“Κόκκινη Προβιά”: Το Stay Back του ΝΑΤΟ στον Ψυχρό Πόλεμο

Στα “άδυτα των αδύτων” των μυστικών υπηρεσιών των αντιμαχόμενων υπερδυνάμεων, εκεί όπου κινούντο τα αόρατα γρανάζια που έκριναν την πορεία του κόσμου μας… Η επιρροή του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν ακόμα τη δημιουργία της ίδιας της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, δηλαδή από το 1944, αμέσως μετά την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων.

Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, βλέποντας τις δυνάμεις του ΕΑΜ να αποκτούν επικίνδυνα μεγάλη υποστήριξη από τον κόσμο και σε μία προσπάθεια να αποτρέψει τη νίκη των αριστερών στις εκλογές, διέταξε να ιδρυθεί ένας ακροδεξιός μυστικός στρατός στη χώρα. Η CIA μαζί με το στρατό και την κυβέρνηση της Ελλάδας είχαν στενή συνεργασία στον εξοπλισμό και την εκπαίδευση των ΕΔΚ, κάτι που έγινε γνωστό στην ελληνική κοινή γνώμη μόλις το 1990, με τη δημοσιοποίηση μυστικών εγγράφων της εποχής.

Μεταξύ άλλων, υπήρχε ένα έγγραφο σχετικά με τις ΕΔΚ, με την ημερομηνία 25 Μαρτίου 1955 και τις υπογραφές του Αμερικανού στρατηγού Τράσκοτ της CIA, του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Κων/νου Δόβα και του πρωθυπουργού Α. Παπάγου. Οι τρεις αυτές πλευρές επανεπιβεβαίωσαν τη συμφωνία για το μυστικό στρατό στις 3 Μαΐου του 1960. Το δίκτυο αποκαλύφθηκε το 1989 στην Ιταλία, όπου δρούσε με την κωδική ονομασία Gladio.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου παραδέχθηκε την ύπαρξη του δικτύου και στην Ελλάδα, τονίζοντας ωστόσο πως το είχε διαλύσει το 1984. Αυτό όμως δεν ήταν η πλήρης αλήθεια. Το δίκτυο, δηλαδή ουσιαστικά οι κρύπτες με όπλα, ασυρμάτους, λίρες, όπως και τα κέντρα εκπαίδευσης των πρακτόρων είχαν καταργηθεί ως το 1988, αλλά ουδέποτε αποκαλύφθηκε τι πραγματικά έκανε τα χρόνια που περίμενε να εισβάλουν οι Σοβιετικοί. Τα αρχεία του δικτύου καταστράφηκαν στην υψικάμινο του Ασπροπύργου, μαζί με το κομμάτι της βρόμικης ιστορίας. Έτσι τουλάχιστον νόμιζαν.

Μυστική Εκπαίδευση και Υπόγεια Δίκτυα

Παράλληλα, εξοπλίστηκαν και εκπαιδεύτηκαν πολίτες, δημιουργώντας ένα άλλο μη στρατιωτικό παρακλάδι. Άλλωστε, σε παρόμοιες περιπτώσεις ανά τον κόσμο, η επιχείρηση δεν απέκλειε ακόμη και τη συνεργασία με άτομα του υποκόσμου, αφενός για την απόκτηση όσο γίνεται περισσότερων πολύτιμων πληροφοριών και αφετέρου για τη “μύηση” σε μη συμβατικές μορφές συγκρούσεων, αναγκαίες όμως για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων.

Φυσικά, το επίλεκτο προσωπικό της όλης επιχείρησης περνούσε αρχικά από επίπονη εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ σε ειδικό χώρο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας υπήρχε χρηματοκιβώτιο με τεράστιο ποσό χρυσών λιρών για τις ανάγκες του σχεδίου. Κεκαλυμμένα γραφεία – “φωλιές” της ανάπτυξης του σχεδιασμού υπήρχαν επίσης μέσα στο Eλληνικό και τα οποία δεν είχαν κανένα πρόβλημα να παρέχουν και πληροφορίες για αντιφρονούντες. Ξαφνικά η Ελλάδα γέμισε κρύπτες με όπλα. Στο βαθμό που μπορεί να προσδιοριστεί, οι περισσότερες παραστρατιωτικές ομάδες εκπαιδεύονταν σε δύο στρατόπεδα: ένα κοντά στον Βόλο και ένα δεύτερο, στο βουνό Όλυμπος. Μετά τo βασικό στάδιο εκπαίδευσης, οι μονάδες ασκούνταν σε απομονωμένες περιοχές στην Πίνδο και στα βουνά κοντά στη Φλώρινα.

Ο αόρατος στρατός αριθμούσε όχι λιγότερους από 1.500 αξιωματικούς, οι οποίοι σε περίπτωση ανάγκης έπρεπε να κινητοποιήσουν άλλους 2.000, ώστε τα ΛΟΚ να διαθέτουν έναν πυρήνα δύναμης 3.500 επίλεκτων μαχητών. Στο βαθμό που ήταν ορατές στο κοινό, οι Βοηθητικές Μονάδες ήταν μεταμφιεσμένες σε μονάδες Εσωτερικής Φρουράς. Παλιά ορυχεία, ερημικές περιοχές, πλαγιές της απέραντης σειράς από βουνά της χώρας μας, μετατράπηκαν σε πεδία ασκήσεων, σκάφτηκαν και γέμισαν όπλα και περίμεναν υπομονετικά (και με ανατριχιαστικό τρόπο καρτερικά) την «D+1-5», δηλαδή την ημέρα της επίθεσης των κομμουνιστικών δυνάμεων σε όλη την Ευρώπη.

Η CIA με το ΝΑΤΟ οραματίστηκαν ένα δίκτυο κατασκόπων και πολιτών εκπαιδευμένων σε τεχνικές ανορθόδοξου πολέμου καθώς τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ελλάδα το όριζαν για χρήση προς ενίσχυση ή καθοδήγηση ή ανατροπή μιας, ενδεχομένως, “ανεπιθύμητης ελληνικής κυβέρνησης”. Ήταν γύρω στο 1951–1952, όταν ο Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής στην Ευρώπη, ίδρυσε μια τέτοια “ad hoc” επιτροπή, την Επιτροπή Κρατικού Σχεδιασμού στο SHAPE. Ο ρόλος της σε καιρό ειρήνης θα ήταν να συντονίζει τα διάφορα στρατιωτικά και παραστρατιωτικά σχέδια και προγράμματα στα έθνη του ΝΑΤΟ (και εταίρους όπως η Ελβετία και η Αυστρία) προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή προσπάθεια.

Κρύπτες της CIA σε όλη την επικράτεια

Η εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”, με συνεχόμενα πρωτοσέλιδα αποκαλύψεων, στέλνουν τους Έλληνες στα περίπτερα και την Ελληνική Βουλή σε κρίση! ΓΕΕΘΑ και CIA συμφωνούν στη δημιουργία κρυπτών και εκπαίδευσης των ΛΟΚ από Αμερικανούς. Οι αξιωματικοί συσκευάζουν κάσες με όπλα τα οποία τύλιγαν με αλουμινόχαρτα (!) και στη συνέχεια τα κιβώτια διαμοιράζονταν στις κρύπτες που είχαν σκαφτεί σε όλη την Ελλάδα. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν αναφορά για περίπου 100 επίσημες κρύπτες της CIA σε όλη την επικράτεια. Όλα τα στοιχεία πήγαιναν στο 2ο γραφείο μοιρών.

Για να μην προκληθεί θέμα με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι χειρισμοί ήταν πολύ προσεκτικοί και είχαν την έγκριση του τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου. Όταν ανέλαβε υπουργικό αξίωμα ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1964, ανακάλυψε έκπληκτος πως η ΚΥΠ υπέκλεπτε τις υπουργικές συζητήσεις σε καθημερινή βάση και παρέδιδε τα στοιχεία στη CIA. Απάλλαξε λοιπόν από τα καθήκοντά τους δύο υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της ΚΥΠ και προσπάθησε να τους αντικαταστήσει με πιο αξιόπιστους, τους οποίους διέταξε να διακόψουν κάθε συνεργασία με τη CIA.

Κατά την εξάρθρωση του δικτύου, δεκάδες κρύπτες δεν βρέθηκαν διότι με βάση τα σχέδια που υπήρχαν, η θέση τους είχε γνωστοποιηθεί προφορικά σε ορισμένους τοπικούς πυρηνάρχες, μερικοί εκ των οποίων δεν ζουν ή χάθηκε η επαφή. Κάθε μέλος των παραστρατιωτικών αυτών ομάδων, γνώριζε πού ήταν κρυμμένος ανάλογος οπλισμός, έτσι ώστε να είναι ικανό να κινητοποιείται σε ενδεδειγμένο σημείο, χωρίς διαταγές.

Αυτό που έσπειρε όμως ανατριχίλα ήταν η αναφορά του για το παρόν της “Προβιάς”: «Απ’ όσο μπορεί να εκτιμηθεί, το παραστρατιωτικό δίκτυο δεν διαλύθηκε ποτέ. Κάποιες άλλες κρύπτες οπλισμού βρέθηκαν λεηλατημένες. Για όλο το στρατιωτικό υλικό, όπως και για την ποσότητα των χρυσών λιρών, έγιναν σχετικά πρωτόκολλα και παραδόθηκαν στο ΓΕΣ. Η ακριβής προέλευση των χρημάτων δεν εντοπίστηκε, διαπιστώθηκε όμως πως το ποσό που βρέθηκε ήταν αυτό που αναφερόταν στα έγγραφα».

Ψήφισμα προέτρεπε επίσης να διεξαχθούν έρευνες από τις δικαστικές αρχές των χωρών στις οποίες δρούσαν αυτοί οι στρατοί, ώστε να αποκαλυφθεί ο τρόπος λειτουργίας τους και η πραγματική επέκτασή τους. Μέχρι σήμερα, μόνο η Ιταλία, η Ελβετία και το Βέλγιο έχουν διεξαγάγει. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέδωσε ένα ανακοινωθέν τον Ιανουάριο του 2006, που ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διέταξαν, υποστήριξαν ή εξουσιοδοτούσαν την τρομοκρατία από παραστρατιωτικές μονάδες. Όμως οι επιχειρήσεις “προβοκάτσιας” που χρηματοδοτήθηκαν από τις ΗΠΑ αποτελούν προϊόν σοβιετικής παραπληροφόρησης, με βάση έγγραφα που πλαστογραφούσαν οι Σοβιετικοί.

Σιωπή του αστικού πολιτικού συστήματος

Και αφού ο Τζούλιο Αντρεότι παραδέχτηκε την ύπαρξη του “Gladio” στην Ιταλία και ενώ ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης παραδέχτηκε την ύπαρξη της “Προβιάς”, κάτι το οποίο επιβεβαίωσε και ο Ανδρέας Παπανδρέου, επί της πρωθυπουργίας του οποίου εντοπίστηκε ο θύλακας στις Ειδικές Δυνάμεις, η λογική έλεγε πως θα βγουν στοιχεία στη δημοσιότητα. Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ ωστόσο, δεν ανέφεραν ποτέ ξανά το θέμα. Λες και άπαντες ήθελαν το θέμα να “θαφτεί” και να προχωρήσει η ζωή στο κοινοβούλιο σαν να μην συνέβη ποτέ το οτιδήποτε. Και αυτό έγινε.

Αργότερα, στοιχεία που ήλθαν στο φως της δημοσιότητας “φωτογράφισαν” τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες ως δημιουργούς του αντίστοιχου ιταλικού δικτύου με την επωνυμία “Gladio”. Στις αρχές Νοέμβρη του 1990, υπό το βάρος των αποκαλύψεων, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζούλιο Αντρεότι υποχρεώνεται να ομολογήσει στη Βουλή ότι «Από το 1950 οργανώθηκε μια παράνομη υπηρεσία πληροφοριών με τη βοήθεια της CIA και των Βρετανών πρακτόρων, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη ανατρεπτική δραστηριότητα ή επίθεση από μέρους των Σοβιετικών… Το δίκτυο παραμένει»!

Στη Γερμανία, το δίκτυο ονομάστηκε “Schwert”, δηλαδή “Ξίφος”. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1959 και στελεχώθηκε από την αντικομμουνιστική οργάνωση “Ένωση Γερμανικής Νεολαίας”, ενώ συμπεριέλαβε στις τάξεις του και πρώην Ναζί αξιωματικούς των SS. Η χρηματοδότησή του πραγματοποιείτο απευθείας από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Το 1990, ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Χανς Κλάιν αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι «Στη Γερμανία, όπως και στα άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, από τη δεκαετία του 1950 έχουν ληφθεί μέτρα για να διασφαλιστεί η ροή των πληροφοριών στις πιθανές περιοχές συγκρούσεων ύστερα από μια σοβιετική εισβολή».

Μετά, λοιπόν, από το έτος “σταθμό” για τις παγκόσμιες εξελίξεις, το 1985, και την άνοδο του Γκορμπατσώφ στην ηγεσία της ΕΣΣΔ, οι Αμερικανοί δεν είχαν πλέον κανέναν ενδοιασμό – παράλληλα με την αναστολή της λειτουργίας μιας σειράς πολυδάπανων στρατιωτικών βάσεων σε όλο τον κόσμο – να καταργήσουν και το πρόγραμμα αντάρτικου αντικομμουνιστικού πολέμου “Stay Behind”. Κατά συνέπεια, μέχρι το 1988 είχε πράγματι “ξηλωθεί” το δίκτυο της “Κόκκινης Προβιάς” στην Ελλάδα.