Πολιτικές εξελίξεις προοιωνίζονται τα σύννεφα στα εθνικά θέματα

Η αποδυνάμωση της διεθνούς θέσης της χώρας, οι αποτυχίες στην εξωτερική πολιτική και οι υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας, προκαλούν κυματισμούς στο εσωτερικό της ΝΔ και της ευρύτερης Δεξιάς και προοιωνίζεται πολιτικές εξελίξεις, ενδεχομένως και μέσα στο Φθινόπωρο. 

Μετά τον Αντώνη Σαμαρά και τον Κώστα Καραμανλή, ο οποίος εξέφρασε τον φόβο «ανεπαισθήτως να περιέλθει η χώρα σε μη αναστρέψιμη κατάσταση ομηρίας έναντι της Τουρκίας» και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στράφηκε ευθέως κατά της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης. Καταλόγισε στην κυβέρνηση «εμμονή σε μια αντίληψη για τον ρόλο της Τουρκίας, όπου κυριαρχεί η αίσθηση της απειλής και του φόβου» και απαντώντας στα περί πρωτοβουλιών του Κυριάκου Μητσοτάκη πρόσθεσε: «Η χώρα μας δεν μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται με πολιτική αδράνειας και εμμονές που οδηγούν σε απομόνωση».

Το εάν ο έμπειρος πολιτικός – που στο παρελθόν κατά την διεκδίκηση της ηγεσίας της ΝΔ συνέβαλε να γυρίσει το παιχνίδι υπέρ του Σαμαρά και εναντίον της Ντόρας Μπακογιάννη – επιχειρεί να πλασαριστεί στο νέο πολιτικό σχήμα της Δεξιάς υπό τον Αντώνη Σαμαρά ή να παίξει σε ένα πιθανό σχήμα διαδοχής του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως υπουργός Εξωτερικών, απάδει. Επί του παρόντος αποδομεί και εκείνος, από μία διαφορετική πολιτική αφετηρία, αυτή του κεντρώου πολιτικού, την εξωτερική πολιτική Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα ακόμη πεδίο προστριβών για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς το Μαξίμου ήδη απάντησε με διαρροές που απαξιώνουν τον πρώην υπουργό. 

Στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας υπάρχει μόνιμη δυσαρέσκεια για τον Γιώργο Γεραπετρίτη. Οι βουλευτές θεωρούν ότι δεν κάνει για υπουργός εξωτερικών και απορούν με τις “δημόσιες σχέσεις και τους εναγκαλισμούς που κάνει στο εξωτερικό” δίχως αποτέλεσμα. Δύο φορές στο πρόσφατο παρελθόν, ομάδα βουλευτών ετοίμαζε ερώτηση για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία ακυρώθηκε από σκληρή παρέμβαση του Μαξίμου κατόπιν απαίτησης του υπουργού Εξωτερικών. Ο φόβος στο εσωτερικό της ΝΔ είναι ότι σύντομα θα υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών που όπως λένε οι πιο ευαισθητοποιημένοι “θα θυμίζουν τα γεγονότα του 1974 και θα προσομοιάζουν με εθνικό ακρωτηριασμό”. 

Οι οπαδοί του κατευνασμού στην εξωτερική πολιτική 

Ένας σημαντικός αριθμός βουλευτών κρύβεται πίσω από την θέση ότι “η Τουρκία είναι μεγάλη δύναμη, δεν αντιμετωπίζεται επί του πεδίου και άλλωστε επισήμως η Ελλάδα δεν έχει χάσει κάτι”. Στην πραγματικότητα αυτός ο αριθμός βουλευτών έχει συμβιβαστεί με την θέση του Γιώργου Γεραπετρίτη πως «το όριό μας είναι τα έξι ναυτικά μίλια». Ακολούθως το επιχείρημα είναι σαφές: “αφού 12 ναυτικά μίλια πότε δεν είχαμε επισήμως, με τον εγκλωβισμό μας στα 6 ναυτικά μίλια δεν απολύουμε κανένα δικαίωμα”. Το τελικό τους επιχείρημα είναι το ίδιο με του σημιτικού εκσυγχρονισμού: “Δηλαδή θέλετε πόλεμο;”. 

Οι πιο ρεαλιστές πάντως κάνουν μία διαφορετική ανάγνωση και σημειώνουν:

• Η Ελλάδα δεν προέβλεψε το τουρκολιβυκό μνημόνιο που ήλθε σε εφαρμογή της Γαλάζιας Πατρίδας από την Τουρκία 
• Η Ελλάδα δεν απάντησε αποφασιστικά το καλοκαίρι του 2020, όταν η Τουρκία έβγαλε το στόλο της κι έκανε επιδείξεις πάνω σε ελληνικής δικαιοδοσίας ΑΟΖ
• Η Ελλάδα, ενώ πόνταρε στον Χαφτάρ, δεν προέβλεψε και δεν απέτρεψε την μεταστροφή του υπέρ της Άγκυρας.
• Η Τουρκία εμπόδισε να ποντίσουμε καλώδια έξω από την Κάσο σε διακηρυγμένη Ελληνική ΑΟΖ και την εβδομάδα που πέρασε απείλησε με αντίδραση επί του πεδίου.
• Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την αμφισβήτηση της ΑΟΖ από την Λιβύη και με το ενδεχόμενο η τουρκική εταιρεία να κάνει έρευνες – σε εφαρμογή του τουρκολιβυκού μνημονίου που δεν αναγνωρίζει ΑΟΖ στην Κρήτη – σε ελληνικά οικόπεδα ή να αναγκαστεί να δεχθεί συνεκμετάλλευση από ξένη εταιρεία – πχ την Chevron που έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον στις αντίστοιχες προκηρύξεις τόσο της Ελλάδας όσο και της Λιβύης
• Η Ελλάδα χάνει πόντους και από την σχέση της με την Αίγυπτο. Μετά την απώλεια της περιουσίας της Μονής Σινά (που ο Γεραπετρίτης την εμφάνισε σαν επιτυχία) η Αίγυπτος με ρηματική διακοίνωση που μάλιστα έγινε την ημέρα της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών, αμφισβήτησε εμμέσως τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ – εν ολίγοις προσχώρησε στην τουρκική θέση ότι το Καστελλόριζο δεν έχει ΑΟΖ.
• Η Ελλάδα έχασε ήδη την μάχη της συμμετοχής της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό εξοπλιστικό πρόγραμμα SAFE. Τα όσα λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης περί “βέτο” δεν έχουν καμία σημασία. Οι τουρκικές εταιρείες θα συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω των κοινοπραξιών. Δεν θα τεθεί θέμα διακρατικής σχέσης της ΕΕ με την Τουρκία. Και εάν τεθεί οι εταίροι έχουν το επιχείρημα: “από την στιγμή που δηλώνετε ότι έχετε μνημόνιο φιλίας με την Τουρκία, γιατί διαφωνείτε στην συμμετοχή της στην αμυντική αρχιτεκτονική της Ευρώπης που είναι απαραίτητη για την αναχαίτιση της Ρωσίας;”. 
• Η Ελλάδα ανακήρυξε τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό εντός των έξι ναυτικών μιλίων και όχι των 12 για να μην προκαλέσει την Τουρκία. Αντίθετα η Άγκυρα απάντησε δικά της πάρκα που περιλαμβάνουν την Κίναρο και την Ψέριμο, που κατά την άποψη της δεν έχουν ξεκαθαρισμένη κυριαρχία.

Συνοπτικά λοιπόν: η Ελλάδα είναι ανακόλουθη στην θέση της για την Τουρκία έναντι της ΕΕ, λόγω των διακηρύξεων φιλίας. Έχει χάσει την σχέση με τη Ρωσία, με την οποία έσπευσε να τεθεί σε εμπόλεμη κατάσταση. Και φυσικά η Ρωσία που κερδίζει, θα της ανταποδώσει. Λόγω της ταύτισης του Μητσοτάκη με το σύστημα Μπάϊντεν εξακολουθεί να μην έχει σχέσεις με την αμερικανική ηγεσία. Αντίθετα, η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τις σχέσεις και με τις ΗΠΑ και με την Ρωσία.

Παράλληλα, με το εκτόπισμά της ακυρώνει τα πιθανά ερείσματα της Ελλάδας σε χώρες όπως η Λιβύη και η Αίγυπτος. Συμβάλλει σε αυτό η φοβική αντιμετώπιση της Αθήνας, αφού όλοι προτιμούν σχέσεις με τον ισχυρό πόλο και επί του ισοζυγίου ισχύος και όχι επί του δικαίου και της ηθικής. Κάπως έτσι, η Τουρκία εκχωρεί στην Αίγυπτο τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ που η Αίγυπτος δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να αποδεχθεί παρότι οι σχέσεις Σίσι-Ερντογάν είναι εχθρικές. Λίγα 24ωρα πριν, η Τζόρτζια Μελόνι σχεδίαζε τα δικά της συμφέροντα στην Κεντρική Μεσόγειο σε συνεργασία με Ερντογάν και Λιβύη, αφήνοντας εκτός συνεννοήσεων τον Κυριάκο Μητσοτάκη.  

Η Ελλάδα έχει ποντάρει στην σχέση με το καθεστώς Νετανιάχου που όμως αφενός είναι διεθνώς απαξιωμένο και αφετέρου δεν αποκλείεται να καταλήξει σε συμβιβασμό με την Τουρκία στο πλαίσιο του ευρύτερου συσχετισμού στην περιοχή με τις ΗΠΑ και την Ρωσία. Επιπλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκη επιμένει στην σχέση με τον Ζελένσκι ο οποίος “τον κάρφωσε” λέγοντας ότι του έδωσε υποσχέσεις για βοήθεια με αντάλλαγμα μπίζνες στην Οδησσό. 

Εκρηκτικό μείγμα 

Ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης πουλάει “πρωτοβουλίες σκακιστή” στο εσωτερικό, στην πραγματικότητα αποφεύγει κάθε κίνηση που θα προωθούσε τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και σύρεται, φοβικά, πίσω από τις πρωτοβουλίες της Άγκυρας. Μετά την ανακήρυξη των Θαλάσσιων Πάρκων της Τουρκίας που αμφισβητεί την Ψέριμο και την Κίναρο, προκύπτει το απλό ερώτημα: τι θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση εάν η Άγκυρα -πχ τον Σεπτέμβριο- στείλει μία επιστημονική αποστολή στα δύο νησιά για έρευνες προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος; 

Μέχρι τώρα οι αντιδράσεις των “γαλάζιων” βουλευτών είναι περιορισμένες, αφενός λόγω του Predator και αφετέρου γιατί με το σύστημα Μητσοτάκη τους ενώνει η “μάσα” του ΟΠΕΚΕΠΕ και γενικότερα της διάχυσης της διαφθοράς. Από την άλλη, ο πατριωτισμός είναι στοιχείο της ταυτότητας της ΝΔ. Η εμφανής εγκατάλειψή του, ως φυσική συνέχεια του κατευνασμού, θα μετατρέψει τους επί του παρόντος κυματισμούς σε κραδασμούς. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, απαξιωμένη στον διεθνή περίγυρο και απονομιμοποιημένη στο εσωτερικό είναι εξαιρετικά ευάλωτη. Άλλωστε ακόμη και δημοσκοπικά είναι κάτω από το 20% και θα επιχειρήσει να κερδίσει χαμένο έδαφος με επιδόματα στην ΔΕΘ. 

Μία ενδεχόμενη αρνητική εξέλιξη στην εξωτερική πολιτική θα επιταχύνει είτε τις πρόωρες εκλογές είτε την απομάκρυνση του Κυριάκου Μητσοτάκη, αν και το τελευταίο είναι αμφίβολο καθώς έχει καταστήσει συνένοχη και συμμέτοχη στο καθεστώς του, το σύνολο της ΝΔ. 

Από την άλλη σταδιακά εμπεδώνεται, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό (είναι ενδεικτικό το άρθρο του Politico) η εικόνα μιας χώρας όπου κυριαρχεί η διαφθορά και έχει γίνει τρόπος άσκησης της εξουσίας. Η δε εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη ως αναμορφωτή και μεταρρυθμιστή, καταρρέει. Μόνο τα πληρωμένα μέσα ενημέρωσης τον πιστεύουν πια. Το μείγμα εσωτερικής διαφθοράς και εξωτερικής υποχώρησης είναι εκρηκτικό.