“Η Ετυμηγορία”: Μια ταινία για τον ουμανισμό
05/09/2025
Αθάνατος Πωλ Νιούμαν σε κάτι υπέροχα γκρο-πλαν, που εικονογραφούν γλαφυρά τις αμφιθυμίες των κωμικοτραγικών ανθρώπινων όντων, τα οποία ο Νίτσε ορθώς διέγνωσε πως συχνά κινούνται πέραν τού Καλού και τού Κακού, έρμαια στα ορμέμφυτά τους τα ζωικά.
Πολύς λόγος γίνεται σήμερα για τις εξελικτικές διαφορές μεταξύ Homo Neaderhalensis και Homo Sapiens, καθώς και για τις μεταξύ τους επιμειξίες (μα πώς επεμείχθησαν ενόσω – σύμφωνα με τον Δαρβίνο – ο ένας είναι μακρινός πρόγονος τού άλλου). Βεβαίως, το αριστοτελικό ρητό “άνθρωπος φύσει ζώον πολιτικόν” δεν ανταποκρίνεται πλήρως στη σύγχρονη μανιχαϊστική (μονοθεϊστική εν πολλοίς) αντίληψη περί διαρκούς συγκρούσεως Καλού-Κακού, Φωτός-Σκότους… Όμως η Τέχνη, και δη οι παραστατικές Τέχνες, αναδεικνύουν ανάγλυφα το πολυδιάστατο της πολυεπίπεδης, πολύπλευρης ανθρώπινης ύπαρξης.
Κλασική, πλέον, αυτή η αριστουργηματική ταινία, “Η Ετυμηγορία”, του 1982, που υπερβαίνει ακόμα και το είδος του “δικαστικού θρίλερ”, και βλέπεται ευχάριστα στους θερινούς κινηματογράφους. Το μεικτό σύστημα των ενόρκων βοηθάει στην απονομή Δικαιοσύνης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι “φωνή λαού οργή Θεού”. Η Θέμις υποκλίνεται στην αρχετυπική Νέμεσιν. Η λογική στην ολιστική αντιμετώπιση του Ανθρώπου. Το Φαίνεσθαι στο Είναι. Οι Σοφιστές στους Φιλοσόφους και οι Φιλόσοφοι στους Σοφούς, στους Παγκόσμιους Πνευματικούς Διδασκάλους… Η σύγκρουση του Κοινού περί Δικαίου Αισθήματος και της Κείμενης Νομοθεσίας δραματοποιείται στην σωζόμενη τραγωδία τού Σοφοκλή “Αντιγόνη”.
Το “Φυσικό” και το ανθρώπινο Δίκαιο πολλές φορές συγκρούονται κι αυτή η μετωπική σύγκρουση είναι πάντα καταστροφική, ποτέ αναίμακτη. Η σοφόκλεια Αντιγόνη διαλέγει τη φωνή της Συνείδησής της γιατί «θα ζήσω περισσότερο Εκεί (στο Επέκεινα) παρά εδώ»… Αυτό νομίζω ότι τα λέει όλα. Είμαστε οι επιλογές μας κι ο κάθε ένας/η κάθε μία πολίτης έχει τη συνείδησή του/της χωριστά και παραδίδει πάντα μόνος/μόνη την ψυχή του… “Σοφόν το σαφές”.
Η Ετυμηγορία
The Verdict, 1982, Έγχρωμη, Διάρκεια: 129′, Δραματική, Aμερικανική
Ένας έκπτωτος δικηγόρος με σοβαρό πρόβλημα αλκοολισμού, θέλοντας να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη, φτάνει στα άκρα μια υπόθεση, που μπορούσε να διευθετηθεί άμεσα με έναν απλό συμβιβασμό.
Σκηνοθεσία: Σίντνεϊ Λιούμετ
Με τους: Πολ Νιούμαν, Σαρλότ Ράμπλιγκ, Τζέιμς Μέισον
