Η προσέγγιση της Τουρκίας με την ΕΕ σκοντάφτει(;) στο Κυπριακό

Όλοι οι βασικοί παίκτες θεωρούν, πως μέσω αυτής της οδού, η Τουρκία θα μπορούσε να συζητήσει σοβαρά το θέμα της Κύπρου, διαφοροποιώντας τη στάση της. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Λευκωσία έχει διαμορφώσει συνθήκες, έτσι ώστε η διασύνδεση (ευρωτουρκικών-Κυπριακού) να τίθεται από τους Ευρωπαίους σε διάφορα επίπεδα, με την Άγκυρα να αντιλαμβάνεται πως αυτό δεν εγείρεται μεμονωμένα. Το ζητούμενο, πάντα, είναι να αντιληφθεί η κατοχική πλευρά πως για να εξασφαλίσει τα όσα θέτει, πρέπει να συνεργασθεί στο Κυπριακό.

Εάν, λοιπόν, η κατοχική δύναμη θέλει ουσιαστική συμμετοχή της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή άμυνα, να γίνουν βήματα στα ζητήματα, που αφορούν τη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων εισόδου, της βίζας, αλλά και επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης, πρέπει να αναγνωρίσει πως θα πρέπει να συζητήσει σοβαρά το Κυπριακό. Αυτό, όπως έγινε γνωστό, συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Γάλλου Προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, με τον Τούρκο ομόλογο του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες.

Ο Ερντογάν έθεσε το θέμα της ενίσχυσης των ευρωτουρκικών θέσεων, ο Μακρόν του είπε πως δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτό να διασυνδεθεί με το Κυπριακό. Ο Τούρκος Πρόεδρος, αναφέρουν πληροφορίες, είπε πως είναι έτοιμος να συζητήσει οτιδήποτε και του Κυπριακού συμπεριλαμβανομένου. Αυτό, όμως, ενδεχομένως να το είπε επειδή το έθεσε ο συνομιλητής του.

Κινήσεις από την ΕΕ

Την ίδια ώρα, σε σχέση με τα ζητήματα αυτά, στο ίδιο μήκος κύματος, κινούνται κι άλλοι παράγοντες. Πρώτο, ο Απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Κυπριακό, Γιοχάνες Χαν, επικεντρώνεται στη διατήρηση και ενίσχυση της διασύνδεσης. Αυτό θα γίνει και μέσω Βρυξελλών, σε διάφορα επίπεδα και θα επιδιώξει να το συζητήσει ενδελεχώς με την Άγκυρα, όταν και όποτε αυτό γίνει εφικτό.

Ο κ. Χάν, στο πρόσφατο ταξίδι του στη Λευκωσία, το οποίο ήταν το πρώτο με την ιδιότητα του Απεσταλμένου, δεν κατάφερε να δει τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, καθώς ο τελευταίος αρνήθηκε να τον συναντήσει. Σε μια κίνηση, που έχει τη σημασία της, ο αξιωματούχος της ΕΕ επέλεξε να συναντήσει τον πολιτικό αντίπαλο του Τατάρ, Τουφάν Ερχουμάν. Παράλληλα, ο Γιοχάνες Χαν ξεκίνησε τις συνεννοήσεις να γίνει δεκτός στην Άγκυρα για να κάνει επαφές.

Δεύτερο, στις 2 Ιουλίου και πριν επανέλθει στην Κύπρο, η Προσωπική Απεσταλμένη του Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, θα βρεθεί στις Βρυξέλλες και θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα. Ο τελευταίος, αναφέρουν πληροφορίες, θα της ζητήσει όπως τα Ηνωμένα Έθνη επενδύσουν στο χαρτί των ευρωτουρκικών. Στις Βρυξέλλες αναμένεται ότι θα συναντήσει και τον Γιοχάνες Χαν.

Σημειώνεται συναφώς ότι ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες, πέραν των ευρωτουρκικών είχε επενδύσει και στα ελληνοτουρκικά, που δεν φαίνεται να βρίσκονται στην καλύτερη τους φάση. Η Αθήνα παρακολουθεί τις τουρκικές κινήσεις, ενώ η προσοχή τώρα είναι στη Λιβύη και την πρόσφατη συμφωνία, που υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με την οποία η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου αναλαμβάνει για λογαριασμό της Εθνικής Εταιρείας της Λιβύης τη διενέργεια ερευνών σε τέσσερα θαλασσοτεμάχια. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, σημαντικό είναι να φανεί η αντίδραση της Τουρκίας, στις προσπάθειες της Ελλάδος να ανακόψει με πλοία μεταναστευτικές ροές προερχόμενες από τη Λιβύη.

Ανηφοριές για Πενταμερή

Σε ό,τι αφορά την άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό, που προγραμματιζόταν να γίνει στις 24-25 Ιουλίου, αυτό αλλάζει καθώς η Άγκυρα για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες έχει δηλώσει κώλυμα. Τέθηκαν από τον ΟΗΕ διάφορες άλλες εναλλακτικές ημερομηνίες ( 16-17, 23-24) και αναμένονται απαντήσεις.

Πάντως είναι προφανές πως τα Ηνωμένα Έθνη γνωρίζοντας τα δεδομένα και τις τουρκικές εμμονές, προσπαθούν να κρατήσουν “αναμμένες μηχανές” στο Κυπριακό, μέχρι τον Οκτώβριο, πιστεύοντας πως εάν ηττηθεί ο Τατάρ στις παράνομες εκλογές του Οκτωβρίου, θα υπάρξουν αλλαγές. Ωστόσο, είναι σαφές πως όλα (στην κυριολεξία) εξαρτώνται από την Άγκυρα. Είτε ο Τατάρ παραμείνει, είτε είναι κάποιος άλλος, ό,τι αποφασίζει η κατοχική δύναμη θα είναι αναγκασμένος να χορέψει στους δικούς της ρυθμούς. Άλλωστε, η πολιτική για λύση δυο κρατών δεν είναι “ανακάλυψη” του Τατάρ, αλλά διαχρονική επιδίωξη της Άγκυρας.