Κρίση για ομογενειακό σχολείο στις ΗΠΑ

Αφορμή για την διαδήλωση υπήρξε η απομάκρυνση επτά μελών του διοικητικού συμβουλίου της Κοινότητας της Αστόριας από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, μετά από άρνησή τους να συναινέσουν στις απαιτήσεις της Αρχιεπισκοπής για παραχώρηση δικαιωμάτων άμεσης διοίκησης της Κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης και της άσκησης νομής και κυριότητας επί των περιουσιακών στοιχείων της.

Το γεγονός αυτό τροφοδότησε φόβους για ενδεχόμενες βλέψεις της Αρχιεπισκοπής επάνω στα περιουσιακά στοιχεία της Κοινότητας για την εξόφληση πιστωτικής γραμμής, που της παρέχει ως εγγυήτρια για την κάλυψη των άμεσων εξόδων της, αλλά και αντιδράσεις για τον διαφαινόμενο κίνδυνο που διατρέχει το σχολείο της Κοινότητας, εν μέσω της γενικότερης αυτής οικονομικής αστάθειας.

Παρόλο που, μετά από τις πιέσεις που ασκήθηκαν από την μαζική αυτή κινητοποίηση, η Αρχιεπισκοπή φέρεται να έχει υποχωρήσει εν μέρει από την σκληρή γραμμή που είχε υιοθετήσει, επαναφέροντας ένα μέρος των αποπεμφθέντων επιτρόπων και αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις για την προστασία των περιουσιακών στοιχείων της Κοινότητας, δεν φαίνεται να λαμβάνει σοβαρά την ανάγκη θέσπισης ριζικών τομών, αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας των ημερησίων ελληνικών σχολείων, που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σημερινής εποχής, με το ισχύον ξεπερασμένο μοντέλο διοίκησης του περασμένου αιώνα.

Η απαίτηση να μπορεί μία και μόνο ενορία να ανταποκρίνεται στα ολοένα και αυξανόμενα οικονομικά βάρη συντήρησης ενός ανταγωνιστικού σχολείου είναι απλά μη ρεαλιστική, και όσο η Αρχιεπισκοπή Αμερικής, ως καθ’ ύλην αρμόδια, καθυστερεί τον θεσμικό διάλογο με την ομογένεια και το ελληνικό κράτος για την επικαιροποίηση και τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας, τόσο συναινεί σιωπηρά (και ένοχα) στον αργό θάνατο των εναπομεινάντων ελληνικών σχολείων της Ομογένειας των ΗΠΑ.

Είναι κρίμα που χρειάστηκε ολόκληρη διαδήλωση για να τεθεί (αν τελικά τεθεί) το θέμα επί τάπητος. Ο περασμένος μήνας προσέφερε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναδειχθεί το ζωτικής σημασίας αυτό ζήτημα, έστω συμβολικά, με την ευκαιρία της κοινής παρουσίας του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Έλληνα πρωθυπουργού στην Νέα Υόρκη. Όντες οι ανώτατοι εκπρόσωποι της πνευματικής και πολιτικής ηγεσίας του Ελληνισμού, η επίσκεψή τους σε ένα σχολείο θα είχε ιδιαίτερη βαρύτητα και συμβολισμό.

Θα αρκούσε η παρουσία των φυσικών ηγετών του Ελληνισμού ή έστω μια κοινή δήλωση να δώσει το σήμα ότι το θέμα της ελληνικής παιδείας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Τελικά, οι δύο ηγέτες κατάφεραν να συναντηθούν στην έδρα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Άραγε, ανάμεσα στα θέματα που συζήτησαν κεκλεισμένων των θυρών αναφέρθηκαν και στο θέμα της παιδείας των Ομογενών, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και στην Αμερική;

Eμπόδια των Τούρκων για τα σχολεία της Ομογένειας

Σε αντίθεση με την Τουρκία, όπου η κατάσταση περιπλέκεται με τα τεχνητά εμπόδια που προβάλλει η τουρκική νομοθεσία, τέτοιο πρόβλημα δεν υφίσταται στις ΗΠΑ, όπου η νομοθεσία είναι φιλική και το μόνο που εμποδίζει την ανάπτυξη και ευημερία των ομογενειακών σχολείων είναι το στρεβλό και ξεπερασμένο οργανωτικό πλαίσιο, η αδιαφορία των “παραγόντων” τόσο στην Ομογένεια, όσο και στο εθνικό κέντρο και η τραγική έλλειψη τόλμης και δημιουργικής φαντασίας.

Άλλωστε, το Φανάρι πρώτο απ’ όλους γνωρίζει τη σημασία της παιδείας, αφού έχει στερηθεί την λειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης από το 1971. Μάλιστα, ετέθη το θέμα υπ’ όψιν και του Προέδρου Τραμπ στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, όπως έγινε στο παρελθόν και με τους προηγούμενους Αμερικανούς προέδρους. Ουσιαστικά, είναι το μόνο θέμα από τα ελληνοτουρκικά, που έχει σχολιάσει μέχρι στιγμής ο κ. Τραμπ. Συνεπώς, αφού το Φανάρι και η Αθήνα καταναλώνουν αρκετό διπλωματικό κεφάλαιο υπέρ της επαναλειτουργίας της Σχολής της Χάλκης, που δεν πιστεύει κανένας ότι η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να ανοίξει, χωρίς να εξασφαλίσει δυσανάλογα βαριά ανταλλάγματα, γιατί δεν προνοούν τουλάχιστον για υποθέσεις που θα μπορούσαν να λυθούν πολύ πιο εύκολα;

Εν τω μεταξύ, έγινε γνωστό ότι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής έστειλε επιστολές στις κατά τόπους Μητροπόλεις της, ζητώντας έκτακτη συμβολή στην διοργάνωση της επικείμενης επίσκεψης του Πάπα Λέοντα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου θα πραγματοποιηθεί και επίσκεψη στην Νίκαια επ’ αφορμή την επέτειο των 1700 ετών από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, με την καταβολή του ποσού των $35.000 από κάθε Μητρόπολη. Αμέσως-αμέσως, το συνολικό ποσό φτάνει κοντά στις $300.000, αν στείλουν όλες οι 8 Μητροπόλεις, χωρίς να υπολογίσουμε τις επιμέρους ατομικές δωρεές από ευεργέτες. Γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει μια παρόμοια εκστρατεία και για τα ελληνικά σχολεία στις ΗΠΑ;

Αυτό που λείπει από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής είναι το φιλότιμο. Η Αρχιεπισκοπή προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ότι ενδιαφέρεται να αξιοποιήσει εμπορικά μέρος των εγκαταστάσεων του σχολείου του Αγ. Δημητρίου ή ακόμη χειρότερο, να σφετεριστεί την κοινοτική περιουσία. Το ζήτημα είναι πώς φτάσαμε στο σημείο να διαμορφώσουν κάποιοι στην Κοινότητα αυτή (και την ευρύτερη Ομογένεια) αυτή την γνώμη; Η Αρχιεπισκοπή μπορεί να εξυπηρετεί την Κοινότητα με την παροχή πιστωτικής γραμμής “άχρι καιρού”, αλλά δεν έχει δείξει έως τώρα να θέλει να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία, ανοίγοντας έναν ουσιαστικό πανομογενειακό διάλογο και προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις.

Μπορεί τα περισσότερα συστημικά ελλαδικά ΜΜΕ να αποσιώπησαν το γεγονός αυτό και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής να έχει καταφύγει σε σειρά συνεντεύξεων για να προστατέψει την δημόσια εικόνα του, αλλά στο τέλος όλη αυτή η προσπάθεια μοιάζει να στρέφεται αποκλειστικά γύρω από τον τομέα των δημοσίων σχέσεων. Δεν διακρίνεται η πραγματική επιθυμία να εγκύψει επί ενός τόσου σοβαρού και χρόνιου προβλήματος.

Όλη αυτή η αρνητική δημοσιότητα πλήττει πλέον και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο κινδυνεύει να εισπράξει τα επίχειρα της αβελτηρίας, με την οποία η Αρχιεπισκοπή Αμερικής χειρίζεται την υπόθεση του Αγ. Δημητρίου. Έτσι όπως έχουν έλθει τα πράγματα, δεν έχει καν σημασία εάν οι χονδροειδείς χειρισμοί της Αρχιεπισκοπής προήλθαν από αγωνία αποκλειστικά για την οικονομική σωτηρία της Κοινότητας ή για λόγους κερδοσκοπίας. Όπως λέει το γνωμικό, η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια. Και από εμφάνιση, αυτή την συγκεκριμένη στιγμή, παρά την ύποπτη σιωπή των ελλαδικών ΜΜΕ… βράσε ρύζι.