ΕΚΠΑ: Δεν είδαμε ακόμα τον κύριο σεισμό – Το καλό και το κακό σενάριο

Ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας αναφέρθηκε στα σενάρια που έχει κάνει η Πολιτεία για τους σεισμούς και την αντιμετώπιση του φαινομένου ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό, επισημαίνοντας πως στην περιοχή βρίσκεται οχηματαγωγό. Παράλληλα, ευχαρίστησε τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής και των Ενόπλων Δυνάμεων.

Ο κατολισθητικός κίνδυνος σε όλο το μήκος των πρανών της Καλντέρας είναι υψηλός, τόνισε στην ενημέρωση ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμης Λέκκας. Καταγράψαμε 5 περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση: Είναι οι περιοχές του Παλαιού Λιμένα των Φηρών, του λιμένα του Αθηνιού, του Αμμουδίου, της Αρμένης και της Θηρασιάς στον οικισμό Κόρφου. «Λαμβάνουμε μέτρα για να μειώσουμε τη διακινδύνευση».

Ο σεισμολόγος Ευθύμης Λέκκας από την πλευρά του μίλησε για το μοναδικό σεισμικό σύμπλεγμα της Σαντορίνης και επισήμανε τον υψηλό κίνδυνο κατολισθήσεων στο νησί. «Ο Αθηνιός είναι μια περιοχή υψηλής διακινδύνευσης, καθώς εκεί συγκεντρώνονται κάθε χρόνο 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι» είπε ο κ. Λέκκας, προσθέτοντας πως γίνονται έργα για να μειωθούν οι κίνδυνοι που εγκυμονούν. Παράλληλα, ανέφερε πως κίνδυνος κατολισθήσεων υπάρχει και στην περιοχή της Αρμένης.

“Yπαρκτό το σενάριο για σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ” δήλωσε προηγουμένως στο EΡΤΝews ο κ. Λέκκας εκτιμώντας ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού, που είχε δώσει τον σεισμό των 7,6 Ρίχτερ το 1956, δεν έχει ενεργοποιηθεί. “Αυτό το ρήγμα χρειάζεται χιλιάδες χρόνια για να ξαναγεμίσει ενέργεια. Έχουν περάσει μόλις 70 χρόνια από τον προηγούμενο σεισμό, συνεπώς αποκλείεται να ενεργοποιηθεί”, ανέφερε ο καθηγητής.

“Η αρχική εκτίμηση της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου ήταν ότι η σεισμική δραστηριότητα (σ.σ. στις Κυκλάδες) θα είναι ιδιαίτερα έντονη, και αυτό εξακολουθεί να ισχύει, παρά τις διακυμάνσεις που παρουσιάζει. Συνολικά, η δραστηριότητα παραμένει σε υψηλά επίπεδα”, δήλωσε ο κ. Λέκκας.

Όπως είπε “βλέπουμε μια σμηνοσειρά, δηλαδή σειρά σεισμών με μεγέθη έως 5 Ρίχτερ, που μπορεί να διαρκέσει μέρες ή εβδομάδες”. Σύμφωνα με τον καθηγητή αυτό που δεν ξέρουμε είναι το πώς λειτουργεί η φύση και κυρίως πως λειτουργεί κάτω από τη θάλασσα που δεν έχουμε άμεση οπτική επαφή. “Υπάρχουν δεκάδες ρήγματα μεταξύ της Αμοργού και της Σαντορίνης και σταδιακά ενεργοποιούνται το ένα ρήγμα μετά το άλλο” πρόσθεσε ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.

Σύμφωνα με ίδιο, υπάρχουν δύο βασικά σενάρια για την εξέλιξη της δραστηριότητας: Το ευνοϊκό σενάριο, κατά το οποίο η σεισμική δραστηριότητα θα κορυφωθεί με έναν σεισμό της τάξεως των 5,5 Ρίχτερ, χωρίς σοβαρές ζημιές. “Σε αυτή την περίπτωση, η κατάσταση θα αποκλιμακωθεί σταδιακά”, σημείωσε ο κ. Λέκκας. Και το ακραίο σενάριο, που προβλέπει σεισμό 6 – 6,2 Ρίχτερ. “Αν συμβεί αυτό, σίγουρα θα έχουμε κάποιες επιπτώσεις, γι’ αυτό έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα επιχειρησιακά μέτρα”, τόνισε.

Το ΕΚΠΑ για τους σεισμούς

Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για τους σεισμούς στην Σαντορίνη αναφέρει σε έκτακτη ανακοίνωση, η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ. Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, από τις 2 Φεβρουαρίου έως και τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου 2025, η σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού εντάθηκε ακόμη περισσότερο.

Επίσης μόνο στις στις 2 Φεβρουαρίου έγιναν πάνω από 1300 σεισμοί και στις 3 Φεβρουαρίου πάνω από 1.400. Συνολικά από τις 26 Ιανουαρίου έως το πρωί της 5ης Φεβρουαρίου έγιναν πάνω από 6.400 σεισμοί. Στις 2 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν 5 σεισμοί με 4,5 Ρίχτερ, στις 3 Φεβρουαρίου 7 σεισμοί και στις 4 Φεβρουαρίου 9 σεισμοί. Το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού ήταν 4,6 στις 2 Φεβρουαρίου, ενώ στις 3 και 4 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν τρεις σεισμοί με μεγέθη 4,9-5 Ρίχτερ και άλλοι τέσσερις με μέγεθος 4,8.

Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 2 Φεβρουαρίου ξεκίνησε συγκεντρωμένη περίπου στο μέσο της απόστασης Ανύδρου-Σαντορίνης, και στη συνέχεια μετανάστευσε στα ΒΑ προς την Άνυδρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα παρέμεινε συσσωρευμένη κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου, ενώ μικρές συστάδες σεισμών εκδηλώθηκαν και σε περιοχές δυτικά και βόρεια της Ανύδρου, σε αποστάσεις γενικά μικρότερες των 10 km από αυτήν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, στις 4 Φεβρουαρίου παρέμεινε στην περιοχή κυρίως δυτικά της Ανύδρου, αλλά εξαπλώθηκε και λίγο ανατολικότερα. Κατά την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου έως 4 Φεβρουαρίου, το άκρο της σεισμικά ενεργοποιημένης ζώνης φαίνεται να μετανάστευσε προς τα βορειοανατολικά με ταχύτητα ~4-5 χλμ/ημέρα (km/day) σε κατεύθυνση ~Β40°Α.

Από την ανάλυση με μέθοδο μηχανικής μάθησης φαίνεται κατά τη διάρκεια διαφόρων εξάρσεων, η μετανάστευση να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά περιοχές, καλύπτοντας μικρότερες αποστάσεις.

Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ η έως τώρα σεισμική δραστηριότητα στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού πιθανώς φέρει τα χαρακτηριστικά ενός σεισμικού σμήνους, καθώς δεν διακρίνεται κάποιος σεισμός με μέγεθος σαφώς μεγαλύτερο από όλους τους υπόλοιπους, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κύριος σεισμός.

Το χρονικό των σεισμών 

Στον ρυθμό των Ρίχτερ συνεχίζουν να “χορεύουν” Σαντορίνη, Ανάφη, Αμοργός και τα γύρω νησιά των Κυκλάδων. Οι σεισμοί είναι συνεχόμενοι και από το βράδυ της Τρίτης έως το πρωί της Τετάρτης (05.02.2025) δεν έχουν ξεπεράσει τα 4,3 Ρίχτερ. Οι κάτοικοι της Σαντορίνης και των υπόλοιπων νησιών των Κυκλάδων, δεν μπορούν να ησυχάσουν από τους αλλεπάλληλους σεισμούς. Ανά 5 με 10 λεπτά, η γη σείεται. Χαρακτηριστικά είναι τα δεδομένα που καταγράφει το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.

Στη 13:08 έγινε σεισμός 4,7 Ρίχτερ με επίκεντρο 16 χλμ. νότια της Αμοργού. Δύο λεπτά μετά καταγράφηκε σεισμός 4,8 Ρίχτερ, 17 χλμ. νοτιοδυτικά του ίδιου νησιού και μόλις 22 δευτερόλεπτα μετά έγινε νέα δόνηση μεγέθους 4,4 Ρίχτερ, 18 χλμ. νότια νοτιοδυτικά της Αμοργού.

Περίπου 16 λεπτά μετά, έγινε νέος ισχυρός σεισμός 4,4 Ρίχτερ και πάλι με επίκεντρο 18 χλμ. νοτιοδυτικά της Αμοργού. Επτά λεπτά μετά, το ρήγμα έδωσε νέα δόνηση και πάλι 4,5 Ρίχτερ 15 χλμ. νότια νοτιοδυτικά της Αστυπάλαιας και επίσης 7 λεπτά μετά έγινε νέος σεισμός 4,1 Ρίχτερ, 17 χλμ. νότια νοτιοδυτικά της Αμοργού. Ο σεισμός των 4,8 Ρίχτερ, είναι ο μεγαλύτερος που έχει γίνει από το βράδυ της Τρίτης.

Οι επιστήμονες για τους σεισμούς

«Οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται δονήσεις και το επόμενο χρονικό διάστημα, οπότε θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι. Η κατάσταση φαίνεται να πηγαίνει σε ένα καλύτερο σενάριο σε σχέση με τη σεισμική δραστηριότητα», είπε ο καθηγητής Σεισμολογίας Κώστας Παπαζάχος.

«Περιμένω τον κύριο σεισμό των 6 Ρίχτερ» δήλωσε το πρωί της Τετάρτης ο καθηγητής Σεισμολογίας και πρώην πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Δημήτρης Παπανικολάου, λέγοντας ότι ένας σεισμός 6 Ρίχτερ είναι 32 φορές μεγαλύτερος από έναν σεισμό 5 Ρίχτερ. «Έπρεπε να έχουμε σεβαστεί και να έχουμε προσέξει να μην χτίσουμε στα πρανή της καλντέρας. Έχουμε κατολισθήσεις με τους σεισμούς των 4 Ρίχτερ. Αν γίνει ο σεισμός των 6 ρίχτερ πιθανώς να αποκολληθούν μεγάλα κομμάτια και να έχουμε ανάλογες συνέπειες σε κτίσματα» συμπλήρωσε

Μια διαφορετική εκτίμηση σχετικά με την πορεία των σεισμών στη Σαντορίνη διατύπωσε το μεσημέρι της Τετάρτης ο σεισμολόγος, Άκης Τσελέντης, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει εκτόνωση του δυναμικού του ρήγματος με σεισμό 5 Ρίχτερ ή με πολλές δονήσεις 4 Ρίχτερ. Σύμφωνα με τον ίδιο «το φαινόμενο συνεχίζεται με προσεισμικά χαρακτηριστικά». Στην Σαντορίνη, λόγω της υψηλής επικινδυνότητας από τις συνεχόμενες σεισμικές δονήσεις, οι Αρχές έχουν κλείσει κάποια σοκάκια του νησιού με κορδέλες.

Πρώτες εκτιμήσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου από την ανάλυση των μετρήσεων δείχνουν ότι η θολότητα του νερού στο υδροθερμικό πεδίο στα 500 μέτρα βάθος και για τα πρώτα 100 μέτρα έχει αυξηθεί κατά 25%, λογικά λόγω της έντονης δραστηριότητας και της ανάδευσης ιζήματος. Θερμοκρασίες νερού που είχαν καταγραφεί μόνο κοντά στις καμινάδες του υδροθερμικού στα 500 μέτρα βάθος, την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν και στα 400μ βάθος.

Η Σαντορίνη βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού, καθώς οι τοπικές αρχές ανησυχούν για φαινόμενα κλοπών, μετά την αποχώρηση περίπου 11.000 κατοίκων που έχουν αφήσει κλειστά τα σπίτια τους. Οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν τεθεί σε επιφυλακή, με εντατικές περιπολίες και μπλόκα στους δρόμους, σε μια προσπάθεια να αποτραπούν ενδεχόμενες διαρρήξεις. Σύμφωνα με τα νεώτερα στοιχεία που συγκέντρωσε το protothema.gr, από το μεσημέρι της Κυριακής μέχρι το βράδυ της Τρίτης έχουν φύγει με πλοία από τη Σαντορίνη 7.200 επιβάτες και 1.276 ΙΧ.