Διάλογος ΗΠΑ-Τουρκίας: Επανεκκίνηση με ερωτηματικά και αμφιβολίες

«Η συνάντησή μας ήταν πολύ σημαντική όσον αφορά τη θέληση για τερματισμό των σφαγών στη Γάζα. Ο κ. Τραμπ δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνάντησης την ανάγκη να σταματήσουν οι συγκρούσεις στη Γάζα και να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη», είπε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους. Την ίδια στιγμή, ο πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, προαλείφεται για την ηγεσία μιας “Ανώτατης Μεταβατικής Αρχής” στη Γάζα με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η μεταβατική αρχή θα αποκλείει Παλαιστινίους τόσο από τη Χαμάς όσο και από την Παλαιστινιακή Αρχή.

Ο Μπλερ έχει συνομιλήσει με τον Τραμπ, ο οποίος παρουσίασε την τελευταία του πρόταση για τον έλεγχο της Γάζας κατά τη διάρκεια συνάντησης με Άραβες και Μουσουλμάνους ηγέτες νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Ο πρώην πρωθυπουργός προωθεί το δικό του σχέδιο για διεθνή κηδεμονία που θα διοικεί τη Γάζα, όταν ολοκληρωθεί η ισραηλινή επίθεση κατά των Παλαιστινίων.

Ο Μπλερ συμμετείχε σε συνάντηση στον Λευκό Οίκο για να συζητήσει σχέδια για τη “μεταπολεμική Γάζα” με τη συμμετοχή του Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρού του Τραμπ, επιχειρηματία ακινήτων της Νέας Υόρκης και στενού φίλου του Νετανιάχου. Μαζί με μια κοινοπραξία Ισραηλινών επιχειρηματιών επιδιώκουν να επωφεληθούν από την κατάκτηση και προσάρτηση της Γάζας από το Ισραήλ.

«Τα παραθαλάσσια ακίνητα της Γάζας θα μπορούσαν να είναι πολύτιμα», είχε δηλώσει ο Κούσνερ το 2024. Το σχέδιο ανάπτυξης της Λωρίδας προωθήθηκε αργότερα από τον Πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος είπε ότι θα γίνει η “Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής” μόλις απομακρυνθούν όλοι οι Παλαιστίνιοι.

Τραμπ Ριβιέρα και Έλον Μασκ

Το Ίδρυμα Τόνι Μπλερ συμμετείχε σε έργο για την ανάπτυξη σχεδίων για τη Γάζα, το οποίο περιλάμβανε την “Trump Riviera” και την “Elon Musk Smart Manufacturing Zone”. Το σχέδιο καθοδηγήθηκε από Ισραηλινούς επιχειρηματίες και βασίστηκε σε χρηματοοικονομικά μοντέλα που ανέπτυξαν αναλυτές της Boston Consulting Group (BCG).

Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι στο σχέδιό του δεν θα υπάρξει αναγκαστική μετακίνηση Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ωστόσο, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να καταστρέψει τη Λωρίδα τόσο ολοκληρωτικά, ώστε οι Παλαιστίνιοι «να μην έχουν άλλη επιλογή από το να ξεριζωθούν, χωρίς δυνατότητα επιστροφής».

Ο Τραμπ αναμένεται να συζητήσει το σχέδιο με τον Νετανιάχου στην Ουάσιγκτον τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, το Ισραήλ συνεχίζει τη χερσαία εισβολή του στην πόλη της Γάζας. Ο στρατός του Ισραήλ εξέδωσε “επείγουσα” εντολή εκκένωσης, καθώς ετοιμάζεται για επιχειρήσεις εξόντωσης.

Το ρωσικό πετρέλαιο και οι αμερικανικές κυρώσεις

Ο Αμερικανός πρόεδρος κάλεσε την Ευρώπη να σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μετά από δύο ώρες συνομιλιών με τον Ερντογάν, ο Τραμπ εξέφρασε την εμπιστοσύνη του ότι η Άγκυρα θα συμμορφωθεί με το αίτημά του και άφησε να εννοηθεί ότι ίσως άρει τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

Το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας υπέγραψε συμφωνία με τις ΗΠΑ, λαμβάνοντας μέτρα για την εισαγωγή ενέργειας από τις ΗΠΑ σε μια κίνηση διαφοροποίησης από τη Ρωσία. Το Κρεμλίνο αντέδρασε δηλώνοντας ότι είναι απόφαση της Τουρκίας με ποιον θα συναλλάσσεται, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως οι ενεργειακές σχέσεις Τουρκίας – Ρωσίας παραμένουν σε πλήρη ισχύ.

Σύμφωνα με δεδομένα της LSEG και τους εμπόρους, οι τουρκικές εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο. Η Τουρκία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού πετρελαίου Urals μέσω θαλάσσης μετά την Ινδία, αγόρασε 1,6 εκατ. τόνους τον Ιούνιο (υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο 2024), αλλά αναμένεται να εισαγάγει περίπου 1,2 εκατ. τόνους αυτόν τον μήνα.

Η Συρία και οι αμφιβολίες για τις ΗΠΑ

Κορυφαίο θέμα στην ατζέντα της Άγκυρας παραμένει η Συρία. «Ελπίζουμε ότι η ομιλία του Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο δείχνει πως είναι προσηλωμένος στη συμφωνία για τη Συρία, αλλά ανησυχούμε για το ποσό άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων που διατίθεται για τις SDF από τον προϋπολογισμό του 2026. Όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όταν πρόκειται για τις ΗΠΑ, πρέπει να σκεφτόμαστε όχι μία αλλά χίλιες φορές πριν τις εμπιστευτούμε», ανέφερε η φιλοκυβερνητική Μιλιέτ.

Ο Τομ Μπάρακ προκαλεί αμφιβολίες με τα διφορούμενα σχόλιά του στον Λίβανο. Η χρήση του όρου “ομοσπονδία αλλά ένα βήμα παρακάτω” για τις SDF και τη Συρία προκάλεσε αντιδράσεις στην Άγκυρα.

Στην προσπάθειά του να φέρει την Άγκυρα πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Μπάρακ δήλωσε: «Κάθε φορά που μιλάμε για την Τουρκία, τονίζουμε ότι είναι ο ισχυρότερος σύμμαχός μας στο ΝΑΤΟ. Ο στόχος του ΝΑΤΟ είναι να προστατεύει την Ευρώπη από τη Ρωσία».

Στην Άγκυρα γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι διαφορές με τις ΗΠΑ να επιλυθούν σε μια μέρα, μια εβδομάδα ή έναν μήνα. Το σημαντικό, όπως επισημαίνουν, είναι η επανεκκίνηση του διαλόγου που ξεκλείδωσε κάποια ζητήματα. Ο χρόνος θα δείξει τη συνέχεια.