Οι ΗΠΑ απαιτούν: Οι S-400 εκτός Τουρκίας

Ο Μπαρίν Καϊαγιόγλου, επίκουρος καθηγητής Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Επιστημών της Άγκυρας, δήλωσε στο Türkiye Today ότι η αντίσταση του Κογκρέσου παραμένει σοβαρό εμπόδιο για τα μαχητικά πέμπτης γενιάς που έχει ήδη αποκτήσει η Τουρκία, αλλά δεν παρέλαβε μετά την αποβολή της από το πρόγραμμα το 2019.

«Θα υπάρξει σκληρή μάχη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Αν ο Τραμπ καταφέρει να πείσει τους συμμάχους του στο Κογκρέσο, είναι κάτι που δεν μπορεί να προβλεφθεί. Θα μπορούσε να συμβεί ότι, αν η Τουρκία συμφωνήσει να προχωρήσει στην αγορά F-16 και ταυτόχρονα κάνει κάτι με τους S-400 που θα ικανοποιήσει πρώτα την κυβέρνηση Τραμπ και μετά αρκετά μέλη του Κογκρέσου, τότε ίσως να έχει μια πιθανότητα να πάρει τα F-35. Αλλά, ειλικρινά, δεν κρατώ την ανάσα μου», σημείωσε ο Καϊαγιόγλου.

Επιμονή των εμποδίων στο Κογκρέσο

Οι δηλώσεις έγιναν μετά την τοποθέτηση του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν ότι η Τουρκία «περιμένει να παραλάβει τα F-35» που βρίσκονται μπλοκαρισμένα στο Κογκρέσο. Η Άγκυρα είχε καταβάλει περίπου 1,4 δισ. δολάρια στο πρόγραμμα, πριν αποβληθεί λόγω της απόκτησης των ρωσικών συστημάτων S-400.

Η αγορά των S-400 προκάλεσε κυρώσεις βάσει του νόμου CAATSA και την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα το 2019.
Ο Καϊαγιόγλου εμφανίστηκε δύσπιστος σχετικά με την πιθανότητα επιστροφής, παρά τις διπλωματικές προσπάθειες.

Εξάρτηση από κινητήρες απειλεί το πρόγραμμα KAAN

Το εγχώριο μαχητικό KAAN της Τουρκίας αντιμετωπίζει τις δικές του δυσκολίες, ιδίως όσον αφορά τους κινητήρες. Το αεροσκάφος χρησιμοποιεί κινητήρες General Electric F110, αλλά οι άδειες εξαγωγής παραμένουν σε εκκρεμότητα.

«Δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα για τους κινητήρες των πέντε πρωτοτύπων που θα παρουσιάσει η TAI πριν αρχίσει η μαζική παραγωγή. Η Άγκυρα τους έχει ήδη εξασφαλίσει. Όμως για τα πρώτα Block 10, ο F110 είναι κρίσιμος. Χωρίς αυτούς, δεν μπορεί να παραδοθεί κανένα Block 10, εκτός κι αν βρεθούν εναλλακτικές, οι οποίες όμως φέρνουν τα δικά τους προβλήματα», εξήγησε ο Καϊαγιόγλου.

Η Τουρκία εξετάζει την επιτάχυνση της ανάπτυξης του εγχώριου κινητήρα TF-35000, αν δεν παραδοθούν οι αμερικανικοί. Ωστόσο, ο αναλυτής τόνισε τη δυσκολία του εγχειρήματος.

«Η κατασκευή κινητήρων και η ενσωμάτωσή τους σε ένα αεροσκάφος είναι τόσο δύσκολη όσο και η ανάπτυξη του ίδιου του αεροσκάφους. Ο TF-35000 είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική, αν δεν έρθει ο GE F110. Δεν είμαι βέβαιος ότι οι κινητήρες της Pratt & Whitney ή της Rolls-Royce είναι εφικτοί», πρόσθεσε.

Προοπτική επέκτασης της Baykar στις ΗΠΑ

Σημαντική θεωρείται και η πρόταση για δημιουργία μονάδας παραγωγής στις ΗΠΑ από την τουρκική Baykar. Ο Καϊαγιόγλου, ωστόσο, προειδοποίησε για εμπόδια από τις μεγάλες αμερικανικές αμυντικές εταιρείες.

«Είναι μεγάλη είδηση. Η Repkon ήδη φτιάχνει εργοστάσια για βλήματα των 155 χιλ. για τον αμερικανικό στρατό. Αλλά η υπόθεση Baykar είναι ακόμη σημαντικότερη. Θα ήθελα να δω μια επίσημη απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να καταστήσει την επένδυση αυτή όρο για την άρση των κυρώσεων. Όμως ίσως δεν αποδειχθεί αποτελεσματικό», δήλωσε.

Η Baykar, μέσω κοινοπραξίας με την ιταλική Leonardo SpA, θα μπορούσε να δημιουργήσει το εργοστάσιο, αλλά θα αντιμετωπίσει αντίσταση από εταιρείες όπως General Atomics, Lockheed Martin, Boeing, Raytheon και νέες όπως η Anduril.

Αβεβαιότητα στην προμήθεια μαχητικών

Οι παράλληλες διαπραγματεύσεις της Άγκυρας για F-16 Block 70 και Eurofighter Typhoon δείχνουν αβεβαιότητα στη στρατηγική εκσυγχρονισμού της τουρκικής αεροπορίας. «Δεν έχω δει τίποτα στέρεο για οριστικοποίηση των πωλήσεων», σχολίασε ο Καϊαγιόγλου.

Υπάρχουν δύο σχολές σκέψης στην Τουρκία:
– Να αποκτηθούν και τα F-16 και τα Eurofighter, αφού τα δεύτερα υπερέχουν σε αποστολές εναέριας υπεροχής.
-.Να επικεντρωθεί η Τουρκία μόνο στα F-16, ίσως αργότερα στα F-35, και να επενδύσει στον KAAN και το εκπαιδευτικό Hurjet.

Αβέβαιο μέλλον στα μαχητικά 5ης γενιάς

Αναφορικά με τις πιθανότητες της Τουρκίας να αποκτήσει ξανά πρόσβαση σε αεροσκάφη πέμπτης γενιάς από τις ΗΠΑ, ο Καϊαγιόγλου παρέμεινε δύσπιστος.
«Αν η Τουρκία πάρει F-35, θα μειωθεί η πίεση στο KAAN και αυτό θα ήταν θετικό. Αν οι Αμερικανοί δεν υποχωρήσουν, τότε όλες οι προσπάθειες θα επικεντρωθούν στον KAAN», τόνισε.

Περιορισμένη επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ

Για μια πιθανή “επαναφορά” στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, ο Καϊαγιόγλου αναγνώρισε ότι υπήρξαν υψηλού επιπέδου συναντήσεις, αλλά όχι σαφείς αποδόσεις.

«Το ότι οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν είναι σημαντικό. Ο Πρόεδρος Ερντογάν να κάθεται επικεφαλής στο τραπέζι μαζί με τον Πρόεδρο Τραμπ και ηγέτες αραβικών και μουσουλμανικών χωρών δείχνει συνεννόηση. Όμως, υπήρχε η προσδοκία για πιο καθαρή εικόνα σχετικά με F-16, F-35, κινητήρες F-101 και F-404. Εκτός από τις συμφωνίες για LNG και πυρηνικούς αντιδραστήρες, δεν είναι σαφές τι άλλο θα προχωρήσει», είπε.

Το ζήτημα των S-400 παραμένει κεντρικό

Το ρωσικό σύστημα S-400 εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό εμπόδιο στις σχέσεις άμυνας με τις ΗΠΑ. Η Ουάσινγκτον ζητά από την Άγκυρα να το «ξεφορτωθεί» πλήρως.

«Οι ΗΠΑ θα επιμείνουν μέχρι να ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του Steel Dome. Η Τουρκία ίσως θέλει να κρατήσει τους S-400»
Παλαιότερες προτάσεις, όπως η μεταφορά των S-400 στη βάση του Ιντσιρλίκ, δεν ικανοποίησαν τις απαιτήσεις των ΗΠΑ. «Οι Αμερικανοί θέλουν το σύστημα να βγει εντελώς από την τουρκική απογραφή», σημείωσε.