Ο Λάιμπνιτς μπροστά στις ελληνικές κάλπες!

Έχουμε απόψεις. O καθένας τη δική του. Την ολόδικη του, εκείνη που υπερασπίζεται ακράδαντα, χωρίς να κάνει πίσω ούτε χιλιοστό. Τώρα δε που είμαστε σε προεκλογική περίοδο, οι απόψεις μας γίνονται μαρμάρινες, τσιμεντένιες, γρανιτικές. Τίποτα δεν μας κάνει να τις αλλάξουμε. Κι όμως. Η Ελλάδα είναι η χώρα όπου επικρατεί ένα σύστημα πληροφόρησης που επιεικώς θα το αποκαλέσουμε ανεπαρκές. Η αλήθεια είναι ότι, μπροστά του, οι μεσαιωνικοί θρύλοι είναι το πρακτορείο Ρόιτερ.

Σαν να μην έφτανε, είμαστε ένας λαός, του οποίου μόλις το 10% διαβάζει έστω ένα βιβλίο το έτος (περιλαμβανομένων παιδικών, σχολικών, μαγειρικής κ.α.). Όλο το υπόλοιπο 90% του ενδόξου έθνους μας κοιτάει τηλεόραση. Είμαστε πρώτοι στην Ευρώπη σε τηλεθέαση με πάνω από τεσσεράμισι ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, όλες τις εβδομάδες του έτους. Και δεν θα θίξω το ευαίσθητο θέμα της υψηλής ποιότητας των προγραμμάτων που μεταδίδει αυτή η τόσο αγαπημένη ελληνική τηλεόραση, τουλάχιστον στην ιδιωτικών συμφερόντων εκδοχή της, εκείνη που προτιμούν να βλέπουν οι περισσότεροι πολίτες τηλεθεατές.

Αναρωτιέται λοιπόν κανείς πώς διαμορφώνει την τόσο βαθιά πεποίθηση του ο νεοέλληνας. Σε μεγάλο ποσοστό, βεβαίως, μέσω κραυγών και καβγάδων. Τόλμησε ο συνάδελφος, ο φίλος, ο κύριος στο διπλανό τραπέζι να διατυπώσει άποψη διαφορετική από τη δική μας; Το πρώτο που επιβάλλεται να θέσουμε επί τάπητος είναι ότι ο άνθρωπος εμφανώς εντάσσεται στην κατηγορία των minus habens (αλλά αποφεύγουμε να του το πούμε στα λατινικά να μην τον προσβάλουμε).

Στη συνέχεια παρατάσσουμε, πάντα στη διαπασών, τα λογικότατα επιχειρήματα μας. Το κάνουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε να μην του επιτρέψουμε (αυτό μας έλειπε!) να αντιτείνει τα (λιγοστά και εντελώς αβάσιμα, εννοείται) δικά του. Στο τέλος θριαμβεύουμε, πάντα. Μπορεί ο ανισόρροπος διαφωνών ή κι εμείς οι ίδιοι να δώσουμε τέλος στη λογομαχία, αλλά το τέλος αυτό θα έχει πάντα θριαμβευτικό, για να μην πούμε ένδοξο χαρακτήρα για μας και την άποψη μας. Πάντα.

Το ίδιο θα συμβεί και στην επόμενη αντιπαράθεση μας με κάποιον άφρονα που, ύπουλα κινούμενος, λέει ο,τι λέγαμε εμείς στην προηγούμενη και μας αναγκάζει ο μπαγαπόντης να κάνουμε δικά μας τα επιχειρήματα τα οποία εκείνος υποστήριζε στον τελευταίο καβγά μας. Πάλι όμως θα θριαμβεύσουμε: διότι στην Ελλάδα, κύριοι, όλοι πείθουν, αλλά ουδείς πείθεται.

Κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα γεγονότα

Προκειμένου να διαμορφώσουμε τις απόψεις μας όμως κάνουμε χρήση και των μέσων “ενημέρωσης” (με πολλά εισαγωγικά). Αυτά γνωρίζουν πολύ καλά το κοινό τους και φροντίζουν να ανταποκριθούν όσο καλύτερα μπορούν στις προσδοκίες του. Που βεβαίως δεν αφορούν την ενημέρωση περί του τι συμβαίνει. Τι συμβαίνει στη γειτονιά του ο νεοέλληνας το μαθαίνει από τον περιπτερά, ό,τι συμβαίνει στο γραφείο από τους συναδέλφους.

Τι αποφάσισαν στις Βρυξέλλες θα το μάθει στην εκδοχή που εκείνος θέλει: εκείνη του κόμματος του. Με άλλα λόγια: κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα γεγονότα, όλοι θέλουν το σχόλιο. Και όχι οποιοδήποτε σχόλιο, αλλά εκείνο που να συμπίπτει με το δικό μας, να επιβεβαιώνει ό,τι είπαμε πριν από λίγο στον αχαΐρευτο τον κουνιάδο μας που δεν θέλει να ψηφίσει ό,τι του λέμε. Κι αν τα γεγονότα δεν επιβεβαιώνουν την άποψη μας, τόσο το χειρότερο γι’ αυτά.

Και αυτό ακριβώς κάνει το αγαπημένο του μέσο (μην πολυλέμε ενημέρωσης διότι κάποιοι ενδέχεται να προσβάλλονται). Τού λέει ακριβώς ό,τι θέλει να ακούσει. Είναι δεξιός; ο Μητσοτάκης θριαμβεύει, θα φέρει ανάπτυξη, θα καταργήσει τους φόρους και θα απολύσει τους χαραμοφάηδες επιθεωρητές εργασίας. Είναι συριζαίος; Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ο συριζαίος ψηφοφόρος δεν λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν από την ιδιωτική τηλεθέαση και αναγκάζεται να διαβάσει εφημερίδα, ή έστω φιλικές ιστοσελίδες. Θα μάθει τότε ότι βγήκαμε από τα μνημόνια, ανάπτυξη 2%, η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, αλλά αν έρθει ο Μητσοτάκης τότε ξανά νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, με απολύσεις και λιτότητα.

Το πώς, το πού, το πότε και το γιατί, όλων αυτών είναι πράγματα που δεν ενδιαφέρουν. Οι Έλληνες ψηφοφόροι τα ξέρουν. Ακόμη καλύτερα, οι Έλληνες τα ξέρουν όλα. Όσοι έχουν μια κάποια οικειότητα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (στα ελληνικά social media) γνωρίζουν πολύ καλά το φαινόμενο. Βγαίνει ο ακροδεξιός και δίνει επικές μάχες, υποστηρίζοντας με στοιχεία που ψάρεψε στην ιστοσελίδα του Βελόπουλου ή της Χρυσής Αυγής, ότι ο ΕΛΑΣ συνεργαζόταν με τους Γερμανούς. Είναι απόλυτα πεπεισμένος, διότι αυτή είναι η αλήθεια που έμαθε από μικρός στο σπίτι του. Τι άλλο να του πει η φουκαριάρα η μάνα του στην απελπισμένη της προσπάθεια να καλύψει τον ταγματασφαλίτη παππού;

Σε αυτό το κλίμα

Υπάρχει ο καθηγητής πανεπιστημίου τόσο ενθουσιώδης φιλοευρωπαϊστής που διακηρύσσει ανερυθρίαστα ότι μετά τις ευρωεκλογές «η Ευρώπη βρίσκεται στην καλύτερη κατάσταση παρά ποτέ». Έρχεται ο αισιόδοξος συριζαίος που, παρότι άθεος, πιστεύει στα θαύματα, κι επικαλείται μια συζήτηση που άκουσε τυχαία στο μετρό για να βγάλει το συμπέρασμα ότι το κόμμα του θα έρθει πρώτο.

Ο θαυμαστής της Φώφης Γεννηματά επαναλαμβάνει μέχρι τελικής πτώσεως ότι θα πάρουν διψήφιο ποσοστό, διότι την άκουσε να το λέει. Ο κομμουνιστής εξαπολύει μύδρους εναντίον του ΝΑΤΟ με πλήθος επιχειρημάτων (υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία στα ελληνικά), αλλά δεν μας εξηγεί με ποιόν πρέπει να συμμαχήσει η Ελλάδα. Μια σειρά υστερικοί μονόλογοι που ενίοτε διασταυρώνονται χωρίς να αλληλεπιδρούν, ακριβώς όπως οι μονάδες του φιλόσοφου Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς.

Σε αυτό το κλίμα οδηγούμαστε πανηγυρικά στις εκλογές. Εκεί οι πλειοψηφικές απόψεις θα θριαμβεύσουν και θα παραδώσουν στο αντίστοιχο κόμμα το σκήπτρο της εξουσίας. Όλα σωστά και δημοκρατικά, αρκεί να μάθουμε ποιες είναι αυτές οι απόψεις που έπεισαν τόσους πολλούς ώστε να αποδειχτούν πλειοψηφικές. Διότι μέχρι τώρα δεν ακούμε ακριβώς απόψεις παρά κραυγές, παραληρήματα, fake news, κουτσομπολιά, ανούσιες πληροφορίες και αμφιβόλου σοβαρότητος κατηγορίες εναντίον των αντιπάλων. Στην Ελλάδα προφανώς όλα αυτά θεωρούνται σοβαρότατες απόψεις κι επιβραβεύονται. Η δημοκρατία δεν γεννήθηκε τυχαία σε αυτά τα μέρη.