Ποιος κερδίζει τελικά από τη μείωση των λιμενικών τελών;

Πρώτον, μειώνεται για ένα χρόνο (από 1.5.2025) κατά 50% «το ειδικό ανταποδοτικό τέλος χρήσεως λιμένα», που χρεώνεται στον επιβάτη με την έκδοση του εισιτηρίου Σε αυτό το σημείο να πούμε, ότι αυτό το τέλος για τα δημοτικά λιμενικά ταμεία ανέρχεται στο 2,5% του ναύλου του επιβάτη για εισιτήριο μιας διαδρομής ένα νησί π.χ. για Πειραιά.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι για ένα εισιτήριο, που ο καθαρός ναύλος (σ.σ. η τελική τιμή διαμορφώνεται με τέλη υπέρ τρίτων, όπως ο ΦΠΑ κ.α) είναι 24,06 ευρώ το τέλος είναι 0,60€ και με το ΦΠΑ διαμορφώνεται σε 0,68 €, δηλαδή η έκπτωση θα «ελαφρύνει» το εισιτήριο περίπου κατά 34 λεπτά!

Πληροφορίες αναφέρουν ότι από τον Πειραιά το αντίστοιχο τέλος, που καθορίζεται αποκλειστικά από την εταιρεία μετά την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ ανέρχεται σε 0,65 λεπτά ανά επιβάτη και 1,10 € για κάθε ΙΧ. Αντίστοιχα από το Ηράκλειο το τέλος ανά επιβάτη ανέρχεται στο 3% του ναύλου. Όπως θα δούμε, για αυτά τα λιμάνια, που έχουν ιδιωτικοποιηθεί, δεν είναι υποχρεωτική η έκπτωση. Εάν θα την κάνουν θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων τους. Επίσης, εξαιρούνται τα πλοία γραμμών εξωτερικού, πχ Πάτρας-Ιταλίας και τα κρουαζιερόπλοια.

Δεύτερον, μειώνονται για ένα χρόνο κατά 50% τα δικαιώματα προσόρμισης, παραβολής, πρυμνοδέτησης και ελλιμενισμού των επιβατηγών πλοίων. Αυτό δεν αφορά τον επιβάτη. Είναι μια παροχή προς τις ακτοπλοϊκές εταιρείες, χωρίς δέσμευση από αυτές να μετακυλίσει η έκπτωση στον επιβάτη. Σημειωτέων ότι ούτε αυτή η απόφαση έχει οριζόντια εφαρμογή για τα λιμάνια.

Συγκεκριμένα, είναι υποχρεωτική για τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, τα οποία θα έχουν σημαντική απώλεια εσόδων και ήδη διατυπώνονται προβληματισμοί για αυτό το ενδεχόμενο. Τυπικά, δεν είναι δεσμευτική για λιμάνια, που έχουν μετατραπεί σε Ανώνυμες Εταιρείες αλλά η πλειοψηφία των μετοχών παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο, όπως είναι π.χ. η Ραφήνα, ο Βόλος. το Λαύριο, η Κέρκυρα κ.α.. Οι αποφάσεις θα ληφθούν από τις διορισμένες Διοικήσεις, οπότε δεν αναμένονται εκπλήξεις.

Το Πράσινο Ταμείο 

Εκεί, που ο πρώτος και τελευταίος λόγος ανήκει στα Διοικητικά Συμβούλια των Εταιρειών είναι τα λιμάνια, που έχουν ιδιωτικοποιηθεί όπως ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Ηγουμενίτσα. Ως αντιστάθμισμα η κυβέρνηση θεσμοθετεί τη δυνατότητα να δοθούν στα λιμάνια αποζημιώσεις, αντίστοιχες των απωλειών τους, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών εφόσον κάνουν τις εκπτώσεις.

Τα χρήματα προβλέπεται να δοθούν από το Πράσινο Ταμείο με σκοπό να χρησιμοποιηθούν «για δράσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης στους λιμένες» Πάντως, μέχρι τώρα, δεν υπάρχει εκτίμηση του συνολικού κόστους, όπως προκύπτει από την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που συνοδεύει τη τροπολογία και φυσικά του ύψους της επιχορήγησης του κάθε λιμανιού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σκοπός του Πράσινου Ταμείου, που συγκεντρώνονται χρήματα από πρόστιμα για ρυπάνσεις κ.λπ είναι να διατίθενται κονδύλια για την αντιμετώπιση ρυπάνσεων στη θάλασσα και την αποκατάσταση ακτών. Με την ίδια τροπολογία προστέθηκε στους σκοπούς του Ταμείου «η περιβαλλοντική αναβάθμιση των λιμένων με δικαιούχους τους Φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης των λιμένων ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος». Με δύο λόγια, ανοίγει «παράθυρο» για χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο ακόμα και των ιδιωτικών λιμανιών για έργα «περιβαλλοντικής αναβάθμισης», χωρίς αυτά να προσδιορίζονται.

Οι ωφελημένοι

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η επίδραση των μέτρων στις τιμές των εισιτηρίων είναι αβέβαιη. Κατά συνέπεια παραμένει ερωτηματικό ποια θα είναι το όφελος των επιβατών. Δυνητικά ωφελημένοι από αυτή την υπόθεση είναι οι φορείς εκμετάλλευσης λιμένων, ιδιωτικοί και δημοτικοί, για τους οποίους ανοίγει “παράθυρο” για να παίρνουν χρήματα από το Πράσινο Ταμείο για λιμενικά έργα.

Άμεσα ωφελημένες είναι οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, οι οποίες κερδίζουν μια “γερή” έκπτωση στα τέλη προσόρμισης, παραβολής, πρυμνοδέτησης και ελλιμενισμού των επιβατηγών πλοίων, χωρίς καμία δέσμευση, όχι πως θα μειώσουν τα εισιτήρια, άλλα ούτε καν ότι δεν θα προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις.

Ως επίλογο μπορούμε να πούμε ότι η διαμόρφωση των τιμών των εισιτηρίων στο πλοίο δεν θα καθοριστεί από αυτές τις κινήσεις της κυβέρνησης. Θα κριθεί από τις τιμές των καυσίμων, που ευτυχώς ακόμα διατηρούνται χαμηλά….