Τι λέει η έκθεση της ΕΕ για τη Βόρεια Μακεδονία

Η αντιπαράθεση Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας προβληματίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς το βέτο της Σόφιας με αφορμή τις ιστορικές, γλωσσικές και εθνοτικές διαφορές, εμποδίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της κυβέρνηση των Σκοπίων με την ΕΕ. Η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2019-2020 για τη διεύρυνση με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αναφέρει, ότι η Βόρεια Μακεδονία, έχει σημειώσει σταθερή πρόοδο και διατηρεί σταθερό ρυθμό στην υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων της ΕΕ.

Κατά συνέπεια, η έκθεση ζητεί από την ΕΕ να γίνει, το συντομότερο δυνατόν, μια πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη με τη Βόρεια Μακεδονία που θα σηματοδοτήσει την επίσημη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι Σκόπια και Σόφια δεν έχουν ακόμη επιλύσει διμερή ζητήματα και τους ενθαρρύνουν να καταλήξουν σε συμβιβασμό. Η έκθεση εγκρίθηκε από Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 558 ψήφους υπέρ, 70 κατά και 59 αποχές.

Το ερώτημα που εγείρεται είναι εάν η πορτογαλική προεδρία της ΕΕ έχει τη δυνατότητα να ασκήσει πίεση στη Σόφια καθώς η Λισαβώνα δεν έχει επιρροή στα Δυτικά Βαλκάνια. Η μη έναρξη διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία επηρεάζει και την Αλβανία καθώς οι Βρυξέλλες θα λάβουν αποφάσεις και για τα δύο κράτη. Η υπόθεσή τους, δεν μπορεί να διαχωριστεί η μια από την άλλη. ΗΠΑ και ΕΕ στηρίζουν την ευρωπαϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας, γεγονός που έχει αποδειχτεί και από τη σύναψη της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Ο Επίτροπος της ΕΕ για τη Διεύρυνση Όλιβερ Βάρχελι ενθάρρυνε και αυτός «τόσο τα Σκόπια όσο και τη Σόφια να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης για τα διμερή ζητήματα που εκκρεμούν». Επίσης, επισήμανε, ότι «είναι σημαντικό η Συμφωνία Πρεσπών με την Ελλάδα και η Συνθήκη Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία να συνεχίσουν να εφαρμόζονται καλή πίστη από όλα τα μέρη».

Η αντιπολίτευση

Ένα σημείο της έκθεσης που χρήζει αναφοράς, είναι ότι θεωρεί απαραίτητο η αντιπολίτευση να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του Κοινοβουλίου της χώρας και στην έγκριση της βασικής νομοθεσίας στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται από ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Να υπενθυμίσουμε ότι αξιωματική αντιπολίτευση είναι το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE του Κρίστιαν Μιτσκόσκι και ότι ο φιλοδυτικός κυβερνητικός συνασπισμός του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ στηρίζεται από αλβανικά κόμματα, τα οποία προωθούν τα δικαιώματα της μειονότητας. TO VMRO έχει επικρίνει τη Συμφωνία των Πρεσπών και δεν δέχεται συμβιβασμό με τη Βουλγαρία διότι υποστηρίζει ότι θα είναι σε βάρος της Βόρειας Μακεδονίας.

Επίσης, η έκθεση αναφέρεται και στη βελτίωση της νομοθετικής λειτουργίας προτείνοντας περιορισμό των γρήγορων (fast track) διαδικασιών και την ενίσχυση της διαφάνειας –περαιτέρω μέτρα για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων. Ωστόσο, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν, ότι οι προηγούμενες συστάσεις τους σχετικά με τις διακρίσεις εις βάρος πολιτών που εκφράζουν ανοιχτά τη βουλγαρική τους ταυτότητα ή το εθνικό υπόβαθρο δεν έχουν εφαρμοστεί.

Προθέσεις Σόφιας

Επίσης, εκφράζουν τη στήριξή τους στην διασφάλισης μια πολιτικής για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ελευθεριών όλων των πολιτών. Ταυτόχρονα, ενθαρρύνεται η εφαρμογή μέτρων για τη διασφάλιση του επαγγελματισμού, της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας των δικαστών και των εισαγγελέων και επισημαίνεται ότι πρέπει να γίνει συστηματική δίωξη της εγκληματικότητας και διαφθοράς.

Όμως, η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων εξαρτάται από τις προθέσεις της Σόφιας που επιμένει στην άσκηση του βέτο. Η σκληροπυρηνική στάση της κυβέρνησης της Σόφιας προς τα Σκόπια για τις διαφορές του σε εθνικά, ιστορικά, γλωσσικά ζητήματα, συνδέεται με εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υποστήριξη του εθνικιστικού συνασπισμού των Ενωμένων Πατριωτών, το οποίο περιλαμβάνει το BMRO που είναι γνωστό για την επιθετική εθνικιστική ρητορική του. Η Βουλγαρία διενεργεί βουλευτικές εκλογές στις 4 Απριλίου και πολιτική ηγεσία θα ζυγίσει τις νέες πολιτικές ισορροπίες που προκύψουν.