Τα ενεργειακά στον στρατηγικό διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ και στη διάσκεψη “3+1”

Ο ενισχυμένος ρόλος της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο αποτυπώνεται στην σημερινή υπουργική διάσκεψη για τα ενεργειακά με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, αλλά και των ΗΠΑ, στο ξενοδοχείο Χίλτον. Πρόκειται για το σχήμα “3+1” (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ + ΗΠΑ). Είναι η πρώτη διάσκεψη που πραγματοποιείται στην Ελλάδα, ενώ αναμένεται να διαβαστούν τα συμπεράσματα και να γίνουν δηλώσεις από τους συμμετέχοντες υπουργούς.

Αναμφίβολα έχουμε να κάνουμε με μία βαρύνουσας σημασίας εξέλιξη στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου. Αποδεικνύεται ότι αν και η Άγκυρα δεν μοιάζει διατεθειμένη να υποχωρήσει από τις δεδηλωμένες προθέσεις της (το αντίθετο!), οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής εργάζονται μεθοδικά για μία στενότερη συνεργασία, έχοντας την στήριξη της Δύσης.

Στην διάσκεψη αυτή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης θα υποδεχθεί τον Κύπριο ομόλογό του Γιώργο Λακκοτρύπη, τον Ισραηλινό Γιουβάλ Στάινιτζ και τον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για ενεργειακά θέματα, Φράνσις Φάνον. Τον τελευταίο είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει και χθες, κατά τη διάρκεια της πρώτης συνάντησης της Ομάδας Εργασίας για ενεργειακά θέματα στο πλαίσιο του ελληνοαμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου.

Εκεί παραβρέθηκαν, εκτός των άλλων, και ο Έλληνας υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για την οικονομική διπλωματία Κωνσταντίνος Φραγκογιάννης, καθώς και εκπρόσωποι των αρμόδιων υπηρεσιών των δύο χωρών. Οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για περαιτέρω εμβάθυνση της ήδη στενής διμερούς συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα. Να θυμίσουμε ότι η Ομάδα Εργασίας για ενεργειακά θέματα στηρίζεται στην σταθερά αυξανόμενη διμερή συνεργασία σε συνέχεια του εναρκτήριου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδος και ΗΠΑ που έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο 2018 στην Ουάσιγκτον.

Στρατηγικός Διάλογος για τα ενεργειακά

Ο Αμερικανός υφυπουργός Φράνσις Φάνον πριν έλθει στην Ελλάδα είχε επισκεφτεί την Ιορδανία και τον Λίβανο. Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την περιοχή είναι δεδομένο. Εξάλλου, ισχυρό παρόν έδωσαν και στο Φόρουμ για το Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο λίγες μέρες νωρίτερα. Δεν είναι μυστικό ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να πάρει τα σκήπτρα της Μόσχας στην ενεργειακή τροφοδοσία της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση, κατά τη διάρκεια της πρώτης συνάντησης της Ομάδας Εργασίας για ενεργειακά θέματα στο πλαίσιο του ελληνοαμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου, που πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί στο υπουργείο Εξωτερικών, παρουσία εκπροσώπων των αρμόδιων υπηρεσιών των δύο χωρών και του Αμερικανού πρέσβη Τζέφρι Πάιατ, υπογραμμίστηκε «η σημασία των προσπαθειών στην Ευρώπη για διαφοροποίηση ως προς τις ενεργειακές πηγές, προκειμένου να προωθηθεί η περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια».

Όπως είναι φυσικό, η ελληνική κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην παρθενική υπουργική διάσκεψη, στόχοι της οποίας είναι να αναγνωριστούν ενεργειακοί τομείς δυνητικής συνεργασίας που ενδιαφέρουν και τα τέσσερα κράτη που συμμετέχουν στη διάσκεψη. Επιπλέον, να αποφασιστεί η σύσταση μιας ομάδας εργασίας με υψηλόβαθμους πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες. Η ομάδα αυτή θα προσδιορίσει συγκεκριμένα πρότζεκτς, ανά θεματικό τομέα συνεργασίας και θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα υποστήριξής τους σε τετραμερές επίπεδο.

Στο τραπέζι και ο EastMed

Μεταξύ άλλων, αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι και η συμφωνία για τον αγωγό αερίου EastMed. Αναφερόμενος στη διάσκεψη, ο Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι «θα ασχοληθούμε με τα ζητήματα της ενεργειακής συνεργασίας και θα μιλήσουμε για τον αγωγό EastMed, που θα ξεκινάει από το Ισραήλ, θα περνάει από την Κύπρο, θα έρχεται εδώ και θα καταλήγει βάσει του σχεδιασμού στην Ιταλία».

Η ένταση που επικρατεί στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου καθιστά ακόμα σημαντικότερη την υπουργική διάσκεψη. Εξαιτίας των ενεργειακών επιδιώξεών της, η Άγκυρα έχει προβεί σε έκνομες ενέργειες εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Αποκλεισμένη από το ενεργειακό παιχνίδι, η Τουρκία εμφανίζεται αποφασισμένη να πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες ανάμεσα στη Ρόδο και στο Καστελόριζο. Θα κάνει άραγε το βήμα στη θάλασσα του Καστελλόριζου, ή απλά δοκιμάζει τις αντοχές και τα νεύρα της Αθήνας;

Μετά τη συνάντησή του με τον Κώστα Χατζηδάκη, πάντως, ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα. Σημείωσε πως η Ουάσιγκτον υποστηρίζει την ειρηνική αξιοποίηση των πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο και «αποθαρρύνει» προκλητικές ενέργειες. Ήταν μία έμμεση πλην σαφής αναφορά στις παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ από την Τουρκία. Το γεωτρύπανο “Πορθητής” συνεχίζει ακάθεκτο τις εργασίες του δυτικά του Ακάμα και σύμφωνα με τουρκικά Μίντια θα συνεχίσει τις γεωτρητικές δραστηριότητες για μερικές ακόμα εβδομάδες. Έχει ήδη φθάσει στα 5 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της θάλασσας.

Ρωσική εφημερίδα, μάλιστα, για πρώτη φορά υποστηρίζει απόλυτα την Τουρκία, φτάνοντας στο σημείο να “δικαιώσει” την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι αφού η Δύση χρησιμοποίησε την Τουρκία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τώρα δεν την χρειάζεται και γι’ αυτό έχει πάρει την πλευρά της Ελλάδας. Το ίδιο δημοσίευμα αποκαλύπτει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν ζήτησε απλά συγγνώμη από τον Βλάντιμιρ Πούτιν για την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού στη Συρία, αλλά και πλήρωσε χρηματική αποζημίωση.