Τι προβλέπει το αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία – Τραμπ: Κανείς δεν παίζει μαζί μου
18/04/2025
Δημοσίευμα του Bloomberg αποκαλύπτει ένα αμερικανικό προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας που μεταξύ άλλων προβλέπει την κατάπαυση του πυρός και μερική αποκλιμάκωση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων προσπαθειών για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν χθες στη Γαλλία και συμμετείχαν αξιωματούχοι από ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ουκρανία.
Επιπλέον υπήρξε συνάντηση και μεταξύ του Εμμανουέλ Μακρόν και του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα η πρόταση των ΗΠΑ περιλαμβάνει πάγωμα της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας και τις ρωσικές δυνάμεις να παραμένουν στις κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές, ενώ παραμένει στο τραπέζι και το αίτημα ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Το δημοσίευμα τονίζει πως το σχέδιο αυτό δεν ισοδυναμεί με μια οριστική συμφωνία ειρήνης, ενώ επισημαίνεται πως καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα αναγνωρίσει επίσημα την κυριαρχία της Μόσχας στις κατεχόμενες περιοχές. Παράλληλα, η εφαρμογή του σχεδίου εξαρτάται πλήρως από τη βούληση του Κρεμλίνου να σταματήσει τις εχθροπραξίες.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σχολιάζοντας το σχέδιο, εξέφρασε την ενόχλησή του για τις δηλώσεις Γουίτκοφ, τονίζοντας ότι ο Αμερικανός απεσταλμένος «δεν έχει εντολή να διαπραγματεύεται για ουκρανικά εδάφη». «Δεν συζητάμε εδάφη μέχρι να υπάρξει κατάπαυση του πυρός», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Τα ουκρανικά εδάφη ανήκουν στον λαό μας». Η ουκρανική κυβέρνηση –σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg– έχει ήδη δεχθεί το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός, αλλά επιμένει πως η Μόσχα πρέπει πρώτα να συμφωνήσει σε αυτή τη βάση πριν προχωρήσει οποιαδήποτε άλλη συζήτηση. Η ουκρανική αντιπροσωπεία στο Παρίσι επικεντρώθηκε κυρίως στις διαδικασίες παρακολούθησης της εκεχειρίας και στη συγκρότηση ενδεχόμενης ειρηνευτικής δύναμης.
Δηλώσεις Τραμπ
Με το ενδεχόμενο αποχώρησης των ΗΠΑ από την ειρηνευτική προσπάθεια για τον πόλεμο στην Ουκρανία απείλησε ο Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνοντας ότι ένα τέτοιο σενάριο δεν αποκλείεται, εάν δεν υπάρξει ενθουσιασμός τόσο από τη Ρωσία, όσο και από την Ουκρανία. Οι δηλώσεις του έρχονται λίγο μετά την ανάλογη τοποθέτηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να ξεκαθαρίζει ότι «κανείς δεν μπορεί να παίξει μαζί μου».
Ο Τραμπ έκανε τις δηλώσεις σε δημοσιογράφους, κατά την τελετή ορκωμοσίας του Μεχμέτ Οζ, ο οποίος ανέλαβε επίσημα καθήκοντα ως διευθυντής των Κέντρων Medicare και Medicaid Services, που παρέχουν υπηρεσίες Υγείας σε ηλικιωμένους και ευπαθείς ομάδες. Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ειρηνευτικής συμφωνίας ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, ο Τραμπ δήλωσε: «Θα το ολοκληρώσουμε, ιδανικά. Αν για κάποιον λόγο ένα από τα δύο μέρη το κάνει πολύ δύσκολο… τότε απλώς θα το προσπεράσουμε. Ελπίζω να μη χρειαστεί να το κάνουμε αυτό». Πάντως, δεν αποκλείει να υπάρξει λύση. «Υπάρχει μια καλή πιθανότητα να λύσουμε το πρόβλημα», είπε χαρακτηριστικά.
Νωρίτερα, ερωτηθείς από δημοσιογράφο εάν έχει την αίσθηση ότι η Ρωσία «παίζει μαζί του», τόνισε πως έχει ζήσει μια ζωή γεμάτη διαπραγματεύσεις και πως είναι σε θέση να καταλαβαίνει πότε κάποιος προσπαθεί να τον εξαπατήσει, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Όλη μου η ζωή ήταν μία μεγάλη διαπραγμάτευση. Μπορώ να καταλάβω πότε κάποιος “παίζει” μαζί μου». Απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους, δήλωσε ότι χρειάζεται να δει ενθουσιασμό από τις δύο πλευρές, προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. «Νομίζω ότι βλέπω αυτόν τον ενθουσιασμό. Νομίζω ότι τον βλέπω και από τις δύο πλευρές» και κατέληξε: «Κανείς δεν παίζει μαζί μου».
ΗΠΑ: Πίεση για συμφωνία
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε προηγουμένως, πως η Ουάσινγκτον δεν σκοπεύει να συνεχίσει την ειρηνευτική της προσπάθεια για «εβδομάδες ή μήνες» αν δεν υπάρξει ταχεία πρόοδος. «Πρέπει να διαπιστώσουμε άμεσα —εννοώ σε μερικές ημέρες— αν αυτή η διαδικασία μπορεί να αποδώσει. Αν όχι, έχουμε άλλες προτεραιότητες», δήλωσε. Αντίθετα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος από τη Ρώμη, δηλώνοντας ότι πιστεύει πως υπάρχουν προοπτικές για τον τερματισμό του πολέμου. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ έχουν καταθέσει επίσημα σε όλους τους εμπλεκόμενους ένα «πλαίσιο ανθεκτικής και διαρκούς ειρήνης». Δεν διευκρινίστηκε εάν η εφαρμογή του σχεδίου θα συνδεθεί με σταδιακή άρση των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα ευαίσθητο για τους Ευρωπαίους εταίρους, καθώς απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Η Μόσχα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ζητά σε αντάλλαγμα για μια εκεχειρία την άρση των κυρώσεων και τον τερματισμό της αποστολής όπλων στην Ουκρανία. Παράλληλα, ζητά την αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας και των τεσσάρων περιοχών Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνας. Σε συνέντευξή του στο Fox News, ο Γουίτκοφ μίλησε για συμφωνία που «στρέφεται γύρω από πέντε περιοχές», χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες. Η Ρωσία συνέχισε τις επιθέσεις της μέσα στην εβδομάδα, με πυραύλους να πλήττουν την πόλη Σούμι, σκοτώνοντας τουλάχιστον 35 ανθρώπους. Επίσης, την Παρασκευή έληξε μονομερώς η ρωσική εκεχειρία για ενεργειακές υποδομές, ενώ δεν έγινε δεκτό αίτημα για προσωρινή παύση των εχθροπραξιών στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν συγκρατημένη αισιοδοξία και χαρακτήρισαν τις συνομιλίες του Παρισιού εποικοδομητικές. Παράλληλα, αναζητούν τρόπους ενίσχυσης των δεσμεύσεών τους απέναντι στην Ουκρανία μετά τον πόλεμο. Μεταξύ αυτών, η πρόταση για δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης “καθησυχασμού” (reassurance force) στην Ουκρανία και ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών της στο πλαίσιο εγγυήσεων ασφαλείας. Η ελπίδα Παρισιού και Λονδίνου είναι ότι μέσω αυτών των πρωτοβουλιών θα πείσουν την Ουάσινγκτον να παράσχει την απαραίτητη πολιτική και στρατηγική στήριξη για ένα βιώσιμο μεταπολεμικό πλαίσιο ασφαλείας στην Ουκρανία.
Η συμφωνία για τα ορυκτά
Η βρετανική εφημερίδα Guardian αποκάλυψε το προσχέδιο του μνημονίου κατανόησης που αναμένεται να υπογραφεί την ερχόμενη εβδομάδα μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας, με στόχο τη συνεργασία στον τομέα των στρατηγικών ορυκτών. Η εξέλιξη έρχεται λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης της Ουκρανίας για την υπογραφή μνημονίου προθέσεων για τα ορυκτά με τις ΗΠΑ. Όπως ανέφερε χθες η Ουκρανή υπουργός Οικονομίας, Γιούλια Σβιριτένκο, η τελική συμφωνία θα περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν την ελπίδα πως η συμφωνία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη της επόμενης εβδομάδας. Το προσχέδιο αναγνωρίζει τη «σημαντική χρηματοδοτική και υλική στήριξη» που έχει προσφέρει η Ουάσινγκτον στο Κίεβο από το 2022. Ωστόσο, αποφεύγει να διευκρινίσει αν τα μελλοντικά κέρδη από τις επενδύσεις θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.