχων κρατών, επισημαίνουν.
Σύμφωνα με τους Τούρκους αναλυτές, το γεγονός ότι η Μπέρμποκ, κατά την επίσκεψή της στη Συρία, μίλησε για τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών, συνδέοντας την άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας με βελτιώσεις σε αυτούς τους τομείς – χωρίς να αναφέρει το Ισραήλ, το οποίο καταλαμβάνει σταδιακά τα νότια της χώρας κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου – είναι απόδειξη ότι η Γερμανία δεν είναι ειλικρινής στις προτάσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το σεβασμό του διεθνούς δικαίου και χρησιμοποιεί αυτές τις συζητήσεις ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής για απόκτηση επιρροής.
Το λόμπι του Ισραήλ
Τα τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι το λόμπι του Ισραήλ έχει μεγάλη επιρροή στη διαμόρφωση των πολιτικών στη Μέση Ανατολή χωρών όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Γαλλία και εκτιμούν ότι η επίσκεψη των Ευρωπαίων αξιωματούχων συνιστά σε μία προσπάθεια αποτροπής σχηματισμού μιας δομής στη Συρία, που θα απειλούσε τα συμφέροντα του Ισραήλ.
Αναμφίβολα, αν και αναφέρουν ότι αυτές οι δύο χώρες ενεργούν έχοντας κατά νου τα δικά τους συμφέροντα, επισημαίνουν ότι όταν πρόκειται για τη Μέση Ανατολή τα συμφέροντα του Ισραήλ συχνά προηγούνται και το σιωνιστικό λόμπι, ειδικά στις ΗΠΑ, ασκεί πίεση σε αυτές τις χώρες να ακολουθήσουν μια πολιτική που θα δίνει προτεραιότητα στην προστασία των συμφερόντων του Ισραήλ. Ως εκ τούτου, εκτιμούν ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας και της Γαλλίας είπαν στον αλ-Σάρα ότι πρέπει να απέχει από πρωτοβουλίες που θα έπλητταν το Ισραήλ, διαφορετικά οι κυρώσεις κατά της Συρίας θα συνεχίζονταν.
Γράφουν ότι οι Ευρωπαίοι υπουργοί προσπάθησαν να αναθέσουν καθήκοντα στη νέα κυβέρνηση κατά τη διάρκεια των συνομιλιών και ότι ο Σάρα τους είπε «Εμείς αλλάξαμε την κυβέρνηση και εμείς θα βάλουμε τους κανόνες. Οι παρατηρήσεις σας θα ακουστούν μόνο ως συμβουλή, όχι ως προϋπόθεση». Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, το πιο σημαντικό θέμα στη συνάντηση ήταν η άρση των αμερικανικών κυρώσεων βάσει του νόμου “Καίσαρα”, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 17 Ιουνίου 2020, και τα ζητήματα ανασυγκρότησης της Συρίας.
Ο Αχμέντ αλ-Σάρα πρόσφερε στη Γερμανία πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της πόλης Χάμα, στέλνοντας παράλληλα μήνυμα στις δυτικές χώρες (με εξαίρεση την Τουρκία) ότι αυτές οι συνεισφορές πρέπει να θεωρηθούν ως το τίμημα για τα χρόνια σιωπής απέναντι στη Συρία, υπογραμμίζοντας ότι για 13 χρόνια η Δύση παρέμεινε σιωπηλή απέναντι στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα βασανιστήρια του Άσαντ, αναφέρουν τα τουρκικά ΜΜΕ.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα χρηματοδοτήσει τις νέες ισλαμιστικές οργανώσεις στη Συρία και ο Αχμέτ αλ-Σάρα δήλωσε ότι δεν απαιτούν τέτοια υποστήριξη και ότι περιμένουν μόνο συνεργασία στη διαδικασία ανοικοδόμησης. «Η βοήθεια στην ανοικοδόμηση είναι χρέος των χωρών που μιλούν στο όνομα της ανθρωπότητας», είπε.