Τα τουρκικά ΜΜΕ εναντίον των ελληνικών θαλασσίων πάρκων
16/06/2025
Σύμφωνα με τον πρώην Τούρκο διπλωμάτη και αναλυτή Tugay Uluçevik, το σχέδιο της Ελλάδας για τη δημιουργία Θαλάσσιου Πάρκου στο Αιγαίο, αν και δεν συνιστά de jure κυριαρχικό δικαίωμα, επεκτείνει de facto την επιρροή της σε βάρος της Τουρκίας.
Κατά την παρέμβασή του στην 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια στις 9 Ιουνίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα θα ξεκινήσει εντός Ιουνίου τη νομική διαδικασία για τη δημιουργία δύο πρώτων εθνικών θαλάσσιων πάρκων – ένα στο Ιόνιο και ένα στις Νότιες Κυκλάδες του Αιγαίου.
Μεταξύ άλλων, είπε: «Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι η Ελλάδα κάνει ένα σημαντικό βήμα για την προστασία της θάλασσας. Μέχρι το τέλος του μήνα θα ξεκινήσουμε τη νομική διαδικασία για τη σύσταση δύο νέων εθνικών θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και στις Νότιες Κυκλάδες. Θα ακολουθήσουν και άλλα. Με τα νέα αυτά πάρκα, θα υπερβούμε κατά πολύ τον στόχο “30×30” της δεκαετίας, αυξάνοντας την προστασία στο 30% των χωρικών μας υδάτων πολύ πριν το 2030. Σε όλα αυτά τα πάρκα θα απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατα και θα ληφθούν αυστηρά μέτρα ώστε να μην πρόκειται για ‘πάρκα μόνο στα χαρτιά’».
Η απάντηση της Τουρκίας: «Δεν έχει νομικό αποτέλεσμα»
Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα είχε ήδη προαναγγείλει τη δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων (ένα στο Αιγαίο και ένα στο Ιόνιο) κατά τη Διάσκεψη «Οι Ωκεανοί μας» που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 16-17 Απριλίου 2024.
Η Άγκυρα είχε τότε αντιδράσει έντονα, με το τουρκικό ΥΠΕΞ να εκδίδει ανακοίνωση στις 9 Απριλίου, με την οποία καλούσε την Αθήνα: «να μην χρησιμοποιεί ζητήματα όπως η αμφισβητούμενη κυριότητα σε νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου που δεν έχουν παραχωρηθεί στην Ελλάδα με διεθνείς συνθήκες, στο πλαίσιο της δικής της πολιτικής ατζέντας. Συνιστούμε στην Ελλάδα να μην εργαλειοποιεί προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος για πολιτικά οφέλη. Τονίζουμε εκ νέου ότι, τα εν λόγω Θαλάσσια Πάρκα δεν έχουν καμία νομική επίπτωση ως προς τις διμερείς διαφορές στο Αιγαίο».
Το μήνυμα του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας
Πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας σχολίασαν επίσης το θέμα, αναφέροντας ότι η Τουρκία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και παραμένει σε επαγρύπνηση, «προκειμένου να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στο Αιγαίο και να αποτρέψει κάθε μονομερή προσπάθεια επιβολής τετελεσμένων από την Ελλάδα».
Παρά τις τουρκικές προειδοποιήσεις, ο Μητσοτάκης, μιλώντας στην ίδια Διάσκεψη του Απριλίου στην Αθήνα, είχε αναφέρει:
«Θα δημιουργήσουμε δύο επιπλέον εθνικά θαλάσσια πάρκα, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο, αυξάνοντας κατά 80% τις προστατευόμενες περιοχές και καλύπτοντας περίπου το ένα τρίτο των χωρικών μας υδάτων».
Δεν δημιουργεί κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά…
Ο ίδιος αρθρογράφος παλαιότερα είχε επισημάνει πως η δημιουργία θαλάσσιου πάρκου, αν και δεν παράγει κυριαρχικά δικαιώματα, ωστόσο οδηγεί σε επέκταση της ελληνικής επιρροής στο Αιγαίο και περιορισμό των τουρκικών κινήσεων στην περιοχή.
Υποστηρίζει επίσης ότι πρόκειται για μια δοκιμαστική κίνηση που ενδέχεται να υποδηλώνει πρόθεση της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πέραν των 6 ναυτικών μιλίων, κάτι που η Τουρκία έχει διακηρύξει ότι συνιστά «casus belli».
Πρόωρη η αισιοδοξία για τις διμερείς σχέσεις
Παρά τις δηλώσεις περί βελτίωσης του κλίματος τα τελευταία δύο χρόνια, ο Ουλουτσεβίκ, επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει καμία ουσιαστική κίνηση που να αποδεικνύει εμπράκτως πρόθεση προσέγγισης. Αντιθέτως, σημειώνει, ότι σε πολλές ενέργειες και δηλώσεις αποτυπώνεται μια «προκλητική και προπετής στάση» απέναντι στην Τουρκία.
Επιπλέον, τονίζει ότι παρά τις προσδοκίες για πραγματοποίηση της 6ης Συνόδου Υψηλού Επιπέδου Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών στις αρχές του 2025, η σύνοδος αυτή δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί επισήμως – μολονότι ήδη βρισκόμαστε στα μέσα Ιουνίου.
Τα ευρωπαϊκά κονδύλια άμυνας
Ο Uluçevik καταγγέλλει επίσης ότι η Ελλάδα φέρεται να απειλεί με βέτο τη συμμετοχή της Τουρκίας στα αμυντικά χρηματοδοτικά σχήματα της ΕΕ ύψους 150 δισ. ευρώ, αν η Άγκυρα δεν αλλάξει τη θέση της περί «αιτίας πολέμου» (casus belli) για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο.
Κατά τον αρθρογράφο, όσο η ελληνική πολιτική ηγεσία δεν αντιλαμβάνεται ότι η πραγματική φιλία και καλή γειτονία με την Τουρκία υπηρετούν και τα δικά της εθνικά συμφέροντα, δεν μπορεί να γίνει λόγος για ουσιαστική εξομάλυνση των σχέσεων.