Όταν η εκδίκηση φοράει καπέλο MAGA!

Πάνω απ’ όλα, ο Τραμπ φαίνεται να τρέφει οργή προς ανθρώπους που, κατά τη φαντασία του, νομίζουν ότι είναι πιο έξυπνοι ή ανώτεροί του. Ο ίδιος, μαζί με το κίνημα που ηγείται, αποτελούμενο από άτομα που διακατέχονται από παρόμοια οργή, επιδιώκουν εκδίκηση. Εναντίον ποιων;

Απεχθάνονται την πολιτική ορθότητα και τη σκέψη. Λίγους μόλις μήνες μετά την επιστροφή του στο προσκήνιο, είναι σαφές πως οι υποστηρικτές του MAGA θέλουν εκδίκηση, όχι μόνο από πολιτικούς αντιπάλους, αλλά από όλους όσους θεωρούν ελίτ, μια ομάδα που, όπως τη βλέπουν, δεν περιλαμβάνει τους δισεκατομμυριούχους, αλλά περιλαμβάνει καθηγητές πανεπιστημίου, επιστήμονες και ειδικούς κάθε λογής.

Δεν πέρασε μεγάλο διάστημα, για να περάσουν από τις εκκαθαρίσεις υπηρεσιών από πολιτικές ισότητας και διαφορετικότητας (DEI), στον έλεγχο του περιεχομένου ιατρικών επιστημονικών περιοδικών. Η όλη κατάσταση είναι κακή, αλλά όχι υπολογισμένη. Δηλαδή, δεν πρόκειται για κάποια συνειδητή πολιτική στρατηγική με σαφή τελικό στόχο. Είναι μια ενστικτώδης αντίδραση από ανθρώπους που, όπως λέει ο Τόμας Έντσαλ, είναι εθισμένοι στην εκδίκηση. Ό,τι χειρότερο δηλαδή.

Ένα μοντέλο του τι συμβαίνει στην Αμερική, θα ταίριαζε με την Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο στην Κίνα. Μα, θα πει κανείς, ο Μάο ήταν τέρμα Αριστερά ενώ η Αμερική σήμερα κυβερνάται από την άκρα Δεξιά. Ε και; Πιστεύω στη θεωρία του πετάλου (horseshoe theory), που λέει ότι τα άκρα της Αριστεράς και της Δεξιάς μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους, παρά με το κέντρο.

Για παράδειγμα, στη Βρετανία υπάρχει ένα κομμάτι της Άκρας Αριστεράς, που δεν έχει αντίστοιχο στις ΗΠΑ και κάποιες από τις απόψεις του, όπως αυτές για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, μοιάζουν πολύ με τις απόψεις των τραμπιστών του MAGA. Και στις ΗΠΑ, ορισμένοι αριστεροί σχολιαστές έχουν ουσιαστικά γίνει εκπρόσωποι της τεχνοκρατικής Δεξιάς της Silicon Valley.

MAGA και Πολιτιστική Επανάσταση

Αν ψάξει κάποιος την αναλογία μεταξύ του MAGA και της Πολιτιστικής Επανάστασης, θα βρει ομοιότητες. Οι μαοϊστές έστελναν τους δασκάλους στα χωράφια. Οι τραμπικοί συζητούν να στείλουν τους δημόσιους υπαλλήλους στα εργοστάσια. Η Πολιτιστική Επανάσταση ήταν, φυσικά, καταστροφή για την Κίνα. Προκάλεσε τεράστιο πόνο στα θύματά της και κατέστρεψε την οικονομία. Αλλά οι μαοϊστές δεν νοιάζονταν. Η ιδεοληψία ήταν η προτεραιότητά τους, αδιαφορώντας για το ΑΕΠ.

Το ίδιο και οι τραμπικοί. Το όργιό τους, αν δεν ανακοπεί, θα έχει καταστροφικές, οικονομικές συνέπειες, οι οποίες ήδη άρχισαν να φαίνονται. Αυτή τη στιγμή εστιάζουμε στους δασμούς, αλλά η υπονόμευση της ανώτατης εκπαίδευσης και η παραλυσία της επιστημονικής έρευνας, θα έχουν τελικά ακόμη μεγαλύτερο κόστος. Όμως, ουδείς περιμένει να νοιαστούν, ούτε καν να το αναγνωρίσουν. Ο Τραμπ ήδη έχει δηλώσει ότι ο πληθωρισμός που όλοι βλέπουν με τα μάτια τους είναι… fake news!

Υπάρχει, ωστόσο, μία μεγάλη διαφορά μεταξύ του Μάο του 1966 και του Τραμπ του 2025: ο Τραμπ, πιθανότατα, δεν κρατά τα χαρτιά στα χέρια του. Μέχρι πριν λίγες εβδομάδες, καθώς ο ένας μετά τον άλλο οι θεσμοί υποχωρούσαν στις απαιτήσεις του, ήταν δύσκολο να αποφύγει κανείς το αποπνικτικό αίσθημα ότι η αμερικανική κοινωνία των πολιτών θα κατέρρεε χωρίς μάχη. Όμως, ο Τραμπ και το κίνημά του καθοδηγούνται από ένστικτα, όχι στρατηγική. Και το παρατραβάνε.

Με διαφορετικούς τρόπους, η μεταγωγή αθώων σε γκουλάγκ στο Ελ Σαλβαδόρ (δεν είναι απέλαση) και η επίθεση στο Χάρβαρντ φαίνεται πως έκαναν κάποιους να σκληρύνουν τη στάση τους. Και η κατακρύλα της οικονομικής του πολιτικής έχει αποξενώσει επιχειρηματίες, που μέχρι πρότινος ήταν πρόθυμοι να λειτουργήσουν ως χρήσιμοι ηλίθιοι.