Κοντά σε ιστορική αμυντική συμφωνία Τουρκία και Αίγυπτος – Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Σύμφωνα μάλιστα με  δημοσίευμα της Daily Sabah -και σχετική παραπομπή στον ιστότοπο The Arab Weekly- η στρατηγική κίνηση της Αιγύπτου θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την περιφερειακή ισορροπία που επί μακρόν ευνοούσε το Ισραήλ, καθώς το Τελ Αβίβ διατηρούσε την αεροπορική υπεροχή για δεκαετίες με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Ειδικοί λένε ότι η στρατιωτική συνεργασία δεν σηματοδοτεί ένα τελικό σημείο, αλλά μια νέα αρχή, καθώς η Άγκυρα και το Κάιρο στοχεύουν στην ενίσχυση της αυτάρκειας της αμυντικής βιομηχανίας και στη μείωση της εξάρτησης από το εξωτερικό.

Η νέα εξέλιξη αποτελεί ακόμη μια κακή είδηση για την Αθήνα, η οποία βλέπει να καταρρέει κάθε μέρα που περνάει η συμμαχία που είχε σφυρηλατήσει με το Κάϊρο, προς όφελος μάλιστα της τουρκικής πλευράς. Υπενθυμίζεται μότι τον Ιούλιο η Αίγυπτος απέστειλε ρηματική διακοίνωση στην Ελλάδα, με την οποία αμφισβητεί τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο, με αφορμή την δημοσίευση του χάρτη με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Στη ρηματική διακοίνωση αναφερόταν, μεταξύ άλλων, πως «ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον ‘Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό’ (…) επικαλύπτονται με το πεδίο εφαρμογής της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα», με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας να απαντά πως πρόκειται για αναμενόμενη αντίδραση γειτονικού κράτους, μέσω συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας, με το οποίο εκκρεμεί οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.

Το πρόγραμμα Kaan

Το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα Kaan εκδηλώθηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2024, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Άγκυρα, όπου εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για το σύστημα αεροπορικής άμυνας τύπου “Iron Dome” της Τουρκίας. Οι επακόλουθες επισκέψεις αντιπροσωπειών της αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας και το ταξίδι του αρχηγού των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού ΑΧμάντ Καλίφα, τον Μάιο του 2025, ενίσχυσαν τον διάλογο, καλύπτοντας θέματα εκπαίδευσης, μεταφοράς τεχνολογίας και ανταλλαγής γνώσεων.

Διπλωματικές πηγές αναμένουν ότι μέχρι το τέλος του έτους θα υπογραφεί επίσημη συμφωνία για τη συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα Kaan. Η πρωτοβουλία της Τουρκίας για τα μαχητικά αεροσκάφη έχει επίσης προσελκύσει το ενδιαφέρον της Ισπανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με πιθανή μείωση του κόστους, επιτάχυνση της παραγωγής και ενίσχυση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, καθιστώντας το Kaan ένα κοινό περιφερειακό περιουσιακό στοιχείο και όχι ένα αποκλειστικά εθνικό έργο.

Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Η είδηση της σύσφιξης της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου προκάλεσε την αντίδραση της αντιπολίτευσης, με τον εκπρόσωπο Τύπου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Δημήτρη Μάντζο να κάνει λόγο μεταξύ άλλων για «έντονο προβληματισμό και ανησυχία», τονίζοντας παράλληλα πως «η διαφαινόμενη σύσφιξη των διμερών σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο -ειδικά στο επίπεδο της αμυντικής βιομηχανίας- απειλεί να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, θέτει σε αμφιβολία τη συμμαχία Ελλάδας-Αιγύπτου».

Αναλυτικά οι δηλώσεις του Δ. Μάντζου: «Οι σημερινές αναφορές του τουρκικού και αραβικού Τύπου σε επικείμενη συμφωνία των Κυβερνήσεων Αιγύπτου και Τουρκίας για συνεργασία στον στρατιωτικό τομέα και συμμετοχή του Καΐρου σε τουρκικό πρόγραμμα κατασκευής μαχητικών αεροσκαφών, προκαλούν έντονο προβληματισμό και ανησυχία. Η διαφαινόμενη σύσφιξη των διμερών σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο -ειδικά στο επίπεδο της αμυντικής βιομηχανίας- απειλεί να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, θέτει σε αμφιβολία τη συμμαχία Ελλάδας-Αιγύπτου και την εξισορροπητική της λειτουργία έναντι της τουρκικής επέκτασης στη Βόρεια Αφρική, ενώ επιτείνει τον κίνδυνο διπλωματικού αποκλεισμού της χώρας μας -σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στη Λιβύη.

Η Ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει, στο ανώτατο επίπεδο, τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας για τα πραγματικά δεδομένα αλλά και για τις ενέργειες στις οποίες πρόκειται να προβεί για να αποφευχθεί ο κίνδυνος περαιτέρω επιδείνωσης της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας. Οφείλει, δε, να απαντήσει κατά πόσον ο Πρωθυπουργός έθεσε τα ζητήματα αυτά στη σημερινή συνομιλία του με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο και τι απαντήσεις έλαβε.».