Πως οι Belharra αλλάζουν τo ναυτικό συσχετισμό με την Τουρκία

Οι Belharra σχεδιάστηκαν από τη Naval Group για το Γαλλικό Ναυτικό και προσαρμόστηκαν στις ελληνικές ανάγκες. Η Ελλάδα προμηθεύεται τρεις και μία ακόμα φρεγάτες, ενώ προβλέπεται υψηλός βαθμός δικτυοκεντρικής διαλειτουργικότητας με τα συστήματα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και των συμμάχων.

Αξίζει ιδιαίτερη μνεία στην ετυμολογία του ονόματος Belharra, που προέρχεται από τη βασκική γλώσσα και σημαίνει “μαύρο κύμα” ή “θηριώδες κύμα”, όρος που αναφέρεται στο επικίνδυνο κύμα του Βισκαϊκού κόλπου της χώρας των Βάσκων. Με αυτή τη σημειολογία, ο όρος μεταφέρεται εννοιολογικά στο ρόλο της φρεγάτας ως “κύμα αποτροπής” έναντι απειλών, υπογραμμίζοντας την τεχνολογική και επιχειρησιακή της υπεροχή.

Η παραλαβή της “Κίμων” έχει έντονο συμβολικό φορτίο. Μετά από δεκαετίες στασιμότητας και καθυστερήσεων σε κρίσιμες προμήθειες του Πολεμικού Ναυτικού, η Ελλάδα περνά σε μια νέα εποχή ανασυγκρότησης ναυτικής ισχύος. Ο συμβολισμός ενισχύεται ακόμη περισσότερο από την επιλογή της ονομασίας του πλοίου: Ο Κίμων υπήρξε Αθηναίος στρατηγός, που κυριάρχησε στη θάλασσα και συνέδεσε το όνομά του με την εξασφάλιση του ελληνικού θαλάσσιου χώρου.

Η Belharra “Κίμων” αποτελεί το πρώτο πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού ικανό να αναλάβει ολοκληρωμένη αεράμυνα περιοχής, σε αντίθεση με τις υφιστάμενες φρεγάτες, που παρέχουν περιορισμένες αντιαεροπορικές δυνατότητες. Αυτή η αλλαγή δεν είναι μόνο τεχνική – μεταφέρει προς όλες τις κατευθύνσεις το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν παραμένει σταθερή στη στρατηγική ισορροπία, αλλά την ανατρέπει επιδιώκοντας υπεροχή. Σε επίπεδο επιχειρησιακής ικανότητας, οι Belharra εξοπλίζονται με:

• ραντάρ Sea Fire 4D ηλεκτρονικής διάταξης
• αντιαεροπορικούς πυραύλους Aster 30 με μεγάλες αποστάσεις εμπλοκής
• αντιπλοϊκούς Exocet
• προηγμένο ανθυποβρυχιακό σύστημα
• ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα διοίκησης, ελέγχου και συντονισμού

Η ψηφιακή αρχιτεκτονική των πλοίων επιτρέπει δικτυοκεντρική μάχη, διαμοιρασμό δεδομένων και λειτουργία σε συνεργατικά πεδία, συμπεριλαμβανομένων drones, υποβρυχίων και αεροσκαφών. Πρόκειται για δυνατότητες που είχαν καταστεί αναγκαστικές, λόγω της ραγδαίας αναβάθμισης των φρεγατών, UAV και πυραυλικών συστημάτων, που αναπτύσσουν ανταγωνιστές στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η σημασία της απόκτησης των Belharra 

Η ένταξη των Belharra στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό συνιστά την πρώτη φορά που η Ελλάδα αποκτά πλήρη δυνατότητα αεράμυνας περιοχής στη θάλασσα – κρίσιμη για όλο το φάσμα επιχειρήσεων στην περιοχή, από τον Έβρο έως την Κύπρο, σε περίοδο αυξημένων ενεργειακών και γεωπολιτικών διεκδικήσεων. Η παραλαβή των Belharra δεν είναι μεμονωμένο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Εντάσσεται σε μια στρατηγική αναβάθμισης της Ελλάδας στον δυτικό μηχανισμό ασφάλειας.

• Ενισχύει τη θέση της στο ΝΑΤΟ ως πυλώνα σταθερότητας σε κρίσιμο γεωγραφικό σημείο
• Ενδυναμώνει τον ρόλο της στο πλαίσιο SAFE – τη δυτική στρατηγική συλλογικής αποτροπής
• Αυξάνει τη διαλειτουργικότητα με συμμαχικές ναυτικές δυνάμεις
• Λειτουργεί ως “γέφυρα” επιχειρησιακής συνεργασίας με τη Γαλλία και όχι μόνον.

Σε μια εποχή όπου οι ΗΠΑ επανατοποθετούν τη στρατηγική τους προσοχή στον Ινδο-Ειρηνικό, η Ευρώπη αναζητεί περιφερειακούς πυλώνες ασφάλειας. Η Ελλάδα, μέσω εξοπλιστικών προγραμμάτων, όπως οι Belharra και τα Rafale, μπορεί να καλύψει κενά και να αυξήσει τη διαπραγματευτική της ισχύ. Η Άγκυρα αναμένεται να παρακολουθεί στενά την επιχειρησιακή ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού. Η παραλαβή των Belharra ανατρέπει την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο σε επίπεδο αεράμυνας και αντιαεροπορικής κάλυψης στόλων. Είναι πιθανό η Τουρκία να απαντήσει με:

• επιτάχυνση ναυπηγικών προγραμμάτων MILGEM
• ενίσχυση UAV και αντιπλοϊκών δυνατοτήτων
• προώθηση νέων μέτρων αποτροπής στις θαλάσσιες ζώνες
• αύξηση ρητορικής έντασης σε θέματα κυριαρχίας.

Ωστόσο, η είσοδος της Ελλάδας σε δίκτυα συλλογικής άμυνας μέσω των Belharra καθιστά πιο δύσκολη οποιαδήποτε μονομερή στρατιωτική πρόκληση. Συμπερασματικά, η παραλαβή της πρώτης Belharra Κίμων είναι στρατηγική εξέλιξη, που υπερβαίνει το επιχειρησιακό επίπεδο. Σηματοδοτεί την είσοδο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σε νέα εποχή, όπου τεχνολογία, δικτυοκεντρική επιχειρησιακή φιλοσοφία και συμμαχική διαλειτουργικότητα αποτελούν θεμέλια αποτροπής.

Η Ελλάδα αποκτά τη δυνατότητα ουσιαστικής αεράμυνας περιοχής, ενισχύοντας την ασφάλεια στο Αιγαίο και αναβαθμίζοντας τη γεωπολιτική της θέση. Η ονομασία Belharra – “μαύρο κύμα”, “θηριώδες κύμα” – αποτυπώνει συμβολικά τη νέα πραγματικότητα: η Ελλάδα στέλνει σαφές μήνυμα ότι διαθέτει πια την ικανότητα να αντιμετωπίσει κύματα απειλών, διασφαλίζοντας την κυριαρχία και τη σταθερότητα στην περιοχή.