Εξάλειψε το αμερικανικό πλήγμα τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις;

Η εντυπωσιακή από στρατιωτικής απόψεως επιχείρηση κατά των πυρηνικών εγκαταστάεων, αποτέλεσε μια επίδειξη ισχύος από την πλευρά των ΗΠΑ. Όπως άλλωστε αναμενόταν, αυτό αξιοποιήθηκε επικοινωνιακά στο μέγιστο, με ακροατήριο μάλιστα πολύ πέραν της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Εξάλλου, το αποτέλεσμα ήταν απόλυτα συμβατό με το “δόγμα Τραμπ”, γνωστό με το ακρωνύμιο MAGA (Make America Great Again). Η “παλινόρθωση” της Αμερικής του Τραμπ, ασφαλώς περνά και από επίδειξη στρατιωτικής ισχύος.

Μένει να αποδειχθεί εάν η κυβέρνηση του εκκεντρικού Αμερικανού προέδρου, θα μπορέσει να καταγάγει παρόμοια νίκη και στον τομέα της οικονομίας. Αυτό μπορεί να μην προσφέρει τόσο εντυπωσιακές εικόνες. Όμως, για τους πραγματικούς γνώστες των γεωπολιτικών ισορροπιών, αυτό ιεραρχείται υψηλότερα, αφού αποτελεί την εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση συντήρησης και περαιτέρω διεύρυνσης του στρατιωτικού πλεονεκτήματος…

Επιστρέφοντας στο αμερικανικό πλήγμα στο Ιράν, το πρώτο πράγμα που θα εντόπιζε μια ψύχραιμη και αποστασιοποιημένη από τις πρώτες εντυπώσεις οπτική, θα ήταν ότι παρόλο που πρόκειται για μια πολύ μεγάλη επιτυχία, δεν κέρδισε τον πόλεμο. Είναι πολύ σημαντική και δυνητικά καταλυτική επιτυχία. Δεν έκρινε όμως τελεσίδικα το αν το Ιράν θα αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο ή όχι. Λογικά πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα επηρεάσει την εξέλιξη πολύ, αλλά τίποτα δεν έχει λήξει ακόμα.

Καταστράφηκαν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις;

Αρχικά, πρέπει να περιμένουμε να γίνει η ανάλυση των αποτελεσμάτων του βομβαρδισμού. Καταστράφηκαν οι συσκευές φυγοκέντρισης (centrifuge) που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου; Κατάφεραν οι Αμερικανοί, μέσω της χρήσης έξι διατρητικών βομβών GBU-57 από βομβαρδιστικά αεροσκάφη B-2 Spirit να “ανοίξουν δρόμο” –εάν υποτεθεί ότι καθεμιά κατευθυνόταν με απόλυτη ακρίβεια κατά τρόπον που να διευρύνει την “τρύπα” που δημιουργούσαν ώστε να φθάσουν σε βάθος ενδεχομένως μεγαλύτερο των 100 μέτρων σε βουνό;

Ας περιμένουμε. Λογικά, ο Τραμπ, όσο παρορμητικός και να είναι δεν θα ρίσκαρε να εμφανιστεί τόσο βέβαιος για το αποτέλεσμα εάν δεν είχε μια καταρχήν έστω πολύ θετική εικόνα για το αποτέλεσμα της επιχείρησης από τη στρατιωτική του ηγεσία. Από την άλλη, οι ισραηλινοί πανηγυρισμοί είναι επίσης κατανοητοί, αφού εξ ορισμού η εξέλιξη ήταν θετική για τους στόχους τους. Γνωρίζουν όμως ότι ο απόλυτος αντικειμενικός σκοπός, δηλαδή η οριστική εγκατάλειψη της πρόθεσης ανάπτυξης πυρηνικού οπλοστασίου από το Ιράν δεν έχει επιτευχθεί.

Μένει να αποδειχθεί στην πράξη, πόσο κατάφεραν τα πλήγματα να καθυστερήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα. Δηλαδή, πόσο χρόνο αγόρασε το Ισραήλ, κατά τη διάρκεια του οποίου θα κάνει τα πάντα για να φτάσει στον τελικό στόχο. Το μόνο που θα διασφάλιζε διεθνή παρέμβαση και έλεγχο των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν, θα ήταν η κατάρρευση του ισλαμικού καθεστώτος. Το πόσο έχει όμως πιεστεί και εάν κινδυνεύει, δεν μπορεί –με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες– να ειπωθεί κατηγορηματικά. Μόνο εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν.

Προς το παρόν, στις μεγάλες πόλεις του Ιράν δεν έχουμε δει αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις, αλλά δεν έχουμε δει και αντίστοιχες με συνθήματα τύπου “death to America”, υποστηρικτικές προς το καθεστώς. Εάν υπάρξουν διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος τι θα συμβεί; Θα αντιμετωπίσουν οι δυνάμεις ασφαλείας προβλήματα, όπως π.χ. προβοκάτσιες στο έδαφος (π.χ. πυρά αγνώστων ή πλήγματα από μη επανδρωμένα αυτοκτονίας) με στόχο την πρόκληση εσωτερικής πολιτικής αναταραχής; Ουδείς γνωρίζει. Το μόνο βέβαιο, είναι ότι το Ισραήλ επιθυμεί καθεστωτική αλλαγή. Αυτό είναι όμως και το πιο δύσκολο μέρος της εξίσωσης.

Περί καθεστωτικής αλλαγής

Το αν διαθέτουν οι αντιμαχόμενοι “άσους στο μανίκι” θα αποδειχθεί προσεχώς. Προς το παρόν πρέπει να αναφερθεί ότι ο Τραμπ στις δημόσιες τοποθετήσεις του φρόντισε να ξεκαθαρίσει ότι στόχος των ΗΠΑ δεν είναι η καθεστωτική αλλαγή στο Ιράν. Η θέση αυτή απηχεί και τη συνειδητοποίηση του σφάλματος που είχε προηγηθεί στο Ιράκ. Μπορεί ο Σαντάμ Χουσεΐν να ήταν αυτός που ήταν, όμως το πρόβλημα που προκάλεσε η κατάρρευση του καθεστώτος του ήταν χειρότερο από αυτό που αντιμετωπιζόταν. Το χάος, η αναρχία και τα πολλαπλά ένοπλα κέντρα ισχύος ελέγχονται δυσκολότερα από ένα καθεστώς. Και ο Σαντάμ δήλωνε δημοσίως ότι θα συγκροτούσε στρατό για να απελευθερώσει την Ιερουσαλήμ.

Η πυρηνική ισχύς, ωστόσο, κάνει τη διαφορά, ιδίως σε ένα μικροσκοπικό εδαφικά κράτος, σαν το εβραϊκό. Στο σημείο αυτό, γίνεται αντιληπτή η διαφορά οπτικής ανάμεσα σε μια υπερδύναμη και σε έναν τοπικό κρατικό δρώντα, μικρού μάλιστα μεγέθους, παρότι δυσανάλογα μεγάλης ισχύος, κυρίως στρατιωτικής. Η υπερδύναμη το βλέπει ως τακτική λεπτομέρεια μιας μεγάλης στρατηγικής εικόνας. Η μικρή τοπική δύναμη ως απόλυτη στρατηγική απειλή…

Μόλις καθίσει ο κουρνιαχτός, θα διαπιστωθούν στην πράξη οι αντοχές του ισλαμικού καθεστώτος. Ομοίως, θα διαπιστωθούν οι επόμενες κινήσεις της ισραηλινής ηγεσίας. Στο μεταξύ, μένει να διαπιστωθεί ποιες θα είναι οι συνέπειες της αμερικανικής ανάμειξης. Θα αφυπνίσουν τα αντανακλαστικά π.χ. της Κίνας και της Ρωσίας κι αν ναι, ποια μορφή θα λάβει η δική τους παρέμβαση; Ήδη, ο Βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν, δήλωσε έτοιμος να δώσει στο Ιράν πυρηνικά. Όσο κι αν η αναφορά αυτή χρήζει επεξήγησης, η ουσία της είναι εξ ορισμού προβληματική για όλους. Μπορεί η Βόρεια Κορέα να ακυρώσει με μια τέτοια ενέργεια στην πράξη, την όποια καθυστέρηση στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα πέτυχαν οι στρατιωτικές ενέργειες ΗΠΑ και Ισραήλ;

Προς το παρόν, οι Ισραηλινοί κατέγραψαν μια μεγάλη τακτική νίκη. Δεν έχουν, όμως, φτάσει ακόμα στο στρατηγικό τους στόχο. Οι δε αντοχές, όταν πρόκειται για πόλεμο, δεν αφορούν μόνο τα καθεστώτα. Αφορούν και τη δυνατότητα υποστήριξης της πολεμικής προσπάθειας επί μακρόν. Διότι οι πολεμικές συρράξεις, σταδιακά υπονομεύουν την οικονομική ευρωστία, η οποία με τη σειρά της αντανακλάται στα στρατιωτικά μέσα που χρησιμοποιούνται. Είναι επίσης και οι αντοχές των κοινωνιών. Οι Ισραηλινοί έχουν μάθει να ζουν με τον πόλεμο. Όμως, σε όλα υπάρχει ένα όριο ανοχής. Και δεν έχει ακόμα ανοίξει θέμα Στενών του Ορμούζ, ώστε κοινωνός των συνεπειών να γίνει ολόκληρη η ανθρωπότητα, μα όλως ιδιαιτέρως η στρατηγικά υπνωτισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση…