Η “Σαγήνη του αλλόκοτου” επιστρέφει στην Εθνική Πινακοθήκη…

Ήταν η έκθεση που προκάλεσε το δημοσιογραφικό, κοινωνικό, εικαστικό κι όχι μόνο, ενδιαφέρον μετά την επίθεση που δέχθηκαν έργα καλλιτέχνη από βουλευτή της “Νίκης” που διαγράφηκε πρόσφατα, ότι γελοιοποιούν και προσβάλουν τα χριστιανικά σύμβολα, τα θρησκευτικά ειωθότα αλλά και κυρίως την εμμονή του ότι θα το ξανακάνε…

Τα έργα αποκαταστάθηκαν και ξαναμπήκαν στον χώρο τους ενώ λήφθηκαν μέτρα ασφαλείας, τοποθετήθηκε συναγερμός που ενεργοποιείται αν κάποιος τα πλησιάζει, προστατευτικά πλέξιγκλας σε αυτά κι άλλα έργα μετά τις απειλές για βανδαλισμούς θα πει η κ. Τσιάρα προκειμένου να μη ξανασυμβούν τέτοιες ενέργειες και να προληφθούν ανάλογες συμπεριφορές.

Χθες η διευθύντρια της πινακοθήκης υποδέχθηκε το κοινό,-υπήρχε ελεύθερη είσοδος στην προγραμματισμένη αυτή ξενάγηση- αν και ήταν μόνο 13 άτομα μιλώντας τους για την προσέγγιση των συμμετεχόντων στην ενότητα αυτής της ιδιαίτερης έκθεσης που διευρύνει την σκέψη κι επιβεβαιώνει οπτικές και συνθέσεις που δεκαετίες πριν ήδη εξέφρασαν με τα έργα τους μεγάλοι καταξιωμένοι καλλιτέχνες. Στάθηκε σε όλα τα έργα που παρουσιάζονται ένα προς ένα, συστήνοντας τους δημιουργούς τους και ερμηνεύοντας την οπτική τους τον ανθρωπομορφισμό, τον βιομορφισμό όπως αναδύεται με τον αισθησιασμό του έρωτα τα υβριδικά στοιχεία και την γοητεία που ασκούν.

Αναφερόμενη στο έργο του Γαίτη που εκτίθεται και παραπέμπει στην αρχή της δεκαετίας του ’60 αποτυπώνεται, όπως ανέφερε, ανάγλυφα η επινόηση να εξελίξει ερπετά έντομα, μυρμήγκια με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, αλλόκοτες μορφές που πραγματοποιούνται στα πρωτοεμφανιζόμενα ανθρωπάκια του. “Είναι αυτή η δεκαετία η πιο γοητευτική, όπου γονιμοποιεί νέα πράγματα, εναγκαλίζονται το υβριδικό και το αλλόκοτο με μια παιγνιώδη διάσταση, είναι η χρονιά που γίνεται πατέρας και με αυτή τη σχέση με το παιδί του, βλέπει τον κόσμο με άλλα μάτια, δίχως τρομερή επεξεργασία, όμως με έντονες χρωματικές ζώνες, με ιδιαίτερη ζωγραφική διέγερση θα πει.

Τα έργα του καταξιωμένου Άγγελου Αντωνοπούλου, όπου δηλώνει ερευνητής κι εφευρέτης, καταλυτικά παρόντα ήταν αφορμή για εξειδικευμένη αναφορά όπως το μπουκέτο με τον Καβάφη στην είσοδο της έκθεσης, ενώ αναφορά έγινε στον Φίλιππο Τσιτσόπουλος πραγματεύεται συστηματικά την σχέση της αυθεντικής ταυτότητας με την επιτελεστική, διευρύνοντας το σύγχρονο αποτύπωμα των παραστατικών τεχνών. Αξιοποιεί την εκφραστικότητα του ποιητικού λόγου και των εικαστικών αναπαραστάσεων και δημιουργεί με το σώμα το πρόσωπο με φυτά, λαχανικά κι άλλα στοιχεία την δική του περφόρμερ επικοινωνία.

Στην ομαδική αυτή έκθεση υπενθυμίζεται ότι περιλαμβάνονται έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες ο καθένας, έργα που εναγκαλίζονται και εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό, και το γκροτέσκο για να μας θυμίσουν ότι η τέχνη επαναλαμβάνεται. Υπάρχουν ουσιαστικές αναφορές στο παρελθόν όπως το ξύλινο ερμάριο που εκτίθεται στο χώρο και ανήκει στην συλλογή του Οδυσσέα Φωκά, ζωγραφου-συντηρητή υπαλλήλου της Πινακοθήκης που άφησε ως κληροδότημα πολύτιμα αντικείμενα που μιλούν για το δικό τους ιστορικό παρελθόν.

Στοιχεία που υιοθετούνται και σήμερα ενώ ήδη υπάρχουν με τα στοιχεία της φύσης, μορφές άγριες, με γκριμάτσες και μοτίβα που αποκαλύπτουν πως επικοινωνούν οι εποχές με την δική τους διαπολιτισμική πολυμορφία κάτι που αποκαλύπτεται πολύ χαρακτηριστικά στον διάκοσμο του συγκεκριμένου επίπλου που εκτίθεται στο χώρο.

Τα έργα του Χ. Κατσαδιώτη

Τα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη όπως ή αν φυσικό μονοπώλησαν το ενδιαφέρον και στην ημερίδα που προηγήθηκε, κι όπως ανέφερε η διευθύντρια της Πινακοθήκης, αποκαλύπτουν ένα καλλιτέχνη δημιουργικά ευφάνταστο, επινοητικό που συνδυάζει χαρακτική, animation, με στοιχεία ποπ κουλτούρας, που αντλεί εικονογραφικούς τύπους από την θρησκευτική τέχνη για να δημιουργήσει όχι προφανώς λατρευτικές εικόνες άλλα σύγχρονα έργα τέχνης όπου ενσωματώνουν στοιχεία της παραμόρφωσης, αγγίζοντας το προσωπικό ψυχικό πορτρέτο που έχει ο καθένας μέσα του. Πολύ ενδιαφέρουσες οι παρουσιάσεις και των υπολοίπων έργων πήλινων γλυπτών, ζωγραφικών έργων.

Εξάλλου όπως υποστηρίζει η Συραγώ Τσιάρα από την ανάληψη των καθηκόντων της εδώ και 2.5 χρόνια η Πινακοθήκη πρέπει να είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που να απευθύνεται σε όλους, με εκθέσεις που προκαλούν σκέψη και συνδέουν το παρελθόν με το παρόν, έργα με πολυπρισματική ερμηνεία που υπακούουν σε αρχές καλλιτεχνικές, ερευνητικές, εκπαιδευτικές, υπηρετούν την διεύρυνση του καλλιτεχνικού στοχασμού, επικοινωνούν με τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης.

Ημερίδα τοποθετήσεων για την έκθεση

Προηγήθηκε η ημερίδα που προκάλεσε ευρύτατη επιστημονική συζήτηση σε περιβάλλον νηφαλιότητας και δημοκρατίας, περί τέχνης, θρησκείας και βλασφημίας, το ποσό διακριτά είναι τα όρια τους, η ελευθερία της έκφρασης, με τη συμμετοχή θεωρητικών της τέχνης, νομικών, Θεολόγων, ειδικών επιστημόνων αλλά και εκκλησιαστικού ιερέα, με την ένταση και λεκτική ακρότητα που όμως ξεπεράστηκε στην ολοκλήρωση της εκδήλωσης από το δικηγόρο του βουλευτή που βανδάλισε τα έργα.

Η διευθύντρια της Πινακοθήκης καθόρισε το πλαίσιο των περιοδικών εκθέσεων που λαμβάνονται με σύμφωνη γνώμη, με εσωτερική ομόνοια διεύθυνσης, προσωπικού, διοίκησης και τόνισε ότι η επίκαιρο ποίηση και βελτιστοποίηση των μέτρων προστασίας έγινε άμεσα, όπως και η προσφυγή σε όλες τις νομικές ενέργειες για την απονομή δικαιοσύνης για την επίθεση που δέχθηκε η Πινακοθήκη. Επικαλέστηκε την 16σελιδη αναφορά που απέστειλε στην Βουλή όταν τέθηκε θέμα με σχετική ερώτηση και ευχαρίστησε την υπουργό πολιτισμού κ. Μενδώνη για την στήριξη της.

Αναφορές φυσικά έγιναν σε εποχές λογοκρισίας, στο διεθνές στάτους, όρθωσαν ένα λόγο που αξίζει κάποιος να τον γνωρίσει. Ήδη στο youtube στην ιστοσελίδα της Εθνικής Πινακοθήκης υπάρχει όλη η ημερίδα που σίγουρα κάποιος που ενδιαφέρεται μπορεί να την παρακολουθήσει και να δει στην πράξη την δημοκρατική αντιμετώπιση καλλιτεχνικών ακροτήτων επί του πεδίου, φαινόμενα κατευθυνόμενης πόλωσης της κοινωνίας, την δυσδιάκριτη αναφορά του ευμορφου και του δύσμορφου και την όσμωση ιδεών και προτάσεων που στην Ελλάδα φθάνουν με καθυστέρηση αλλά καταφθάνουν. Πολύ αξιόλογες εισηγήσεις ανθρώπων της τέχνης πού ο λόγος τους ελκυστικός διευρύνει την σκέψη.

Η έκθεση “Σαγήνη του αλλόκοτου” θα παραμείνει στο χώρο της Πινακοθήκης έως 30 Σεπτεμβρίου 2025.