Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα… στα bar

Η φράση του τίτλου, είναι επί αιώνες εν χρήσει, άλλωστε είναι γνωστή και η παμπάλαια λαϊκή δοξασία, ότι τα παιδιά “πληρώνουν” για τα λάθη που κάνουν οι γονείς τους, αλλά μερικές φορές και των προγόνων τους (π,χ. βεντέτες…). Μην ξεχνάμε και τις δύο πασίγνωστες φράσεις: “Κατά μάνα κατά κύρη, κατά γιό και δυχατέρα” και “Το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά”. Δε θα αναφερθώ σε παραδείγματα ηθικών τιμωριών που υπάρχουν στη Βίβλο, αφού το πράγμα ξεφεύγει από τις διαστάσεις της “φύσης”, επειδή π.χ. κάποιος, ακολούθησε άλλον “δρόμο”, από ό,τι ορίζει ο αυστηρός και αυθαίρετος κανόνας, του “κατ’ εικόνα και ομοίωσιν”. Αφήνω πια τις απάνθρωπες υπερβολές της Βίβλου, όπως «Επάγων ἀνομίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἐπὶ τέκνα τέκνων, ἐπὶ τρίτην καὶ τετάρτην γενεάν» (Έξοδος, 34) Αυτό είναι η “αγάπη”; Τι λε’ ρε φιλάρα; Εγώ, …προτιμώ το “μίσος”, για να ξέρω, τουλάχιστον, τον εχθρό μου και να φυλάγομαι!

Αμαρτίες μεταμορφωμένες

Για να έχουμε μία συγκεκριμένη βάση εκκίνησης του τίτλου “Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα”, πρέπει να επισημάνουμε ότι η φράση έχει δύο σημασίες: Η μία είναι η “διδακτική”, ότι δηλαδή τα παιδιά μαθαίνουν και “εκπαιδεύονται”-διδάσκονται από τα λάθη των γονέων τους, οπότε αποφεύγουν να κάνουν τα ίδια! (Μalakies…, αφού αν ο “γέρος” είναι π.χ. ΚΚΕ, αυτά πάνε π.χ. στους “Γιεχωβάδες”). Η άλλη σημασία της φράσης, είναι αυτή που έχει το μεγάλο βάρος και σημαίνει ότι οι “αμαρτίες” των γονέων, πέφτουν αναγκαστικά στα παιδιά τους! Στη συνέχεια, η λέξη “αμαρτία”, δε θα έχει “καμία” σχέση με τη θεολογική-θρησκευτική έννοιά της, αλλά θα είναι ένας “μέσος όρος” (περίεργα που ακούγεται…) κάποιων συγγενικών εννοιών που χαρακτηρίζουν ένα κακό “αποτέλεσμα”! Δηλαδή, “αστοχία”, “ατυχία”, “αποτυχία”, “απροσεξία”, “ασυδοσία” κ.λ.π. Θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε “αμαρτία”, την “διαταραχή” του γονέα που προβαίνει σε ασυλλόγιστες πράξεις-“αμαρτίες”.

Στην προσπάθειά μου να εκφραστώ λακωνικά, εύστοχα, αλλά και με επιστημονικότατα, κατέληξα στη φράση “Η διαταραχή του γονέα προβάλλεται στο παιδί, το οποίο την έχει ως φορτίο στη ζωή του…”. Και βέβαια οι “αμαρτίες-διαταραχές” των γονέων, μπορεί να είναι πολλών ειδών! Σαν μία μικρή “πάροδο αναπνοής” ή “χαλάρωσης”, σας λέω ότι από τις τυχαίες παρατηρήσεις της ζωής μου, έχω την σαφή εντύπωση ότι το ονομαζόμενο “Σύνδρομο της Μήδειας”, το έχουν περισσότεροι άντρες, παρά γυναίκες! (Μην ξεμακρύνουμε, ψάξτε το μόνοι σας, έχει pain…).

Καλομαθημένο ή κακομαθημένο; Μήπως çoğlanı;

Από μικρός, όταν ζούσαμε στην Πάτρα, άκουγα συχνά, όταν κουβέντιαζαν οι μεγάλοι, την φράση “Οι γονείς του τον κατάστρεψαν, γιατί τού έκαναν όλα τα χατίρια”. Επίσης, χρησιμοποιούσαν (με τυχαία επιλογή) τις λέξεις “καλομαθημένο” και “κακομαθημένο”, με την ίδια ακριβώς σημασία! Αυτά, στη γλώσσα των μεσοαστών… Όμως, ο λαϊκός γείτονάς μας, καραγωγεύς, κυρ-Αντώνης, καθώς και ο μπατζανάκης του, περιβολάρης, ταβερνιάρης, οινόφλυξ και οπλοκάτοχος, κυρ-Τάκης (ακραία βλάσφημος, αφού εκτός από αγίους, “κατέβαζε” καντήλια, εξαπτέρυγα, πολυέλαιους και κολυμπήθρες…), ναι, αυτοί, χρησιμοποιούσαν τη λέξη “τσογλάνι”, την οποία στην αρχή δεν καταλάβαινα, γιατί μόνο από αυτούς την άκουγα!

Έπρεπε να περάσει οπωσδήποτε μία δεκαετία, να είμαι φοιτητής στη Θεσσαλονίκη και εκεί να κατανοήσω, από άφθονα παραδείγματα, ποια “εργοστάσια”, ποιες “βιοτεχνίες” και ποια “ψιλικατζίδικα” (δηλαδή, τι είδους οικογένειες) “κατασκεύαζαν” αυτά τα καταστρεπτικά “τσογλάνια”. Τα βλέπαμε μπροστά μας και κάποιες φορές, από κοινωνικές συμπτώσεις, καθόμασταν και στο ίδιο τραπέζι, οπότε τότε, είχαμε την σαφή έννοια του όρου “τσογλάνι”.

Ξανά στην Πάτρα και πρέπει να σας καταθέσω (και δεν ντρέπομαι καθόλου), ότι όταν κάποια απογεύματα πηγαίναμε στην οδό Κορίνθου στα φροντιστήρια Καρμίρη-Πέρπερα (εννοώ, στην εβδόμη και στην ογδόη τάξη του Πρακτικού Λυκείου), κάποιοι συμμαθητές μας, καλομαθημένα τσογλάνια, μαζεμένοι σ’ ένα σφαιριστήριο, σχεδόν μάς κορόιδευαν (με σπόντες…), επειδή εμείς πηγαίναμε και το απόγευμα σε μάθημα και δεν είμαστε στο σφαιριστήριο… Αυτοί έπαιζαν ποδοσφαιράκι, φλιπεράκια κι άλλα ηλεκτρικά παιχνίδια, με κέρματα περικαλώ… Καθόντουσαν στις καρέκλες απ’ έξω και οι πιο πολλοί ήταν όρθιοι, για να ψιθυρίσουν κάτι στα θηλυκά που περνούσαν…

Οι συμμαθητές μας ήταν τριών κατηγοριών: Η μία κατηγορία ήταν παιδιά πλουσίων, οι οποίοι κέρδιζαν χρήματα και είχαν “παρατήσει” τα παιδιά τους στην τύχη τους, δίνοντάς τους, μάλλον από τύψεις και “μόστρα”, γενναίο χαρτζιλίκι! Ούτε λόγος για σπουδές ή έστω κάποια τεχνική σχολή… Η δεύτερη κατηγορία συμμαθητών που σύχναζαν εκεί, ήταν φτωχοί και κακοί μαθητές, όχι βέβαια από …βλακεία, αλλά από πλήρη αδιαφορία και από “απόντες γονείς”, θα συμπληρώσω τώρα…

Η τρίτη κατηγορία, στην οποία ανήκα κι εγώ, ήταν οι μαθητές κυρίως από οικογένειες μέσης-χθαμαλής οικονομικής κατάστασης, μαθητές που ενδιαφέρονταν για το σχολείο, από αρκετά, έως πάρα πολύ. Το τι έγιναν οι συμμαθητές μας από τις δύο πρώτες κατηγορίες, το μάθαινα από φιλαράκια στην Πάτρα: Κάποιοι, που πήραν απ’ τους γονείς τους περιουσία και ενοίκια, δε δούλεψαν ποτέ, οπότε έγιναν δια βίου κανονικά “κοπρόσκυλα” των “Καφέ” και μερικοί παντρεύτηκαν γυναίκα με προίκα, προφανώς αμόρφωτη όπως οι ίδιοι. Κάποιοι άλλοι, όχι με πλούσιους γονείς, κατάφεραν με πολλά παρακάλια και “βύσμα”, να βρουν απασχόληση στο δημόσιο ή στον Δήμο της Πάτρας, που διόριζε αβέρτα…

Αρχαία η καταγωγή για τις καφετέριες και τα μπαρ

Θα σας παρουσιάσω, σήμερα, μία “σκληρή” ιστορία, σε καφετέρια-μπαρ (με αμαρτίες γονέων). Όμως νιώθω ότι πρέπει πρώτα να κάνω μερικές διευκρινίσεις. Θεωρώ τις καφετέριες και τα μπαρ πολύ σημαντικές κοινωνικές εστίες, μάλιστα πολύ περισσότερο από τα εστιατόρια… Τις εξισώνω, σχεδόν, με τα παλιά καφενεία και τον ρόλο τους στην κοινωνική ισορροπία και αν θέλετε (ως ένα βαθμό) σε κάποια ισότητα! Και για να σας …σκουντήσω μαλακά και με αγάπη, θεωρώ τα καφενεία, την μακρινή εξέλιξη της αρχαίας Αγοράς, όπου στα χρόνια εκείνα, αλλά και στις εποχές των καφενείων (“κηφηνίων”, ως το 1980;), μάθαινε κανείς τις γενικές και τοπικές ειδήσεις, διάφορες ενδιαφέρουσες πρακτικές πληροφορίες και θέματα της καθημερινότητας που βοηθούσαν τη ζωή των ανθρώπων.

Σήμερα με τα κινητά, έχουμε άμεση πρόσβαση στην πληροφόρηση, αλλά και μεγάλη αύξηση στη μοναξιά και στα ερωτηματικά μας! (Όλα έχουν ένα κόστος, σ’ αυτήν την …καριόλα ζωή). Κάποια “περιστατικά”, που έχουν συμβεί με καφετέριες και bar, θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν γίνει με εστιατόρια, περίπτερα, κέντρα διασκέδασης κ.λ.π., δηλαδή με “κάτι”, το οποίο μπορούσε να πουληθεί και να αγοραστεί!

Πιστεύω, πως στις περισσότερες απάτες που γίνονται (γενικώς…), δε φταίει μόνο ο απατεώνας, αλλά και το θύμα! Μάλιστα εγώ, με το χαρακτήρα μου και την καχυποψία μου, λέω ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό φταίει το θύμα! Καμιά φορά γίνομαι και …κακός και λέω (ρητορικά) ότι “το θύμα φταίει, γιατί ψάχνει να βρει κάποιον να το εξαπατήσει, ώστε να τιμωρήσει τον εαυτό του, τον οποίον δεν εκτιμάει…”. Ο παππούς μου ο Γιώργος, από τη μητέρα μου, ένας άγγελος θα έλεγα, μερικές φορές έλεγε ως σχόλιο σε συζήτηση, με διαφορετικές γνώμες: “Μωρέ, δεν φταίει ποτέ ο φονιάς”. Και το έλεγε ένας άνθρωπος που παραμέριζε το πόδι του για να μην πατήσει βατραχάκι ή σκαθάρι!

Ό,τι δηλαδή γίνεται και σήμερα στο χρηματιστήριο

Η ιστορία λοιπόν που θα σας διηγηθώ, δεν έχει γίνει μόνο μία φορά αλλά πάρα πολλές φορές, όμως δεν έχω αριθμό να το εκφράσω… Το περίεργο είναι ότι τέτοιες ιστορίες δεν γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό και αυτό το διαπίστωσα, όταν ρωτώντας φίλους και γνωστούς σε διάφορες μεσαίες και μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, σχεδόν όλοι αγνοούσαν παντελώς τέτοια φαινόμενα…

Και επειδή οι ιστορίες αυτές είναι συγκεκριμένης μορφής και περιεχομένου, δεν έγιναν γνωστές στην πόλη γιατί αυτό δεν συνέφερε ούτε τον θύτη, ούτε, πολύ περισσότερο, το θύμα. Το πρώτο μεγάλο κύμα ιστοριών συνέβη πριν την κρίση του 2007-2009, όταν και γινόταν της χρηματικής παλαβής… Παρόλο ότι σήμερα μας δέρνει κρίση, εντούτοις συμβαίνουν πάλι τέτοια γεγονότα και με αφορμή κάποιο περσινό, σας γράφω αυτό το κείμενο…

Λοιπόν, ένας “γέρος” (ο πατέρας, δηλαδή) επρόκειτο να πάρει το εφάπαξ του (τώρα είναι το μισό σε σχέση με πριν 20 χρόνια…) και ο κοπρίτης γιος, είχε ήδη προετοιμάσει την κατάσταση με τον πατέρα και τη μάνα, γκρινιάζοντας συνέχεια: “Εγώ δεν τα παίρνω τα γράμματα όπως ο αδερφός μου. Αλλά επειδή πηγαίνω κάθε μέρα στις καφετέριες και τις ξέρω πολύ καλά, βοηθήστε με ν’ ανοίξω κι εγώ μια δικιά μου καφετέρια-bar, με το εφάπαξ“.

Η μάνα, προστάτευε τον κοπρίτη-κανακάρη της (αχ, βρεγμένη σανίδα…) κι ήταν με το μέρος του, αλλά ο λογικός “γέρος” φοβόταν το εγχείρημα, εκτός του ότι είχε και κάποια σοβαρά σχέδια με το εφάπαξ: Να επισκευαστεί η υγρασία που υπήρχε στην ταράτσα και περνούσε στο ταβάνι, να αλλάξει το 27 ετών σαράβαλο αυτοκίνητο της οικογένειας, να χειρουργηθεί ένα παιδί της αδελφής του, χέσε μέσα Πολυχρόνη… Και βρέθηκε μία καφετέρια που πουλιόταν! (Εν τάχει σας λέω, ότι η δουλειά ήταν σαφώς στημένη, αλλά παρανομία δεν υπήρχε! Μόνο, άφθονη βλακεία). Συνήθως ο πωλητής, έχει δύο τρεις καφετέριες, γνωρίζει τον κόσμο και μπορεί να τον προωθεί ευκαιριακά στη μία ή στην άλλη καφετέρια, με κάποια αφορμή.

Μετά από συνεννόηση με τον αγοραστή, ο πωλητής, επισκέφθηκε την οικογένεια, για να γνωριστεί με τους γονείς του κοπρίτη και πήγε “κύριος”, με ακριβό ουίσκι στο χέρι. Ξάφνιασε τους γονείς, όταν τους έδωσε την ταυτότητά του, να δουν ποιος είναι και να ρωτήσουν! (Λιώμα, οι άλλοι δικέ μου…) Το μεθεπόμενο Σάββατο οι γονείς ήταν καλεσμένοι στο χώρο που θα αγόραζε ο γιος τους. Όταν έφτασαν, είδαν κόσμο που στριμωχνόταν να μπει, μάλιστα τους έμπασε ο ιδιοκτήτης. Η πολυκοσμία συνέβη γιατί εκείνη τη βραδιά, ένα καλλίγραμμο ψώνιο, μοντέλο, θα παρουσίαζε κάποια ρούχα… Μάλιστα ο ιδιόκτητης-πωλητής, θα χάριζε με κλήρο ένα φόρεμα! Οι γονείς ενθουσιάστηκαν, τι να τα πολυλογούμε…, σε λίγες μέρες έπεσε το παραδάκι!

Μετά από ένα μήνα όμως, ελάχιστοι πατούσαν στο μαγαζί, έκτος από τους φίλους του κοπρίτη. Οπότε, άρχισαν τα χρέη από τα ποτά που αγόραζε… και SMS=ΧΕΣΕΜΕΣ. Και τότε βρέθηκε κάποιος άνθρωπος (του …πωλητή) και του έδωσε την ιδέα να πουλήσει το μαγαζί σ’ αυτόν που τού το πούλησε, ώστε να ξεχρεώσει . Η περίπτωση που ξέρω, είναι ότι η πώληση έγινε στο 20% της τιμής αγοράς… Το κοπρόσκυλο ξεχρέωσε και δεν είχε την ευαισθησία να δώσει στους γονείς του, ούτε αυτά τα δύο-τρία χιλιάρικα που περίσσεψαν… Φταίει το τσογλάνι; Ίσως στο 5%. Οι μεγάλοι ένοχοι είναι οι ηλίθιοι γονείς, τα παραδείγματα ατέλειωτα και εις τους αιώνας των αιώνων, Αμήν!