“Too good to be true” το σχέδιο Τραμπ για την Γάζα;

Η ιστορία της Μέσης Ανατολής είναι εξαιρετικά φορτισμένη και δεν επιτρέπει υπερβολικές προσδοκίες και αισιοδοξία ότι η ειρήνη θα επικρατήσει. Ωστόσο, με το γνωστό στιλ, ο Τραμπ ανακατεύει βίαια την τράπουλα, επιδιώκοντας να δημιουργήσει νέες συνθήκες επί του πεδίου. Έφτασε στο σημείο να ανοίξει την πόρτα και στο Ιράν, έστω μελλοντικά, για ένταξη στις Συμφωνίες του Αβραάμ, προαναγγέλλοντας έμμεσα παρέμβαση και σε αυτό το μέτωπο, πάντα με το ίδιο στιλ…

Τελικά, εάν υπάρχει μια απομακρυσμένη πιθανότητα να αλλάξει δραστικά το τοπίο στη Μέση Ανατολή, είναι διά του ιδιότυπου “bullying” του πραγματικού “power broker” στην περιοχή, των ΗΠΑ. Στην κατάληξη αυτή όμως οδήγησε η χρήση της στρατιωτικής ισχύος, με τον πιο ανηλεή τρόπο που έχει δει η ανθρωπότητα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εφαρμογή βέβαια της συμφωνίας αφήνει πολλά περιθώρια για εκτροπή. Όμως, η καταρχήν αυτή συμφωνία είναι πραγματικά ιστορική.

Μετά τις δηλώσεις, κατέστη εμφανές ότι υπήρξε προ-συνεννόηση ότι οι δυο ηγέτες δεν θα δέχονταν ερωτήσεις. “Let’s settle the issue forts” είπε χαρακτηριστικά ο Νετανιάχου απαντώντας στην “πρόταση” του Τραμπ να μην απαντήσουν σε ερωτήσεις. “Θα έχουμε πολύ καιρό να απαντήσουμε σε ερωτήσεις”, πρόσθεσε. Είναι φανερό, ότι παρά τους διθυράμβους και τα εκατέρωθεν συγχαρητήρια του ενός προς τον άλλον, αμφότεροι οι ηγέτες αντιλαμβάνονται ότι η εφαρμογή είναι πολύ πιο δύσκολη από τις διακηρύξεις.

Εντύπωση προκάλεσε η αναφορά του Τραμπ σε πλήθος Αράβων ηγετών, αλλά και άλλων του ισλαμικού κόσμου, του Τούρκου Ερντογάν συμπεριλαμβανομένου, για τον οποίο ο Τραμπ δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει ξανά φίλο του. Πρόσθεσε και τις ηγεσίες της Ινδονησίας και του Πακιστάν, σε μια απόδειξη του ότι η “Αυλή των Θαυμάτων” που λέγεται Μέση Ανατολή, έχει έξωθεν παρεμβάσεις, με καθέναν που παρεμβαίνει, εμφανώς ή αφανώς, να έχει τη δική του Ατζέντα. Κυρίως “ισλαμικού τύπου”… Πριν λίγες ημέρες βέβαια, πέρασε στα ψιλά η αμυντική συμφωνία Σαουδικής Αραβίας και Πακιστάν…

Ποιους ευχαρίστησε ο Τραμπ

Ο Τραμπ είχε μια καλή κουβέντα να πει για τους ηγέτες των μοναρχιών του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ), ενώ πρόσθεσε τον βασιλιά της Ιορδανίας και τον πρόεδρο της Αιγύπτου. Και τους “φόρτωσε” την ευθύνη να ελέγξουν τη Χαμάς, διότι αν δεν το κάνουν… ο Τραμπ δεσμεύθηκε, ότι εάν δεν γίνουν σεβαστοί οι όροι της ειρήνης που συμφωνήθηκαν, οι Ισραηλινοί θα έχουν την πλήρη υποστήριξή του να πετύχουν τους στόχους αυτούς.

“The hard way”, όπως είπε λίγο αργότερα ο Νετανιάχου, αν και τάχθηκε υπέρ της επίτευξης “με τον εύκολο τρόπο”, τον διπλωματικό. Είχε προηγηθεί ο διθύραμβος Τραμπ: Ο Νετανιάχου είναι πολεμιστής και το Ισραήλ είναι τυχερό που τον έχει! Ο οποίος εξασφάλισε ότι η νέα “διοίκηση” (administration) στη Γάζα δεν θα έχει σχέση ούτε με την Παλαιστινιακή Αρχή, ούτε με τη Χαμάς. Και δε δίστασε να δηλώσει την αντίθεσή του στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους σε αυτή τη φάση.

Ζήτησε, πρώτα να αλλάξουν όλα όσα διδάσκουν μίσος για τους Ισραηλινούς στην παλαιστινιακή κοινωνία, λέγοντας ότι αυτή θα ήταν πραγματική επανεκκίνηση. Και δήλωσε ότι το μήνυμα από την 7η Οκτωβρίου είναι σαφές: Οι εχθροί μας κατάλαβαν ότι όσοι μας επιτίθενται θα πληρώνουν βαρύ κόστος… Και όσοι συνεργάζονται μαζί μας θα προοδεύουν και θα ευημερούν. Ισραήλ και ΗΠΑ, από κοινού, μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο της Μέσης Ανατολής… Χρειάζεται περαιτέρω επεξηγήσεις;

Επανερχόμενοι στους ηγέτες που αποθέωσε ο Τραμπ, να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, ότι αποφεύγεται η χρήση του όρου “αυταρχικός” που είναι τόσο της μόδας σε άλλες περιπτώσεις, αποδεικνύοντας την ύπαρξη ατζέντας πίσω από τα εκάστοτε επικοινωνιακά αφηγήματα. Στην προκειμένη περίπτωση χαρακτηρίστηκαν όλοι από τον Τραμπ ως “incredible people” (απίστευτοι άνθρωποι)! “Ηγέτες” εννοούσε.

Και πώς να ήταν αλλιώς διαφορετικά στον σύγχρονο χαοτικό χαρακτήρα των διεθνών σχέσεων, σε μια μεταβατική περίοδο, που θα καθορίσει τις νέες πλανητικές ισορροπίες. Το ζητούμενο είναι η αποτελεσματικότητα. Και όπως αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων, το πραγματικό διαβατήριο είναι η “σκληρή” στρατιωτική ισχύς, σε συνδυασμό φυσικά με τη βούληση χρήσης της. Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ χαρακτηρίζει τον ΟΗΕ “διεφθαρμένο” και τον βγάζει εκτός κάδρου, βρισκόμαστε προφανώς ενώπιον ενός κόσμου που αλλάζει ταχύτατα…

Το ανησυχητικό για την Ελλάδα

Κι όποιος διαφωνεί για το ποιος γίνεται στον σύγχρονο κόσμο σεβαστός στους διαδρόμους εξουσίας, ας επανεξετάσει τη θέση του Νετανιάχου μετά τα σημερινά. Μπορεί να μην “είμαστε πολύ πολύ κοντά σε μια ώρα που περιμένουμε χιλιάδες χρόνια”, που είπε ο Τραμπ, πολλώ δε μάλλον σε “αιώνια ειρήνη” (eternal peace) στη Μέση Ανατολή. Όμως ο τρόπος που χρησιμοποίησε τη στρατιωτική βία, με την αφορμή που έδωσε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου 2023, παράγει αποτελέσματα. Η διάρκειά τους μένει να αποδειχθεί.

Αυτό είναι όμως το ανησυχητικό για την Ελλάδα. Διότι όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της αλλαγής, τα βλέπουν ηγέτες με τα χαρακτηριστικά του Ερντογάν και ίσως βγάλουν συμπεράσματα που θα απέχουν πολύ από τις ψευδαισθήσεις και τις ιδεοληψίες που ευημερούν στη χώρα μας… “Πρόβλημά σας”, θα απαντούσε ένας ψυχρός, κυνικός αναλυτής. Στο τέλος της ημέρας σημασία έχει τι καταλαβαίνει κάθε ηγεσία και πως προετοιμάζεται, ώστε οι εξελίξεις να μην την αιφνιδιάσουν και οδηγήσουν σε δυσμενή τετελεσμένα. Κάποια στιγμή θα κάνουν όλοι ταμείο…

Σε συνεργασία με το defencepoint