Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν με “φόντο” τον Τραμπ: Η ατζέντα, τα “αγκάθια” και οι προσδοκίες

Στο πλευρό των δύο ηγετών θα βρίσκονται οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, οι οποίοι συναντιούνται με μεγαλύτερη τακτικότητα, και οι δύο διπλωματικοί σύμβουλοι Μίλτων Νικολαϊδης και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.

Η συνάντηση γίνεται σε διαφορετικό κλίμα από την προηγούμενη αντίστοιχη, αφού οι όποιες ελπίδες “για ήρεμα νερά” στο Αιγαίο έχουν εξανεμιστεί, καθώς η Τουρκία επανατοποθετείται σε αρκετά πεδία και παράλληλα επιδιώκει να μπει «από το παράθυρο» στα ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα, όπως το SAFE και δεν δείχνει καμία διάθεση μετατόπισης στα ανοικτά μέτωπα που διατηρεί με την Ελλάδα (Αιγαίο, τουρκολιβυκό σύμφωνο, Κυπριακό). Η μεγάλη περιφερειακή ένταση, αλλά και τα παντελώς διαφορετικά συμφέροντα στα θέατρα της Λιβύης, της Αιγύπτου, της Συρίας, φυσικά της Κύπρου, βάζουν Ελλάδα και Τουρκία σε τροχιά αντιπαράθεσης.

Γίνεται επίσης ενώ έχει προαναγγελθεί ραντεβού Ερντογάν-Τραμπ στις 25 του μήνα στον Λευκό Οίκο, όπου αναμένονται μεγάλες εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών, μεταξύ των οποίων «μεγάλης κλίμακας» αγορά αεροσκαφών Boeing, μια «μεγάλη συμφωνία» για F-16, καθώς και τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων για το πρόγραμμα των F-35. Ο Ερντογάν έχει πρόθεση να χαρίσει επίσης στον ομόλογό του των ΗΠΑ και την κατάργηση των έξτρα φόρων (από 20% μέχρι 30%) που είχε επιβάλει στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας σε αμερικανικά προϊόντα, μετά την ένταση που είχε δημιουργηθεί μεταξύ των δύο χωρών, καθιστώντας τον ίδιο με αυτό το “δώρο” προνομιακό συνολιμητή.

Τα «αγκάθια»

Η συγκυρία είναι πολύ φορτισμένη σε πολλαπλά επίπεδα και τα «σήματα» που έχει στείλει το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας στην Αθήνα, αφού ο Ερντογάν έχει αυξήσει την ένταση στην αναθεωρητική ρητορική του, αλλά εσχάτως και την απειλή του «Πίρι Ρέϊς», για έρευνες στο Αιγαίο.

Υπενθυμίζεται πως η Άγκυρα δεν έχει κρύψει την ενόχλησή της για τις ελληνικές κινήσεις. Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας απέρριψε ως «μονομερή» ενέργεια τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας. Επιπρόσθετα, η Άγκυρα αντέδρασε για τα θαλάσσια πάρκα. Εκνευρισμό στη γείτονα προκάλεσε και η επισημοποίηση της συμμετοχής της αμερικανικής Chevron στον διεθνή διαγωνισμό για τα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης με τον Αμερικανό υπουργό Εσωτερικών να στέλνει μήνυμα στην Τουρκία για αποφυγή εντάσεων με φόντο το συγκεκριμένο ενεργειακό έργο.

Προ ημερών, η Άγκυρα προανήγγειλε επιστημονικές έρευνες του ωκεανογραφικού πλοίου «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο και εξέδωσε Navtex, κάνοντας λόγο για αποστρατιωτικοποίηση 23 νησιών. Στις 11 Σεπτεμβρίου, κατέθεσε επίσημο αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένταξη για ένταξη στο πρόγραμμα SAFE. Ο κ. Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει πως θα θέσει στον Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους την άρση του casus belli, διαφορετικά η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό εργαλείο ύψους 150 δισ. ευρώ για αμυντικούς εξοπλισμούς.

Λίγο πριν από τετ α τετ τους, ο πρωθυπουργός ανέδειξε την πολιτική της έμπρακτης άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων που θα έχει με τον Τούρκο πρόεδρο στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, επισημαίνοντας την έναρξη της διαδικασίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, τη στιγμή που ο Ερντογάν επιχειρεί τη νομιμοποίηση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.

«Σε καμία περίπτωση ότι θα απεμπολήσουμε τα εθνικά μας δίκαια και τα εθνικά μας συμφέροντα» τονίζουν από την κυβέρνηση . Ο κ. Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την Παρασκευή, αναμένεται να αναφερθεί στο ρευστό διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας τη θέση της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας μέσα σε αυτό, καθώς και στις προκλήσεις και στους κινδύνους από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή.