Τί επιδιώκει ο Μακρόν με την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε: «Σύμφωνα με τη διαχρονική δέσμευση της Γαλλίας για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή, αποφάσισα ότι η Γαλλία θα προχωρήσει στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους. Θα κάνω αυτή τη σημαντική ανακοίνωση ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον προσεχή Σεπτέμβριο… Πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση πυρός, απελευθέρωση όλων των ομήρων και μαζική ανθρωπιστική βοήθεια για τον λαό της Γάζας.

Πρέπει επίσης να διασφαλιστεί ο αφοπλισμός της Χαμάς, η ασφάλεια και η ανοικοδόμηση της Γάζας. Τέλος, πρέπει να οικοδομήσουμε το Παλαιστινιακό Κράτος, να εγγυηθούμε τη βιωσιμότητά του και να διασφαλίσουμε ότι, με την αποδοχή του αφοπλισμού του και την πλήρη αναγνώριση του Ισραήλ, θα συμβάλει στην ασφάλεια όλων στην περιοχή. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση».

Η προβλεπόμενη διπλωματική αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Γαλλία δεν προκύπτει από αρχές, αλλά από ψυχρό γεωπολιτικό υπολογισμό. Η Γαλλία φαίνεται να επιδιώκει στενότερους δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία, η οποία έχει συνδέσει την εξομάλυνση των σχέσεων της με το Ισραήλ, με πρόοδο στο παλαιστινιακό ζήτημα. Η γαλλική στάση λειτουργεί έτσι περισσότερο ως σήμα προς το Ριάντ – όχι ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό.

Σε αυτή την εξίσωση, η Παλαιστίνη μετατρέπεται σε νόμισμα συναλλαγής. Η κρατικότητά της προσεγγίζεται – όχι ως αναφαίρετο δικαίωμα – αλλά ως διπλωματικό εργαλείο, στο πλαίσιο συμφωνιών εξομάλυνσης μεταξύ αραβικών μοναρχιών και του κατοχικού κράτους.

Ο άξονας Άγκυρας-Λονδίνου

Με το ένα τρίτο των βουλευτών να ασκεί πίεση στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ για την αναγνώριση της Παλαιστίνης, το Λονδίνο βρίσκεται σε διπλωματική πίεση. Ο Στάρμερ δήλωσε: «Σε συνεργασία με τους στενότερους συμμάχους μας, εργάζομαι πάνω σε μια πορεία προς την ειρήνη στην περιοχή, με έμφαση σε πρακτικές λύσεις που θα κάνουν πραγματική διαφορά στις ζωές όσων υποφέρουν από αυτόν τον πόλεμο. Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους πρέπει να είναι ένα από αυτά τα βήματα. Είμαι ξεκάθαρος ως προς αυτό».

Το Λονδίνο δεν κινείται προς την αποδοχή της παλαιστινιακής κυριαρχίας από… ηθική διαύγεια, αλλά με σκοπό την ενίσχυση του μετα-Brexit άξονά του με την Τουρκία. Η Άγκυρα, βασικός εμπορικός εταίρος του Ισραήλ και πολιτικός υποστηρικτής της Χαμάς, βλέπει την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση ως μέσο ενίσχυσης της περιφερειακής επιρροής και της ενεργειακής της διαπραγματευτικής δύναμης. Για το Λονδίνο, η εμβάθυνση των δεσμών με την Άγκυρα προσφέρει οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη.

Διαμορφώνονται λοιπόν δύο άτυποι άξονες: Παρίσι-Ριάντ και Άγκυρα-Λονδίνο, οι οποίοι συγκλίνουν στην αναγνώριση της Παλαιστίνης. Κανένας όμως δεν καθοδηγείται από αρχές ή δικαιοσύνη – αλλά από συμφέροντα, ισχύ και ρεαλπολιτίκ.

Και ενώ η διεθνής σκηνή εμφανίζεται να κινείται προς την αναγνώριση, στο πεδίο η πραγματικότητα παραμένει αμείλικτη: Η διεθνής εικόνα του Ισραήλ μπορεί να βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της ιστορίας του, όμως το στρατηγικό του σχέδιο προχωρά μεθοδικά. Αν το Ισραήλ επεκτείνεται, το παλαιστινιακό κίνημα υποχωρεί, και τα κράτη της περιοχής ομαλοποιούν τις σχέσεις τους μαζί του, τι ακριβώς έχει επιτευχθεί;

Οι παρατάξεις αντίστασης που κάποτε αρνούνταν την ύπαρξη του Τελ Αβίβ, τώρα προτείνουν κρατικότητα με τους δικούς του όρους. Η ευρωπαϊκή αναγνώριση δεν έχει καμία επιβολή. Οι εποικισμοί αυξάνονται. Οι εκτοπίσεις συνεχίζονται. Είναι αυτή απελευθέρωση ή ο ενταφιασμός του ονείρου;