Σαμαράς ή Τσίπρας θα κερδίσει από το 42% που προτίμησε “χάος” από Μητσοτάκη;

Το ερώτημα “Μητσοτάκης ή χάος” σε μέτρηση της κοινής γνώμης μοιάζει με τρολάρισμα, δείχνει όμως την απόγνωση και την αλαζονεία του Μαξίμου που διακινεί το σχετικό δίλημμα εδώ και μήνες, από τότε που άρχισαν να καταρρέουν τα ποσοστά της κυβέρνησης. Το είπε ο πρωθυπουργός: «Ακούω να φύγει ο Μητσοτάκης. Για να έλθει ποιος;». Από μόνο του το ενδεχόμενο του “χάους” σπρώχνει έναν κόσμο να πει, έστω βρίζοντας και φτύνοντας, Μητσοτάκης.

Αλλά φευ για τον πρωθυπουργό, η πλειονότητα προτιμά το χάος! Ίσως γιατί αντιλαμβάνεται ότι “ο Μητσοτάκης είναι το χάος”, από την στιγμή που έκανε την διαφθορά από ενδημικό πλην περιφερειακό, σε κεντρικό στοιχείο της δικής του διακυβέρνησης. Αποκαλύπτει όμως ένα πρωθυπουργό που όχι μόνο δεν αρέσει – όπως θα έλεγε η Μελίνα – αλλά πλέον δεν τον θέλει ο κόσμος και επιμένει στην διεκδίκηση μίας τρίτης θητείας, καταφεύγοντας στον αυταρχισμό, βάζοντας εκβιαστικά διλήμματα και τελικά αυξάνοντας την πίεση και την επιβολή.

Με την πριγκιπική αντίληψη που τον διακρίνει, ο Μητσοτάκης ξεχνά το βασικό δόγμα της πολιτικής: Η άσκηση της εξουσίας απαιτεί ένα ελάχιστο κοινωνικής συναίνεσης που νοείται ως θετική στάση και όχι μόνο ως παθητική ή καταναγκαστική αποδοχή. Θα είχε ενδιαφέρον ένα άλλο ερώτημα για το πως αυτοπροσδιορίζονται οι Έλληνες του 42% στον άξονα Δεξιά-Αριστερά.

Όπως επίσης η ανίχνευση για το πώς εκτιμούν ότι η χώρα θα βγει από την παρούσα κρίση, θεσμική και πολιτική, με κίνδυνο να εξελιχθεί σε εθνική; Μέσα από μία πορεία προς τα δεξιά, ή προς τα αριστερά; Μετά την επικράτηση Τραμπ, που συνιστά αλλαγή παραδείγματος σε πλανητικό επίπεδο, η Δύση κινείται δεξιά και η Ευρώπη επίσης.

Δεξιά στροφή διεθνώς

Ακόμη και οι πρόσφατες εκλογές στην Ολλανδία ενίσχυσαν τις δεξιές πολιτικές δυνάμεις, παρότι διασπάστηκαν. Η Γερμανία έχει κάνει στροφή και το AfD είναι σταθερά ψηλά. Στη δε Γαλλία είναι προ των πυλών της εξουσίας το κόμμα της Λεπέν. Η Κεντροαριστερά αντέχει μόνο στην Ιβηρική, κυρίως στην Ισπανία γιατί εκεί οι σοσιαλδημοκράτες ξέφυγαν από τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία των Βρυξελλών, ενισχύοντας το λαϊκό εισόδημα και το κοινωνικό κράτος.

Η Ευρώπη συνολικά μοιάζει να τα έχει χαμένα! Το ιερατείο των Βρυξελλών οδηγεί σε στρατιωτικοποίηση της οικονομίας και σε μελλοντική πολεμική αναμέτρηση με την Ρωσία. Η στροφή διευρύνει το δημοκρατικό έλλειμμα, ενώ γκρεμίζει το φιλειρηνικό και κοινωνικό της ιδεολόγημα. Η διάσταση Γερμανίας-Πολωνίας για τον Ουκρανό σαμποτέρ, δείχνει ότι η ΕΕ δεν είναι πλέον ούτε κράτος δικαίου. Το μόνο που έχει απομείνει είναι ένας ξεφτισμένος δικαιωματισμός που στηρίζουν εμμονικά οι μειοψηφικές οικονομικές και κοινωνικές ελίτ. 

Η Αριστερά διεθνώς στέκεται αμήχανη μπροστά στην αλλαγή παραδείγματος. Αδυνατεί να αρθρώσει εναλλακτική πρόταση. Η ελληνική Αριστερά και Κεντροαριστερά τα έχει επίσης χαμένα, από τη μία ομνύει στην ειρήνη, στην δημοκρατία, στο κράτος δικαίου, στο κοινωνικό κράτος κλπ και από την άλλη ταυτίζεται με τις Βρυξέλλες, δήθεν απέναντι στην “Ακροδεξιά”. Η δύναμη που ανεβαίνει δεν είναι η Ακροδεξιά του Μεσοπολέμου, αλλά μία “Νέα Δεξιά”, που αναπτύχθηκε στο πολιτικό και κοινωνικό κενό που άφησε η προσχώρηση της ευρύτερης Αριστεράς στον δικαιωματισμό και στη φιλελεύθερη συναίνεση.

Αυτό, όχι απλώς διαφεύγει της Αριστεράς, αλλά ακόμη και τώρα παραμένει έξω από την οπτική της. Επιμένει να δίνει έστω και συγκαλυμμένα μάχες οπισθοφυλακών σε πτυχές της woke ατζέντας, για τα δικαιώματα των μεταναστών και των μειονοτήτων, για την περιορισμένη φύλαξη συνόρων, για την άρνηση του εθνικού στοιχείου, για τις σεξουαλικές ταυτότητες και για κάθε μορφή ατομικού αυτοπροσδιορισμού. Και βέβαια να σκιαμαχεί εναντίον μίας απροσδιόριστης Ακροδεξιάς.

Το χάος Μητσοτάκη και τα νέα κόμματα 

Το 42% που προτιμά το “χάος” είναι ένα αποφασισμένο ποσοστό που έχει χαθεί οριστικά για τη ΝΔ, όσο τουλάχιστον έχει επικεφαλής τον Μητσοτάκη. Ενδεχομένως να ήταν διαφορετικές οι απαντήσεις εάν το ερώτημα ετίθετο με την μορφή “προτιμάτε ΝΔ με άλλον αρχηγό ή χάος;” Κάπως έτσι προκύπτει το ερώτημα εάν στη ΝΔ υπάρχουν δυνάμεις για να την απαλλάξουν από τον Μητσοτάκη; Θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση ο Δένδιας;

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, παρά την κατάρρευση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τα υπάρχοντα κόμματα δεν προσλαμβάνονται από τους πολίτες ως δυνάμει εναλλακτικές λύσεις. Στο συνολικό κενό νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για νέα κόμματα: Στα δεξιά η σχετική κίνηση έχει εκ των πραγμάτων αναφορά στον Σαμαρά που ετοιμάζει τον πολιτικό του φορέα.

Έχει δώσει σε αδρές γραμμές το περίγραμμα της πολιτικής του πρότασης, περιγράφοντας την επανατοποθέτηση της χώρας και της δεξιάς παράταξης, στο ευρύτερο πλαίσιο του νέου παραδείγματος Τραμπ, σαφώς ως προς το διεθνές περιβάλλον και την αντιμετώπιση της υπαρξιακής απειλής της Τουρκίας. Αν και στην τελευταία του συνέντευξη μίλησε για αλλαγή στην οικονομία – ξεκινώντας από την ενέργεια – με ενεργό ρόλο του κράτους, μένει να προσδιορίσει πώς εννοεί τον ενεργό ρόλο του κράτους και τι τύχη επιφυλάσσει στο κοινωνικό κράτος και τα εργασιακά δικαιώματα – θέματα που η Δεξιά σε οποιαδήποτε μορφή της δεν τα πάει καλά. Ακόμη κι έτσι όμως είναι μία συγκροτημένη πρόταση, με προσανατολισμό για την χώρα.  

Ο διαχειριστής Τσίπρας

Στο άλλο φάσμα προβάλλει ένα νεφελώδες μελλοντικό σχήμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Στη τελευταία του συνέντευξη ο πρώην πρωθυπουργός στο ερώτημα πώς αυτοπροσδιορίζεται στον άξονα Δεξιάς-Αριστεράς απάντησε «άσπρος γάτος μαύρος γάτος το θέμα είναι να τρώει ποντίκια». Μόνο που ποντίκια τρώνε και οι δεξιοί γάτοι! Για να προσθέσει ότι αριστερές πολιτικές είναι εκείνες που προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη και το όφελος των πολλών.

Σύγχυση ή σκόπιμη ασάφεια; Γιατί η κοινωνική δικαιοσύνη και το όφελος των πολλών μπορεί να είναι στοιχείο της Αριστεράς, δεν αποτελεί όμως το ειδοποιό χαρακτηριστικό της. Μπορεί κάλλιστα να είναι και στοιχείο μίας φιλελεύθερης ή κοινωνικής Δεξιάς. Για να το πούμε αλλιώς το άλογο έχει τέσσερα πόδια, ό,τι έχει τέσσερα πόδια, όμως, δεν είναι άλογο. 

Τα 41 πρόσωπα που παρουσίασε ως think tank του ομόνυμου Ινστιτούτου, με αξιόλογες επιστημονικές περγαμηνές, παραπέμπουν σε μία τεχνοκρατική και πραγματιστική αντίληψη της πολιτικής, ως αποτελεσματική διαχείριση πέρα από ιδεολογίες. Οι θέσεις του για την Εξωτερική Πολιτική δεν σηματοδοτούν μία αλλαγή από την μέχρι τώρα ασκούμενη πολιτική, η έμπνευση και η αρχική χάραξη της οποίας έγινε επί εκσυγχρονιστικής κυβέρνησης Σημίτη και Παπανδρέου.

Δίχως πανελλαδική δικτύωση και μηχανισμό, μόνο με ένα ενδεχομένως καλό πρόγραμμα που θα επικοινωνεί ο χαρισματικός στην σκηνική του παρουσία αρχηγός, κινδυνεύει να διολισθήσει στην αδιαμεσολάβητη σχέση του Στέφανου Κασσελάκη. Ενδεχομένως ο Τσίπρας να πετύχει μία επανάληψη του 2012-2015. Τότε καβάλησε το αντιμνημονιακό κύμα που δημιούργησε και μετά το άφησε ορφανό ο Σαμαράς.

Τώρα μπορεί να πετύχει να καβαλήσει το αντιμητσοτακικό κύμα που προτιμά ακόμη και το χάος. Για να ασκήσει μία διακυβέρνηση που θα μπορούσε να ασκήσει η ΝΔ, δίχως την διαφθορά του συστήματος Μητσοτάκη. Ή ένα ΠΑΣΟΚ, εάν είχε λίγο περισσότερη λάμψη ο Νίκος Ανδρουλάκης. Το ότι το υπό εκκόλαψη εγχείρημα έχει ισχυρή επιχειρηματική στήριξη δεν συνηγορεί υπέρ μίας φιλολαϊκής κατεύθυνσης. Σίγουρα δεν συνιστά αλλαγή παραδείγματος. 

Η ελληνική κοινωνία είναι μία ηττημένη κοινωνία. Η αντιμνημονιακή πύκνωση της πενταετίας 2010-2015 έδωσε την θέση της σε μία βαθιά αίσθηση πολιτικής ηττοπάθειας από την οποία η κοινωνία έδειξε να βγαίνει με το ξέσπασμα των Τεμπών. Το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη και διαφάνεια που τροφοδοτεί εξ αντιδιαστολής και την απαξίωση της πολιτικής – όλοι ίδιοι είναι δεν τους εμπιστευόμαστε – εντάσσεται στο ίδιο ευρύτερο πλαίσιο του κινήματος των Τεμπών. Και είναι η βαθύτερη ρίζα που συντηρεί μία άλλη προοπτική με επιφανειακά στοιχεία αντισυστημικότητας, που μπορεί να εκφράσει η Μαρία Καρυστιανού, η οποία σταδιακά κάνει ευρύτερες πολιτικές τοποθετήσεις.